HPV gây ra nhiều bệnh lý nguy hiểm như ung thư cổ tử cung, ung thư hậu môn, và viêm nhiễm cơ quan sinh dục. Theo thống kê từ Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), tỷ lệ mắc bệnh ung thư đang tăng cao ở nhóm người trẻ. Để ngăn chặn tình trạng này, việc tiêm phòng vaccine được coi là phương pháp hiệu quả nhất.

Hiện nay, có hai loại vaccine phổ biến được sử dụng để phòng ngừa bệnh ung thư do HPV gây ra, đó là HPV vaccine 4 chủng và 9 chủng. Với sự lựa chọn đa dạng này, nhiều người đặt ra câu hỏi về việc nên chọn loại vaccine nào là phù hợp nhất.

1. Vaccine HPV là gì?

Vaccine HPV là một biện pháp y tế phòng ngừa được phát triển để bảo vệ mọi người  khỏi vi rút HPV (Human Papillomavirus). Virus HPV chủ yếu lây truyền qua đường tình dục, bao gồm tiếp xúc da với da, hầu họng, niêm mạc miệng, cũng như tiếp xúc với dương vật, tử cung, âm đạo, và hậu môn của người bệnh. Nguy cơ lây nhiễm HPV cũng tăng khi có tiếp xúc với bộ phận sinh dục thông qua hôn hoặc chạm bằng miệng.

Ngoài ra, HPV có thể được truyền từ mẹ sang con trong quá trình sinh nở, gây ra bướu gai hô hấp cho trẻ sơ sinh. Trên thực tế, có hơn 140 loại virus HPV được phát hiện, trong đó khoảng 40 loại có khả năng gây viêm nhiễm ở bộ phận sinh dục, và một số loại có thể dẫn đến các bệnh như ung thư cổ tử cung, bệnh về hầu họng, hậu môn, âm hộ, và âm đạo.

Vaccine HPV là một loại vaccine được thiết kế để kích thích cơ thể phát triển khả năng đáp ứng miễn dịch chống lại vi khuẩn HPV ở người, từ đó giảm nguy cơ xâm nhập và gây bệnh. Trong số các loại vaccine phổ biến hiện nay, vaccine HPV 4 chủng và 9 chủng được biết đến là những phương tiện hiệu quả để phòng ngừa viêm nhiễm HPV.

Vắc xin HPV là loại vắc xin tạo cho cơ thể khả năng đáp ứng miễn dịch chống lại sự xâm nhập và gây bệnh của virus Human Papilloma (HPV) ở người.

2. Đối tượng nên tiêm ngừa HPV

Người nên tiêm ngừa HPV bao gồm các đối tượng sau đây:

2.1. Người từ 9 đến 26 tuổi:

• Độ tuổi này được khuyến khích tiêm phòng HPV dù đã có quan hệ tình dục hay chưa.
• Độ tuổi vàng để tiêm phòng là từ 9 đến 13 tuổi áp dụng cho cả trẻ em gái và trai.
• Việc tiêm phòng ở độ tuổi trẻ hơn giúp sản sinh kháng thể nhiều hơn và tăng khả năng đáp ứng miễn dịch.

2.2. Người từ 27 tuổi đến 45 tuổi:

• Mặc dù FDA đã phê chuẩn tiêm phòng HPV cho đến tuổi 45, nhưng không được khuyến nghị đối với nhóm người này.
• Các bác sĩ sẽ xem xét và cân nhắc liệu có nên tiêm phòng cho đối tượng này, vì lợi ích của việc tiêm ở độ tuổi này không nhiều.

2.3. Phụ nữ mang thai:

• Không có chứng cứ nào cho thấy tiêm ngừa HPV ảnh hưởng đến thai kỳ hoặc thai nhi.
• Phụ nữ nên hoàn thành các mũi tiêm phòng HPV trước khi mang thai, tối thiểu là 3 tháng hoặc ít nhất 1 tháng.
• Trong trường hợp chưa hoàn thành 3 mũi tiêm và mang thai, cần hoãn tiêm phòng cho đến khi sinh xong và thông báo cho bác sĩ để được hỗ trợ thăm khám theo chỉ định.

Vacxin HPV được chỉ định tiêm cho bé gái và phụ nữ, bé trai và nam giới từ 9-26 tuổi.

3. Nên tiêm hpv 4 chủng hay 9 chủng?

Lựa chọn giữa HPV vaccine Gardasil 4 và 9 là một quyết định quan trọng khi quyết định tiêm phòng. Hiện nay, Việt Nam có sẵn hai loại vaccine phòng ngừa HPV, đó là HPV  4 chủng và 9 chủng, cả hai đều có nguồn gốc từ Mỹ. Mặc dù cả hai loại vaccine đều mang lại hiệu quả ngăn chặn bệnh HPV, nhưng chúng có những đặc điểm khác nhau, khiến nhiều người đặt câu hỏi về lựa chọn giữa chúng.

HPV loại 4 chủng chủ yếu dành cho nữ giới, được thiết kế để bảo vệ khỏi bốn chủng virus HPV quan trọng là 16, 18, 6 và 11. Chủng 16 và 18 được coi là nguy cơ cao gây ra các loại ung thư như ung thư cổ tử cung, ung thư hậu môn, và ung thư âm đạo. Chủng 6 và 11, mặc dù không gây ra ung thư, nhưng có thể gây mụn cóc sinh dục.

Ngược lại, HPV loại 9 được coi là loại vaccine bình đẳng giới, có thể sử dụng cho cả nam và nữ. Nó bao gồm bảo vệ chống lại chín chủng virus HPV là 6, 11, 16, 18, 31, 33, 45, 52 và 58. Hiệu quả bảo vệ của HPV loại 9 lên đến 94%.

Tổng quan, dựa trên phân tích trên, HPV loại 9 có hiệu quả và phạm vi bảo vệ rộng hơn so với HPV loại 4. Do đó, khi quyết định về việc tiêm phòng, việc cân nhắc HPV loại 9 có thể là lựa chọn tốt hơn.

Nên tiêm HPV 4 chủng hay 9 chủng?

4. Giải đáp câu hỏi quan trọng về HPV và vắc xin phòng ngừa.

4.1. Đã quan hệ hoặc có con rồi có nên tiêm vắc xin HPV không?

CÓ. Ngay cả khi đã có quan hệ tình dục, có con, hoặc đã nhiễm virus HPV, việc tiêm vắc xin HPV vẫn là một quyết định có ý nghĩa. Thực tế, virus HPV có khả năng tái nhiễm cao. Mặc dù có thể cơ thể loại bỏ virus HPV sau một khoảng thời gian, nhưng khả năng tái nhiễm vẫn tồn tại trong các mối quan hệ tình dục tiếp theo. Hệ thống miễn dịch tự nhiên của cơ thể trước khi được tiêm vắc xin không đủ mạnh để ngăn chặn nguy cơ tái nhiễm.

Điều quan trọng là virus HPV có nhiều chủng khác nhau và người đã nhiễm một chủng có thể vẫn có khả năng nhiễm một chủng khác trong tương lai. Việc tiêm vắc xin HPV không chỉ giúp ngăn chặn nguy cơ tái nhiễm chủng đã từng mắc mà còn bảo vệ khỏi nhiễm các chủng virus khác có trong vắc xin.

Ngay cả sau khi đã có quan hệ tình dục, việc tiêm vắc xin phòng virus HPV vẫn giữ được hiệu quả phòng ngừa, đặc biệt là đối với những chủng virus mà người đó chưa từng mắc. Tuy nhiên, các chuyên gia khuyến cáo rằng việc tiêm vắc xin HPV nên được thực hiện càng sớm càng tốt, khi đến độ tuổi phù hợp và trước khi bắt đầu quan hệ tình dục.

Vắc xin HPV là loại vắc xin được sản xuất theo công nghệ DNA tái tổ hợp.

4.2. Lịch tiêm phòng HPV như thế nào?

Lịch tiêm phòng HPV được quy định tùy thuộc vào loại vắc xin được sử dụng. Dưới đây là hướng dẫn chi tiết về lịch tiêm phòng cho hai loại vắc xin phổ biến là Gardasil và Gardasil 9:

Gardasil (3 mũi):

Mũi 1: Lần tiêm đầu tiên.

Mũi 2: Tiêm 2 tháng sau mũi 1.

Mũi 3: Tiêm 6 tháng sau mũi 1.

Gardasil 9:Đối với người từ tròn 9 tuổi đến dưới 15 tuổi tại thời điểm tiêm lần đầu tiên:

Phác đồ 2 mũi:

Mũi 1: Lần tiêm đầu tiên trong độ tuổi.

Mũi 2: Cách mũi 1 từ 6-12 tháng. Nếu mũi 2 tiêm cách mũi 1 < 5 tháng, cần tiêm mũi 3 cách mũi 2 ít nhất 3 tháng.

Phác đồ 3 mũi (0-2-6):

Mũi 1: Lần tiêm đầu tiên trong độ tuổi.

Mũi 2: Cách mũi 1 ít nhất 2 tháng.

Mũi 3: Cách mũi 2 ít nhất 4 tháng.

Đối với người từ tròn 15 tuổi đến dưới 27 tuổi tại thời điểm tiêm lần đầu tiên:

Phác đồ 3 mũi (0-2-6):

Mũi 1: Lần tiêm đầu tiên trong độ tuổi.

Mũi 2: Cách mũi 1 ít nhất 2 tháng.

Mũi 3: Cách mũi 2 ít nhất 4 tháng.

Phác đồ tiêm nhanh:

Mũi 1: Lần tiêm đầu tiên trong độ tuổi.

Mũi 2: Cách mũi 1 ít nhất 1 tháng.

Mũi 3: Cách mũi 2 ít nhất 3 tháng.

Lưu ý rằng các thời điểm tiêm có thể thay đổi tùy thuộc vào tình hình sức khỏe và tư vấn của bác sĩ. Việc duy trì lịch tiêm phòng đều đặn và đúng đắn là quan trọng để đạt được hiệu quả tốt nhất từ vắc xin HPV.

Vắc xin HPV cần tiêm mấy mũi?

4.3. Nam giới có tiêm được vắc xin phòng HPV không?

Cả nam giới và nữ giới đều có khả năng bị nhiễm virus HPV và các bệnh lý do HPV gây ra có ảnh hưởng đến cả hai giới. Trong quan hệ tình dục, thậm chí chỉ với một đối tác, cơ hội nhiễm virus HPV vẫn rất cao. Dựa trên ước tính, khoảng 85% phụ nữ có quan hệ tình dục sẽ nhiễm virus HPV sinh dục trong suốt cuộc đời, trong khi tỷ lệ này là 91% ở nam giới.

Rõ ràng, việc lưu hành virus HPV ở nam giới cao hơn so với nữ giới ở mọi độ tuổi. Sự bảo vệ cộng đồng nam giới khỏi HPV phụ thuộc lớn vào việc tiêm vắc xin ở nữ giới, vì tỷ lệ tiêm vắc xin HPV ở nam giới hiện vẫn rất thấp. Đặc biệt, nam giới thường có tỷ lệ chuyển đổi huyết thanh thấp sau khi nhiễm HPV tự nhiên, và tỷ lệ loại bỏ HPV qua cơ thể cũng thấp hơn 26% so với nữ giới.

Do đó, việc tiêm vắc xin phòng ngừa HPV không chỉ quan trọng đối với phụ nữ mà còn đối với nam giới. Đặc biệt, trong các cộng đồng đồng tính nam (MSM) và cộng đồng LGBT, việc tăng cường tiêm vắc xin có thể giảm sự lưu hành của virus HPV, đồng thời tăng cường lợi ích cho cả cộng đồng từ việc tăng cường miễn dịch.

Nam giới có tiêm được vắc xin phòng HPV không?

4.4. Sau khi tiêm HPV cần lưu ý những gì?

Sau khi tiêm vắc xin HPV, quan trọng để lưu ý các điều sau:

Theo dõi Tại Cơ Sở Tiêm Chủng:

Theo dõi sức khỏe tại cơ sở tiêm chủng ít nhất 30 phút sau khi tiêm. Nếu có bất kỳ biểu hiện nào bất thường như nôn trớ, thở nhanh, ngắt quãng, hoặc mẩn đỏ trên da, cần báo ngay cho nhân viên y tế gần nhất.

Kiêng Quan Hệ Không An Toàn:

Để vắc xin có thời gian tạo ra kháng thể, tránh quan hệ tình dục không an toàn ít nhất trong khoảng 2 tuần sau khi tiêm vắc xin.

Sử Dụng Biện Pháp An Toàn:

Ngay cả sau khi tiêm phòng vắc xin trong thời gian dài, vẫn nên sử dụng các biện pháp an toàn như bao cao su để ngăn chặn nguy cơ lây nhiễm các chủng virus HPV không nằm trong vắc xin và nguy cơ lây nhiễm các bệnh qua đường tình dục khác.

Hoàn Thành Phác Đồ Trước Khi Mang Thai:

Nếu có kế hoạch mang thai, nên hoàn thành phác đồ tiêm vắc xin phòng virus HPV trước ít nhất 1 tháng trước khi mang thai. Vắc xin không được khuyến khích cho phụ nữ mang thai, và nếu phát hiện mình có thai sau khi tiêm vắc xin, cần thông báo ngay với bác sĩ sản khoa để được tư vấn và theo dõi sức khỏe thai kỳ. Tiêm phòng không ảnh hưởng đến quyết định chấm dứt thai kỳ.

Vắc xin HPV đã được chứng minh tính an toàn và hiệu quả cao

4.5. Tiêm trễ mũi HPV có sao không?

Việc tiêm vắc xin HPV theo lịch hẹn và đầy đủ là quan trọng để đảm bảo hiệu quả phòng bệnh lên đến 95%. Tuy nhiên, trong những trường hợp không thể tuân thủ lịch hẹn do sức khỏe yếu hay các lý do khác, việc tiêm trễ mũi vắc xin HPV vẫn được xem xét và quan trọng nhất là thực hiện nó càng sớm càng tốt khi có cơ hội.

Các chuyên gia cho rằng, việc tiêm vắc xin trễ có thể ảnh hưởng đến hiệu quả của vắc xin khi so với việc tuân thủ đúng lịch hẹn nhưng nó không làm giảm hiệu quả tổng thể của vắc xin. Trễ lịch tiêm không có ảnh hưởng đáng kể đến sức khỏe và không làm giảm khả năng bảo vệ của vắc xin khi tiêm đầy đủ mũi.

Tuy nhiên, cần lưu ý rằng trì hoãn tiêm chủng hay tiêm trễ có thể tăng nguy cơ tiếp xúc với mầm bệnh khi cơ thể chưa có đầy đủ miễn dịch. Do đó, nếu có khả năng việc duy trì lịch hẹn là quan trọng để đảm bảo sự an toàn và hiệu quả cao nhất của vắc xin.

4.6. Vắc xin HPV có an toàn không?

Vắc xin HPV đã được kiểm chứng là an toàn và có hiệu quả cao trong việc bảo vệ trẻ em, phụ nữ và nam giới khỏi những bệnh lý liên quan đến virus HPV. Đặc biệt, nó đã trải qua nghiên cứu lâm sàng và thực tế tại nhiều quốc gia trên thế giới, đảm bảo tính an toàn và khả năng kích thích miễn dịch của nó. Do đó, việc tiêm vắc xin HPV trong độ tuổi từ 9-26 là quan trọng để đảm bảo rằng người trẻ được bảo vệ trước khi tiếp xúc với virus này.

4.7. Trường hợp nào không được tiêm vắc xin HPV?

Có những trường hợp cụ thể mà người ta không nên tiêm vắc xin HPV. Mặc dù vắc xin này được khuyến khích cho nhiều đối tượng, nhưng những người sau đây nên hạn chế việc tiêm vắc xin:

Người mẫn cảm: Những người có mẫn cảm đối với các thành phần hoặc tá dược có trong vắc xin HPV nên tránh tiêm chủng.

Người đã phản ứng mẫn cảm với vắc xin trước đó: Những người đã trải qua phản ứng mẫn cảm sau khi tiêm Gardasil 9 hoặc Gardasil trong quá khứ không nên tiếp tục tiêm Gardasil 9.

Người đang có triệu chứng sốt cao cấp tính hoặc nhiễm trùng nặng: Việc tiêm vắc xin HPV không nên thực hiện khi người đó đang mắc các tình trạng sức khỏe này.

Người bị giảm tiểu cầu, rối loạn đông máu hoặc đang sử dụng thuốc làm loãng máu: Những tình trạng này có thể tăng nguy cơ gặp vấn đề sau khi tiêm vắc xin.

Vắc xin HPV với cơ chế tạo miễn dịch chủ động hiệu quả.

4.8. Các tác dụng phụ của vắc xin HPV

Tính đến thời điểm hiện tại, vắc xin HPV đã được sử dụng trên hàng triệu người mà không ghi nhận bất kỳ tác dụng phụ nghiêm trọng nào. Tuy nhiên, những phản ứng phụ nhẹ đến trung bình có thể xuất hiện sau khi tiêm vắc xin HPV, bao gồm:

Phản ứng tại chỗ tiêm: Bao gồm đau, sưng, nổi ban đỏ, chai cứng, ngứa, bầm tím, và tăng nhạy cảm tại vùng tiêm.

Phản ứng toàn thân khác: Các triệu chứng như sốt, nhức đầu, mệt mỏi, chóng mặt, và buồn nôn có thể xuất hiện.

Mặc dù những phản ứng này thường chỉ là tạm thời và không nghiêm trọng, nhưng nếu xuất hiện các dấu hiệu bất thường như nổi mề đay, khó thở, ngất xỉu, đau quặn bụng, bạn nên ngay lập tức liên hệ với cơ sở y tế để được tư vấn và xử trí kịp thời.

4.9. Giá tiêm HPV hiện nay là bao nhiêu?

Ở Việt Nam, chi phí để tiêm vắc xin chống HPV dịch vụ dao động từ 850.000 đồng đến 2.500.000 đồng mỗi mũi tiêm. Sự biến động trong giá cả phụ thuộc vào nhiều yếu tố như loại vắc xin, các dịch vụ bổ sung đi kèm, và cơ sở y tế cụ thể. Đối với vắc xin HPV, giá của sản phẩm Gardasil của Mỹ thường cao hơn so với vắc xin Cervarix của Bỉ.

Quyết định giữa việc nên tiêm HPV 4 chủng hay 9 chủng là một quyết định quan trọng đối với sức khỏe cá nhân. Mỗi loại vắc xin đều mang lại những lợi ích riêng, và sự lựa chọn phụ thuộc vào nhiều yếu tố, bao gồm độ tuổi, giới tính, và mục tiêu phòng ngừa cụ thể. Dù là loại 4 chủng hay 9 chủng, đều đóng vai trò quan trọng trong việc ngăn chặn sự lây nhiễm virus HPV và giảm nguy cơ mắc các bệnh lý nguy hiểm liên quan

Linh Linh(tổng hợp)