Điều gì đã lấy đi của chúng ta cuộc sống riêng tư?

Tôi từng đọc ở đâu đó một người chia sẻ rằng kể từ khi kết hôn, họ có quá ít không gian và thời gian riêng tư cho bản thân. Ngày tám tiếng làm việc ở cơ quan, tối về phải dành thời gian cho gia đình, chăm sóc con cái. Có gia đình vẫn phải đi thuê căn hộ chật chội, phòng làm việc riêng không có, đôi khi có việc phải làm ngoài giờ hay nhận thêm job bên ngoài, họ phải làm giữa tiếng con la hét, quấy khóc. Họ chua chát rút ra kết luận rằng nơi duy nhất họ có sự riêng tư là… trong nhà vệ sinh.

Đàn ông đôi khi còn có thể “trốn” ra quán cà phê ngồi làm việc hay tụ tập bạn bè chứ phụ nữ một khi đã kết hôn và sinh con là xác định gắn chặt với trách nhiệm chăm sóc gia đình. Cuộc sống riêng tư là thứ gì đó xa xỉ với nhiều người.

Cuối tuần tôi thường dành thời gian cho bản thân. Tôi tắt thông báo điện thoại, không đọc tin tức hay lên mạng xã hội. Tôi có thể nghỉ ngơi, giải trí và làm những việc mình muốn mà trong tuần quá bận không có thời gian. Điều đó đem đến cho tôi cảm giác thỏa mãn để mỗi thứ hai lại có thể tiếp tục với guồng quay công việc thường ngày.

Trước đây tôi thường không dám từ chối mỗi khi nhận được một yêu cầu công việc vào cuối tuần. Số tiền kiếm được chẳng đáng bao nhiêu nhưng nó ảnh hưởng đến thời gian cá nhân của tôi, khiến tôi mệt mỏi. Khi đặt ra ranh giới rõ ràng giữa công việc và cuộc sống, tôi thấy mình làm việc tập trung và sống cân bằng hơn. Một chị bạn tôi từng nói rằng chị thấy ngưỡng mộ vì tôi sống và làm việc khoa học, đó là điều chị ấy không làm được. Cuộc sống của chị cứ bề bộn, rối tung hết cả lên và chị ấy cũng khó tập trung trong công việc.

Tôi không cho rằng mình sống và làm việc khoa học hơn, còn người khác thì đang làm việc kém hiệu quả. Ngược lại, tôi còn cảm thông với chị vì không phải ai cũng có điều kiện để làm việc tập trung và dành thời gian cho bản thân mình. Bởi lẽ, chúng ta đang bị chi phối bởi quá nhiều yếu tố. Bên cạnh đó, trước kia tôi cũng từng rối tung lên với công việc, cạn kiệt năng lượng và không có khoảng thời gian thư giãn, vui vẻ. Tôi chỉ thay đổi khi có lý do đủ mạnh khiến tôi thay đổi. Theo tôi, có hai nguyên nhân chính ảnh hưởng đến sự tập trung của chúng ta.

Thứ nhất là nguyên nhân khách quan, chẳng hạn sống chung với gia đình, có con nhỏ, không gian chật chội và không có nhiều không gian riêng. Bên cạnh đó, hàng xóm lại khoan tường, đẽo đục, hát karaoke ồn ào. Đến công ty thì đồng nghiệp buôn chuyện ồn ào. Với những người sống hướng nội, nhạy cảm với tiếng ồn thì đây chính là cực hình với họ.

Thứ hai là nguyên nhân chủ quan, chẳng hạn để bản thân bị cuốn theo tin tức, mạng xã hội khiến đầu óc không có một phút giây nào ngơi nghỉ. Nhiều người cho rằng nhà vệ sinh là nơi duy nhất họ có được sự riêng tư, nhưng chính họ lại phá vỡ sự riêng tư đó bằng việc đem theo chiếc smartphone. Cứ như thế, chiếc smartphone lấy đi sự chú ý của họ. Một ngày họ bị cuốn theo hết việc nọ đến việc kia, ngay cả những phút chờ thang máy hay đi vệ sinh họ cũng phải tranh thủ check smartphone để đỡ cảm thấy lãng phí thời gian (?!).

Cân bằng cuộc sống và công việc là kỹ năng có thể rèn luyện được

Chúng ta từng nghe những lời khuyên như hạnh phúc là sống cho hiện tại, tức là sống trọn vẹn từng phút giây, chú tâm vào việc đang làm, không bị xao nhãng, phân tâm. Nhưng trên thực tế ít ai làm được điều đó vì bị chi phối và cuốn vào quá nhiều thứ. Thực ra kỹ năng làm việc tập trung và cân bằng cuộc sống là thứ hoàn toàn có thể rèn luyện được, chứ không phải một dạng tài năng gì cao siêu.

Ở lý do thứ nhất, việc mất tập trung vì những nguyên nhân khách quan, vậy bạn có thể làm được gì? Chắc chắn việc đi làm hay phải chăm sóc gia đình sẽ khiến người ta mất đi phần lớn cuộc sống riêng tư. Nhưng chẳng lẽ lại sống một mình mãi? Tất nhiên không cần phải thế, người ta sẽ phải học cách cân bằng lấy cuộc sống của mình. Chị Chi Nguyễn (The Present Writer), một tiến sĩ giáo dục tại Mỹ và là một influencer từng có những video chia sẻ về kinh nghiệm quản lý thời gian khi chị vừa đi làm fulltime (giảng dạy và nghiên cứu), vừa làm mẹ và còn sản xuất nội dung trên mạng. Khi muốn người ta sẽ tìm cách. Bên cạnh đó, cũng phải kể đến việc chồng chị rất ủng hộ, hỗ trợ và san sẻ với chị nhiều công việc.

Ở lý do thứ hai, bạn cần giành lấy sự tự chủ, không để bị chi phối, không để bị cuốn theo tin tức hay mạng xã hội. Các trang tin hay mạng xã hội có những thủ thuật để giữ chân người dùng lâu nhất có thể, bởi càng nhiều người dùng hoạt động thường xuyên thì càng có lợi cho doanh thu và lợi nhuận của họ.

Không phải tự nhiên mà tôi rèn cho mình được khả năng tập trung như hiện tại. Khi muốn dồn sự chú tâm làm một việc gì đó, tôi không mở tab Facebook, để điện im lặng và không check email hay tin nhắn cho đến khi mình hoàn thành xong công việc. Ban đầu tôi cũng gặp khó khăn vì tâm lý sợ bỏ lỡ một thông tin quan trọng nào đó. Bên cạnh đó, do thói quen dùng mạng xã hội lâu năm nên nếu thỉnh thoảng không lướt lướt, quẹt quẹt thì “ngứa ngáy” tay chân không chịu được. Chỉ đến khi thấy mình đang quá tải tin tức, khó tập trung và sức khỏe tinh thần bị ảnh hưởng, tôi mới có động lực đủ mạnh để thay đổi.  

Nếu bạn không dành sự ưu tiên cho bản thân thì người khác sẽ không ngừng lấy đi sự chú ý của bạn, đòi hỏi bạn phải dành sự ưu tiên cho họ. Vì vậy để có thể làm việc tập trung, hiệu quả, cân bằng cuộc sống và dành thời gian cho bản thân đòi hỏi chúng ta phải nỗ lực rèn luyện rất nhiều.

I Am NGA

Ảnh: Sưu tầm