Tại sao cơ thể bị táo bón?

Trước khi tìm cách "Bị táo bón nên ăn gì để đi vệ sinh", chúng ta cần tìm hiểu nguyên nhân của tình trạng này.

Tình trạng này xảy ra khi việc đi tiêu trở nên khó khăn, phân trở nên khô và cứng, thường kèm theo cảm giác buồn đi tiêu nhưng không thể làm được, và cần phải rặn mạnh để phân có thể được đẩy ra. Nguyên nhân chính của táo bón thường là do chất thải và phân di chuyển qua đường tiêu hóa quá chậm hoặc không thể loại bỏ hiệu quả khỏi ruột, khiến phân trở nên khô và cứng. Có nhiều nguyên nhân gây ra tình trạng này, bao gồm:

Thói quen nhịn đi đại tiện

Có một số người có thói quen nhịn đại tiện vì nhiều lý do khác nhau. Nhưng thói quen này có thể gây ra tình trạng táo bón nếu kéo dài. Khi bạn nhịn đại tiện, phân không được loại bỏ khỏi cơ thể mà tiếp tục tích tụ. Dần dần, lượng phân tăng lên và trở nên cứng hơn, làm cho việc đi vệ sinh trở nên khó khăn.

Hấp thụ quá nhiều sắt

Việc hấp thụ quá nhiều sắt có thể ảnh hưởng đến hoạt động của nhu động ruột và gây ra táo bón. Cơ thể người trưởng thành và khỏe mạnh cần khoảng 8mg sắt mỗi ngày. Đối với phụ nữ mang thai và cho con bú, việc bổ sung sắt là cần thiết, nhưng nên tuân thủ hướng dẫn của bác sĩ. Không nên tự ý bổ sung viên uống sắt mà không có sự hướng dẫn của chuyên gia.

Chế độ ăn ít chất xơ

Chế độ ăn ít chất xơ là một nguyên nhân phổ biến gây ra táo bón, có thể xảy ra ở mọi độ tuổi và giới tính. Không ngẫu nhiên mà nhiều người thắc mắc về việc ăn gì khi gặp phải táo bón, bởi chế độ ăn uống có ảnh hưởng lớn đến vấn đề này. Nếu trong khẩu phần ăn hàng ngày, lượng đạm và chất béo nhiều mà không cung cấp đủ chất xơ từ rau củ quả, thì ai cũng có thể gặp phải tình trạng táo bón.

Rối loạn chức năng sàn chậu

Rối loạn chức năng của sàn chậu làm cho các cơ ở vùng bụng không thể co lại và các cơ ở vùng sàn chậu không thể giãn ra. Điều này làm trở ngại cho quá trình đào thải phân ra ngoài, gây ra khó khăn khi đi tiêu, dẫn đến táo bón.

Tác dụng phụ của thuốc

Táo bón có thể xuất phát từ tác dụng phụ của các loại thuốc như thuốc chống trầm cảm, thuốc giảm đau, và các loại khác. Ngoài ra, một số người có thể trở nên phụ thuộc vào các loại thuốc nhuận tràng, sử dụng thường xuyên với liều cao. Khi ngừng sử dụng thuốc, họ có thể gặp khó khăn trong quá trình đi tiêu, hoặc thậm chí không thể đi tiêu mà không có sự hỗ trợ từ thuốc.

Bị táo bón nên ăn gì để đi vệ sinh? 

Bị táo bón nên ăn trái cây, rau xanh,

Trái cây

Trái cây thường được coi là "thực phẩm vàng" cho sức khỏe vì chúng chứa nhiều vitamin, khoáng chất, và chất xơ, đồng thời lại ít calo. Để giảm táo bón, việc tăng cường ăn trái cây là một biện pháp hiệu quả. Trong số các loại trái cây, táo, lê, cam, chuối, đu đủ, thanh long, dâu tây, việt quất, và mận khô được khuyến khích. Bạn có thể tiêu thụ chúng trực tiếp hoặc chế biến thành nước ép, sinh tố, hoặc salad, cả các phương pháp này đều mang lại hiệu quả tương tự.

Bị táo bón nên ăn gì để đi vệ sinh? - Trái cây, hoa quả

Rau xanh

Rau xanh được coi như là một loại "thuốc nhuận tràng" vô cùng hiệu quả, bên cạnh trái cây. Hàm lượng chất xơ phong phú trong rau xanh không chỉ kích thích hoạt động của ruột, mà còn giúp làm mềm phân, giải quyết triệt để vấn đề táo bón. Do đó, việc bổ sung rau xanh, đặc biệt là rau mồng tơi, rau lang, rau dền, súp lơ,... trong chế độ ăn hàng ngày là rất quan trọng.

Khoai lang và các loại đậu

Khoai lang là nguồn cung cấp chất xơ, nước, vitamin và khoáng chất phong phú. Các loại đậu như đậu đen, đậu đỏ, đậu xanh, và mè cũng giàu chất béo tự nhiên. Vì vậy, nếu gặp tình trạng táo bón và muốn cải thiện, khoai lang và các loại đậu là lựa chọn đáng xem xét. Chúng đều có tác dụng nhuận tràng và kích thích hệ tiêu hóa.

Sữa chua

Sữa chua chứa một lượng lớn vi sinh vật có lợi, đặc biệt tốt cho sức khỏe của hệ tiêu hóa. Việc tiêu thụ một hũ sữa chua hàng ngày có thể cải thiện sức khỏe đường ruột, giúp ngăn ngừa và giảm tình trạng táo bón một cách hiệu quả.

Sữa chua tốt cho hệ tiêu hoá 

Nước lọc, nướp ép 

Để phòng tránh và giảm tình trạng táo bón, duy trì thói quen uống đủ nước mỗi ngày là rất quan trọng. Nước không chỉ giúp thanh lọc cơ thể và loại bỏ độc tố một cách hiệu quả, mà còn hỗ trợ hoạt động của ruột và làm mềm phân. Vì vậy, hãy cố gắng uống đủ nước hàng ngày. Bạn có thể kết hợp nước lọc với sinh tố trái cây, nước ép rau xanh nguyên chất để tăng thêm lợi ích cho sức khỏe.

Bên cạnh đó, việc thực hiện các thói quen sinh hoạt lành mạnh như vận động thường xuyên và tránh ngồi một chỗ quá lâu cũng rất quan trọng. Ngoài ra, hạn chế tiêu thụ thực phẩm cay nóng và giàu dầu mỡ, cũng như tránh xa các loại đồ uống có gas, rượu bia,… sẽ giúp duy trì sức khỏe đường ruột và giảm nguy cơ táo bón.

Súp lơ

Khi bạn đang đối mặt với vấn đề táo bón kéo dài và cần tìm kiếm giải pháp, nước ép súp lơ hoặc các món súp lơ luộc, hấp có thể là một phương pháp hiệu quả. Súp lơ không chỉ mang lại lợi ích cho việc cải thiện tình trạng táo bón mà còn giúp bạn cảm thấy thoải mái hơn. Thành phần chất xơ trong súp lơ không chỉ giúp giảm bớt tình trạng tắc nghẽn trong hệ tiêu hóa mà còn cung cấp một lượng nhỏ cellulose mềm dễ tiêu hóa, tạo điều kiện thuận lợi cho quá trình tiêu hóa.

Bị táo bón nên ăn gì để đi vệ sinh? Súp lơ

Quả mận khô 

Bị táo bón nên ăn gì để đi vệ sinh? Đừng bỏ lỡ cơ hội thử quả mận khô - một giải pháp độc đáo để giải quyết tình trạng táo bón. Với hàm lượng đường sorbitol tự nhiên, quả mận khô đã được công nhận với tác dụng kích thích quá trình hydrat hóa, tăng áp suất thẩm thấu và kích thích ruột. Tất cả những công việc này tạo ra điều kiện thuận lợi để việc đào thải phân diễn ra một cách dễ dàng hơn bao giờ hết

Bị táo bón không nên ăn gì? 

Sau khi đã tìm hiểu về bị táo bón nên ăn gì để đi vệ sinh, bây giờ chúng ta sẽ tìm hiểu về những thực phẩm nên tránh khi bị táo bón.

Sữa

Sự tiêu thụ các sản phẩm từ sữa thường chứa nhiều lactose, có thể gây ra các vấn đề như đầy hơi, khó tiêu, và làm tăng cảm giác không thoải mái đối với những người bị táo bón. Tuy nhiên, thay vì loại bỏ hoàn toàn sữa và sản phẩm từ sữa khỏi chế độ ăn, bạn có thể hạn chế việc tiêu thụ sữa và chuyển sang sử dụng sữa chua có chứa men vi sinh tốt cho hệ tiêu hóa của bạn. Sữa chua có thể giúp giảm táo bón và cung cấp các lợi ích sức khỏe khác mà bạn cần từ sữa.

Khi bị táo bón không nên uống sữa

Thực phẩm dầu mỡ

Bị táo bón, bạn nên hạn chế tiêu thụ thực phẩm giàu dầu mỡ.

Các món chiên rán thường chứa nhiều chất béo và ít chất xơ, gây khó khăn trong quá trình tiêu hóa. Khi thực phẩm này di chuyển vào ruột già, nước có thể bị hút ra nhiều, làm cho chất thải trở nên khô và cứng. Ngoài ra, việc tiêu thụ món chiên rán có thể gây ra cảm giác chướng bụng.

Thức ăn nhanh thường chứa nhiều chất béo không tốt và chất bảo quản, cũng như ít chất xơ, làm ảnh hưởng tiêu cực đến quá trình tiêu hóa và dễ gây táo bón.

Thực phẩm chứa nhiều đường 

Khi bị táo bón, nên hạn chế tiêu thụ thực phẩm chứa quá nhiều đường.

Các thực phẩm như kẹo, bánh ngọt, bánh quy... thường ít chứa chất xơ và nước, cũng như giàu chất béo, không có lợi cho hệ tiêu hóa của những người mắc bệnh táo bón. Việc tiêu thụ những thực phẩm này làm chậm quá trình tiêu hóa, làm tăng nguy cơ táo bón. Nghiên cứu cũng đã chỉ ra rằng, việc ăn nhiều đường có thể làm tăng nguy cơ bị táo bón.

Ngoài ra, các chất làm ngọt như agave, siro cây thích, stevia, đường tinh luyện cũng có thể gây ảnh hưởng tiêu cực đến hệ tiêu hóa. Do đó, việc tiêu thụ thực phẩm chứa chất tạo ngọt nhân tạo có thể làm tăng nghiêm trọng triệu chứng táo bón. Thay vì sử dụng chất tạo ngọt nhân tạo, bạn có thể chọn các vị ngọt tự nhiên từ trái cây.

Thực phẩm dầu mỡ không tốt cho hệ tiêu hoá

Thực phẩm cay nóng 

Người bị táo bón nên hạn chế tiêu thụ các món ăn cay nóng.

Các món ăn cay nóng có thể gây ra hội chứng ruột kích thích và ảnh hưởng tiêu cực đến hệ tiêu hóa, gây ra tình trạng táo bón nghiêm trọng hơn.

Gia vị như tiêu, ớt... không lợi cho hệ tiêu hóa của người bị táo bón. Chúng có khả năng hút nước cao, dẫn đến tình trạng thiếu nước trong cơ thể và làm tăng khó khăn khi đi tiêu.

Do đó, nếu bạn đang gặp phải táo bón, hãy tránh tiêu thụ nhiều tiêu và ớt, cũng như các món ăn cay nóng khác để giảm nguy cơ làm tăng tình trạng táo bón.

Bị táo bón hạn chế ăn carbs tinh chế

Các thực phẩm chứa carbs tinh chế như ngũ cốc, mì, bột mì, bánh mì, gạo trắng... nên được hạn chế. Các loại carbs này thường không chứa chất xơ, một dưỡng chất quan trọng cho hệ tiêu hóa. Chủ yếu chất xơ trong ngũ cốc tập trung ở phần cám và mầm, nhưng chúng thường bị loại bỏ trong quá trình chế biến.

Thực phẩm chế biến từ bột mì trắng như sandwich, bánh quy, bánh mì, bánh hamburger... thường chứa nhiều tinh bột, gây khó tiêu và cảm giác đầy bụng.

Cơm trắng, mặc dù là món ăn phổ biến trong bữa ăn hàng ngày, nhưng không phù hợp cho người bị táo bón. Phần cám và vỏ của hạt gạo thường bị loại bỏ trong quá trình chế biến, làm mất đi lượng lớn chất dinh dưỡng và chất xơ. Thay vào đó, gạo lứt nên được ưa chuộng hơn vì nó giàu chất xơ hơn.

Nếu bạn bị táo bón, hạn chế tiêu thụ các loại carbs tinh chế là quan trọng.

Bị táo bón không nên ăn thực phẩm chế biến sẵn

Nếu bạn đang gặp vấn đề với táo bón, tránh tiêu thụ thực phẩm chế biến sẵn là điều quan trọng.

Thực phẩm chế biến sẵn thường chứa lượng cao natri, làm mất cân bằng chất lỏng trong cơ thể và giảm lượng nước trong phân. Điều này có thể gây ra tình trạng táo bón nghiêm trọng hơn.

Ngoài ra, thực phẩm chế biến sẵn thường giàu chất béo và không có chất xơ, làm cản trở quá trình tiêu hóa và làm tăng nguy cơ táo bón. Một số loại thực phẩm chế biến sẵn bao gồm thịt/cá đóng hộp, giăm bông, khô bò, lạp xưởng, xúc xích, thịt muối, thịt hun khói...

Hạn chế ăn thịt đỏ 

Thịt đỏ thường ít chứa chất xơ và giàu chất béo, khiến nguy cơ táo bón tăng cao hơn. Đặc biệt, việc sử dụng thịt đỏ để thay thế cho nguồn thực phẩm giàu chất xơ có thể làm tăng nguy cơ này.

Lượng lớn chất béo bão hòa trong thịt đỏ làm chậm quá trình tiêu hóa và có thể gây ra tình trạng khó tiêu. Ngoài ra, thịt đỏ cũng giàu protein, làm tăng nguy cơ táo bón.

Do đó, khi bị táo bón, nên hạn chế tiêu thụ các loại thịt đỏ như thịt heo, cừu, bê, bò, trâu, ngựa... để giảm nguy cơ táo bón.

Khi bị táo bón, hạn chế tiêu thụ thịt đỏ là quan trọng.

Khi bị táo bón không nên ăn chuối xanh 

Khi gặp táo bón, nên hạn chế tiêu thụ chuối xanh.

Mặc dù chuối chín có nhiều chất xơ hòa tan và kali, có ích cho người bị táo bón, nhưng chuối xanh lại chứa nhiều tinh bột, gây trở ngại cho quá trình tiêu hóa. Hầu hết tinh bột trong chuối xanh là dạng kháng hấp thụ, khó tiêu hóa. Điều này gây ra một loại carbohydrate phức tạp có đặc tính tương tự chất xơ, nhưng khó tiêu hóa hơn.

Hàm lượng tannin trong chuối xanh cũng có thể gây ra rối loạn tiêu hóa, đặc biệt là táo bón. Vì vậy, khi bị táo bón, hạn chế tiêu thụ chuối xanh là điều cần thiết.

Bị táo bón nên kiêng ăn socola

Socola chứa lượng chất béo cao nhưng lại ít chất xơ, thậm chí không có. Điều này có thể làm trở ngại cho quá trình tiêu hóa và làm cho việc đào thải phân diễn ra chậm chạp. Cafein có trong socola cũng có thể làm cho cơ thể mất nước hơn để tiêu hóa thức ăn, dễ dẫn đến tình trạng táo bón. Ngoài ra, socola cũng có thể làm cho tình trạng hội chứng ruột kích thích (IBS) trở nên nặng hơn.

Khi gặp táo bón, nên hạn chế tiêu thụ socola.

Hạn chế ăn nhiều trứng

Trứng là nguồn dinh dưỡng phong phú với nhiều protein, nhưng lại ít chất xơ. Việc tiêu thụ quá nhiều trứng có thể gây khó khăn trong quá trình tiêu hóa và dẫn đến táo bón. Tuy nhiên, không cần thiết phải loại bỏ trứng hoàn toàn khỏi khẩu phần dinh dưỡng, thay vào đó, bạn có thể bổ sung thêm nguồn thực phẩm giàu chất xơ vào chế độ ăn hàng ngày của mình.

Bị táo bón nên kiêng đồ uống có cồn

Việc tiêu thụ lượng lớn rượu, bia có thể gây ra mất nước trong cơ thể thông qua việc đào thải nhiều chất lỏng qua nước tiểu. Điều này có thể dẫn đến tình trạng phân trở nên khô cứng, làm tăng nguy cơ táo bón. Do đó, khi gặp tình trạng táo bón, nên hạn chế hoặc tránh xa đồ uống có cồn.

Nên hạn chế tiêu thụ đồ uống có cồn như rượu, bia,...

Lưu ý để nhanh khỏi táo bón

Cách trị táo bón hiệu quả đòi hỏi không chỉ biết được những thực phẩm nên và không nên ăn, mà còn cần lưu ý những điều sau đây để đạt được kết quả tối ưu:

Ăn đúng giờ, đủ bữa

Để cải thiện chứng táo bón nhanh chóng và phòng ngừa nguy cơ tái phát, bạn cần áp dụng một chế độ ăn uống hợp lý, đủ bữa và đúng giờ. Tốt nhất là chia đều bữa ăn ra khoảng 4 - 5 bữa/ngày. Bạn cũng có thể bổ sung lợi khuẩn cho đường ruột bằng cách dùng 1 hũ sữa chua trước khi đi ngủ. Điều này giúp cung cấp dinh dưỡng và cân bằng hệ vi sinh đường ruột, từ đó hỗ trợ quá trình tiêu hóa và giảm nguy cơ táo bón. 

Uống đủ nước

Khi không uống đủ nước, phân có thể trở nên khô và cứng do thiếu thành phần nước. Để giữ cho cơ thể luôn được cung cấp đủ nước, bạn nên uống khoảng 1.5 - 2 lít nước mỗi ngày. Đây có thể bao gồm nước lọc, nước ép hoa quả, nước canh, và các loại thức uống khác. Việc đa dạng hóa nguồn nước giúp duy trì sự cân bằng nước trong cơ thể và hỗ trợ quá trình tiêu hóa một cách hiệu quả.

Việc uống đủ nước trong ngày rất quan trọng để tránh chứng táo bón.

Tránh căng thẳng, giữ tinh thần thoải mái

Căng thẳng có thể làm tăng nguy cơ táo bón. Hãy giữ tinh thần thoải mái, vui vẻ, đặc biệt là khi đi đại tiện.

Bỏ thói quen nhịn đại tiệ

Hãy xây dựng thói quen đi đại tiện đúng giờ mỗi ngày và không nhịn đi đại tiện khi cảm thấy cần. Hãy rửa lại hậu môn bằng nước sạch sau khi đi đại tiện.

Tập thể dục đều đặn

Luyện tập thể dục, đặc biệt là các bài tập giúp tăng cường sức bền, sẽ kích thích nhu động ruột và hỗ trợ quá trình tiêu hóa.

Tập thể dục thường xuyên

Đi thăm khám

Nếu bạn đã thử nhiều biện pháp như điều chỉnh khẩu phần ăn, sử dụng các phương pháp chữa trị nhưng vẫn không thấy cải thiện, điều quan trọng là nên đi thăm khám sớm tại cơ sở y tế. Việc này giúp đảm bảo bạn nhận được sự tư vấn và điều trị chính xác từ các chuyên gia y tế. Không nên để chứng táo bón kéo dài quá lâu, vì nó có thể gây ra những vấn đề nghiêm trọng như táo bón mạn tính hoặc trĩ. Phân lâu ngày không được loại bỏ sẽ hình thành thành phần cứng như đá (đá phân), gây tắc nghẽn ở túi thừa và dẫn đến bệnh viêm túi thừa, một vấn đề y tế nghiêm trọng. Do đó, việc thăm khám và điều trị sớm là rất quan trọng để ngăn ngừa các biến chứng tiềm ẩn của chứng táo bón.

Tuân thủ những lời khuyên trên sẽ giúp bạn nhanh chóng hết táo bón và cải thiện sức khỏe tổng thể.

Bị táo bón nên ăn gì để đi vệ sinh? Trong việc giải quyết tình trạng táo bón, việc chọn lựa các thực phẩm phù hợp có thể đóng vai trò quan trọng trong việc cải thiện sự thoải mái và tạo điều kiện cho quá trình đi vệ sinh. Hi vọng rằng thông qua những gợi ý về những thực phẩm hữu ích, bạn đã có thêm kiến thức để điều chỉnh chế độ ăn uống một cách thông minh và hiệu quả. Nhớ rằng, việc thực hiện các thay đổi nhỏ trong khẩu phần ăn hàng ngày có thể mang lại lợi ích lớn cho sức khỏe của bạn khi đối mặt với chứng táo bón.

Linh Linh (tổng hợp)