Việc tỷ phú Elon Musk, chủ sở hữu mới của Twitter sa thải một nửa nhân viên (khoảng 3.700 người) đã khiến cả thế giới sửng sốt, bàng hoàng. Nếu bạn chưa biết thì mới đây Mark Zuckerberg, CEO của Meta cũng sa thải 11.000 nhân sự.

Những người bị Twitter sa thải hầu hết là các lãnh đạo cấp cao, bao gồm giám đốc điều hành, giám đốc tài chính và một nửa nhân sự. Tất cả được thông báo bằng một email lạnh lùng và ngay lập tức bị chặn truy cập vào mạng nội bộ của công ty. Nhiều nhân sự của Twitter vẫn ngơ ngác không hiểu chuyện gì vừa xảy ra.

Đã leo lên vị trí lãnh đạo cao cấp ở những công ty hàng đầu thế giới mà vẫn không trụ nổi qua những đợt thanh lọc đầu mùi “gió tanh mưa máu”, vậy phải đi đâu mới tìm được thứ gọi là “việc ổn lương cao”?

Hiếm có ông chủ nào đặt quyền lợi của nhân viên lên trên quyền lợi của mình

Lý do khiến Musk phải rốt ráo sa thải nhân sự sau khi tiếp quản Twitter vì khoản nợ 13 tỷ USD, lỗ 4 triệu USD/ngày. “Cú búng tay” của Elon Musk được xem là cuộc sa thải gây hỗn loạn chưa từng có. Hiện tại, tỷ phú giàu nhất thế giới đang đứng trước nguy cơ bị kiện tập thể từ các cựu nhân viên Twitter. Tuy nhiên, khả năng thắng kiện của họ cũng rất khó nói. Trước đó, hồi tháng 6/2022, Tesla, công ty do Musk sở hữu cũng bị kiện tập thể sau khi cho thôi việc 500 nhân công tại một nhà máy ở Nevada.

Ông chủ sẽ không chịu trách nhiệm cho nồi cơm của bất cứ ai, họ sẵn sàng sa thải bất cứ ai nếu đó là điều cần thiết để cứu lấy doanh nghiệp, đồng thời cũng cứu lấy hầu bao của họ. Tất cả những gì họ có thể làm là chi trả một khoản trợ cấp thôi việc, mức độ hào phóng thì tùy vào từng ông chủ. Musk cho biết sẽ trợ cấp 3 tháng tiền lương cho những người bị sa thải, đây là mức cao hơn 50% so với quy định.

Trong khi đó, Meta bồi thường những người bị sa thải 16 tuần lương cơ bản, cộng thêm 2 tuần lương tương ứng với mỗi năm làm việc. Họ cũng sẽ tiếp tục được chi trả phí bảo hiểm trong 6 tháng, nhận trợ cấp sinh hoạt, đồng thời được công ty hỗ trợ tìm việc mới trong 3 tháng. Những nhân viên này cũng nhận được cổ phiếu để kiếm tiền dù đã bị sa thải. Khoản bồi thường thôi việc của Meta được cho là khá hào phóng so với những công ty vừa thanh lọc nhân sự như Twitter và Lyft. Mark Zuckerberg cũng đứng ra nhận toàn bộ trách nhiệm về mình, xin lỗi các cựu nhân viên và yêu cầu những người may mắn được ở lại cảm ơn những người vừa bị sa thải. Chính vì những động thái này nên dù sa thải tới 11.000 nhân sự, Mark Zuckerberg cũng không gây tranh cãi như Elon Musk.

Như vậy, dù từng đưa ra chế độ lương thưởng và đãi ngộ tốt đến đâu để thu hút nhân lực thì khi có biến, các ông chủ sẽ nghĩ đến việc cắt giảm nhân sự đầu tiên để tối ưu chi phí. Một khi bạn là người làm thuê, quyền sinh quyền sát hoàn toàn nằm trong tay ông chủ, họ mới là người nắm đằng chuôi.

Giết nhầm hơn bỏ sót?

Sau khi sa thải đột ngột 3.700 nhân viên, Twitter đã phải khẩn khoản mời một số quay trở lại. Một phần được yêu cầu trở lại làm việc do sa thải nhầm. Số khác được Twitter cân nhắc mời quay lại vì kỹ năng, kinh nghiệm của họ cần thiết cho việc xây dựng những tính năng mới trên nền tảng.

Có lẽ nhiều người sẽ phải giật mình vì sự “máu lạnh” của CEO mới của Twitter, đồng thời cũng đặt ra câu hỏi về văn hóa doanh nghiệp và sự gắn kết giữa các nhân sự trong công ty, cũng như mối quan hệ giữa lãnh đạo và nhân viên. Phải chăng mối quan hệ giữa họ chỉ là cung và cầu, một bên bán thời gian, năng lực của mình để đổi lấy những khoản lương, thưởng, trợ cấp và những phúc lợi khác. Một khi họ không còn giá trị để ông chủ khai thác, họ sẽ là những người phải ra đi đầu tiên?

Không có thứ gọi là “việc ổn lương cao”

Thế giới bây giờ đã khác xa thời ông bà, cha mẹ chúng ta. Thời đó chỉ cần có học vị, bằng cấp là có cơ hội rất cao để tìm một công việc tốt và ổn định. Họ sẽ cống hiến mấy chục năm cuộc đời cho một công việc duy nhất, đến tuổi nghỉ hưu và tiếp tục sống nốt phần đời còn lại bằng lương hưu.

Thời đại bây giờ, do áp lực cạnh tranh, chỉ bằng cấp không đủ để có được công việc tốt. Mô hình thu nhập cũng thay đổi nhiều so với trước kia. Nhiều người phải cày đến 3, 4 công việc cùng lúc để đảm bảo cuộc sống và có thêm khoản tích lũy. Có người lại từ bỏ công việc văn phòng để làm tự do hoặc bắt đầu khởi nghiệp.

Dù làm công việc nào, ở vị trí nào cũng đòi hỏi người ta phải học hỏi không ngừng, liên tục phát triển bản thân để bắt kịp với xu hướng phát triển của thời đại, không bị tụt lại phía sau, giảm nguy cơ bị đào thải. Ngày nay, công nghệ là thứ phát triển chóng mặt nhất, khiến mỗi năm hằng trăm việc làm biến mất vì công nghệ tự động hóa và AI đã và đang “cướp” mất chén cơm của người lao động. Nếu không chịu học hành, phát triển, chỉ trong một cái chớp mắt thôi mình đã có thể trở thành “người tối cổ”.

Bị sa thải không phải vì bạn chưa đủ tốt

Bị sa thải có lẽ là trải nghiệm tồi tệ nhất trong quãng đời đi làm của không ít người. Nó có thể trở thành bóng ma tâm lý, đè bẹp sự tự tin của họ, khiến họ gặp khó khăn khi tìm kiếm những công việc khác. Nhưng bạn thấy đấy, trong số những người bị Twitter sa thải, không chỉ có nhân viên mà còn có cả những lãnh đạo cao cấp, những lập trình viên nổi tiếng. Thậm chí khi buộc phải thanh lọc nhân sự để tối ưu chi phí, chính những vị trí lãnh đạo lại dễ bị lọt vào tầm ngắm đầu tiên, bởi họ hưởng mức lương cao hơn hẳn, cùng nhiều quyền lợi hơn.

Bị sa thải không phải vì bạn chưa đủ tốt mà bởi kỹ năng, kinh nghiệm của bạn không còn phù hợp với định hướng phát triển mới của công ty. Khi ấy, miễn là công ty có những chế độ bồi thường thiệt hại cho người lao động, thì việc tìm một mối trường mới cũng là điều tốt nhất cho đôi bên, nên không có gì phải thất vọng, oán trách.

Bên cạnh đó, trong mô hình kinh tế tư bản, quyền lục tập trung vào tay ông chủ, người sở hữu lượng cổ phần nhiều nhất. Họ có quyền sinh quyền sát, chỉ cần một cái “búng tay” cũng có thể làm bay mất một nửa nhân sự công ty. Nhưng không phải họ lúc nào cũng đúng, bằng chứng là Twitter đã phải kêu gọi những nhân sự bị sa thải nhầm quay lại làm việc.

Chỉ bạn mới là người phải chịu trách nhiệm với cuộc đời mình

Không có công việc ổn định, chỉ có bản thân bạn là người phải thích nghi với sự thay đổi. Không có ông chủ nào chịu trách nhiệm cho hầu bao của bạn, chỉ có bạn phải tự cứu lấy cuộc đời mình. Đừng mong cuộc chơi dễ hơn, hãy trở thành người ưu tú, kiên cường và mạnh mẽ hơn. Cách tốt nhất để công ty không thể sa thải bạn là hãy trở thành một người không thể thay thế. Nhưng trên đời, không ai là không thể thay thế, và rằng đa số chúng ta thuộc về số đông bình thường, không phải người tài giỏi xuất chúng. Nhưng chính những kỹ năng, kinh nghiệm bạn tích lũy được trong quá trình làm việc, sẽ giúp bạn rất nhiều với công việc mới.

Hãy luôn tự tin vào khả năng xoay sở của bản thân. Khi bạn đang ở trên đỉnh cao của sự nghiệp, đừng ngủ quên trên chiến thắng vì vạn vật trên đời đều không tránh khỏi quy luật thành - trụ - hoại -diệt. Khi bạn đã leo lên đến đỉnh, đồng nghĩ với việc bạn sẽ phải chuẩn bị xuống dốc. Khi ở trong khoảng thời gian ảm đạm, mọi thứ đều khó khăn, hãy tranh thủ để học hành, phát triển bản thân. Hãy gieo hạt giống và liên tục chăm sóc cho nó, sẽ đến lúc bạn gặt hái thành quả. Sóng gió nào rồi cũng sẽ lặng và bạn sẽ nhận ra rằng, không một ông chủ hay vị trí công việc cụ thể nào có thể trói buộc được bạn nữa. Vì giờ đây bạn tự do, bạn vẫn có thể sống tốt dù làm bất kỳ công việc nào, trong môi trường nào.

I Am NGA

Ảnh: Sưu tầm