Tránh họa đắc phúc là điều ai cũng mong muốn. Nhưng cuộc đời vẫn thường có nhiều chuyện bất ngờ, làm thế nào để có thể đón lành tránh dữ?

Bát cơm ngàn vàng

Hàn Tín là cậu bé sớm mồ côi nên có tuổi thơ cơ cực, kiếm sống bằng nghề đi câu cá ở sông Hoài để độ nhật qua ngày. Mùa đông rét mướt không câu được nên rất đói khổ. Tuy vậy Hàn Tín lại mê đèn sách, nghiên cứu binh thư nên thường đeo kiếm như con nhà võ.

Xóm chợ có bà Phiếu Mẫu kiếm ăn bằng nghề giặt đồ thuê, cũng thiếu trước hụt sau nhưng thương tình cậu bé đói khát nên thường chia cơm cho Hàn Tín ăn cùng. Tín lấy làm cảm tạ mà nói rằng: “Tôi ngày sau công thành danh toại sẽ xin báo đáp”.

Phiếu Mẫu hiền hậu trả lời: “Thấy ngươi đói khát nên chia sẻ miếng cơm giọt nước, mong gì báo đáp. Mà đàn ông như ngươi miếng cơm không có mà ăn thì nói gì quyền cao chức trọng ngày sau”.

Hàn Tín lấy làm hổ thẹn mà không dám qua Phiếu Mẫu nữa nhưng bà già đôn hậu thương người cùng khổ hàng ngày vẫn đặt cơm trước lều Tín. Người xóm chợ biết chuyện thường gọi đó là “Bát cơm Phiếu Mẫu”.

Ngày sau Hàn Tín phò tá Lưu Bang lập nên cơ nghiệp thống nhất thiên hạ. Ông được phong tước hầu, sau được về quê cũ cai trị phong làm Sở Vương. Khi về quê ông lập tức cho người đi tìm cả Phiếu Mẫu. Hàn Tín sai người lấy ngàn vàng thưởng cho Phiếu Mẫu để đền ơn ngày xưa đã cưu mang thuở cơ hàn.

Hàn Tín lấy ngàn vàng đền đáp Phiếu Mẫu nên sau mới có câu rằng "Nhất phạn thiên kim" (Bát cơm ngàn vàng) cũng từ đây mà ra. Nhận của người một chút ân huệ dù ít ỏi giống như "dòng nước chảy nhỏ giọt" nhưng báo đáp người lại tràn đầy giống như "dòng suối chảy tuôn trào".

Hàn Tín dù quyền cao chức trọng, vinh hiển giàu sang nhưng vẫn không quên ân tình của người xưa, thật là bản chất của một đại nhân, kẻ sĩ trong thiên hạ. Lẽ thường lấy ân báo ân, nhưng với người làm nhục mà Hàn Tín cũng bỏ qua và còn báo đáp, ấy là bản chất của người quân tử.

Hàn Tín có phẩm chất của đại dũng trong thiên hạ, khi gặp nguy vô cớ mà không phẫn uất làm càn, bị ức hiếp mà không kinh hãi, co được giãn được, tĩnh khí đại nhẫn nhìn ra trông rộng chờ thời cơ để mưu cầu việc lớn.

Họa và phúc

Câu chuyện bát cơm Phiếu Mẫu, tại sao chỉ mấy bát cơm nguội, với người khác có thể coi là cơm thừa canh cặn mà lại phúc báu nghìn vàng. Bà giúp mà không mục đích, thấy người đói khát thì động lòng trắc ẩn, giúp mà không cầu báo đáp, đây chính là chân thiện, thiện có thiện báo.

Bát cơm với người bình thường thì không ý nghĩa gì, nhưng với người đang đói khổ, vật lộn với cuộc sống, bên bờ vực tử sinh, thì bát cơm kia chính là cứu mạng sống của Hàn Tín, động đến tâm can người, suốt đời cũng chẳng quên. Với người phiếu mẫu nghèo khổ, thì bát cơm cũng là quý giá lắm. Bà sẵn lòng sẻ tài sản của mình giúp người xa lạ, không có bất kỳ ý định, điều kiện nào, đó là đại thiện, nên được đại phúc báu.

Kinh Dịch có câu: “Tích thiện chi gia, tất hữu dư khách; tích bất thiện chi gia, tất hữu dư ương”, nghĩa là: “Nhà tích thiện, ắt có dư phúc lành; nhà tích bất thiện, ắt có thừa tai ương”.

“Thiện hữu thiện báo, ác hữu ác báo”, đạo lý này ai ai cũng hiểu, nhưng vẫn còn người không biết, hành thiện cầu phúc báu, thì không phải chân thiện cũng chính là ác Như vậy để thực sự tránh được họa mà đắc phúc báu, thì hành thiện không mong cầu mà tự đắc phúc báu.

Bình Yên (Tổng hợp/ Theo Sohu)

Ảnh: Sưu tầm