Để cúng Táo quân ngày 23 tháng Chạp, gia chủ cần chuẩn bị các lễ vật sau:

1. Hai bộ mũ ông Công có cánh chuồn, một bộ mũ không có cánh chuồn để dành cho bà Táo.
Trên mâm lễ vật cần chuẩn bị thêm vàng mã, hương hoa cùng oản quả, cau trầu. Gia chủ cần chuẩn bị thật đầy đủ và cần thận.

Thường các đồ vàng mã sẽ được hóa cùng bộ mũ ông Công ông Táo sau khi kết thúc lễ cúng cùng bài vị cũ. Sau lễ này người ta sẽ lập một bài vị mới cho Táo.

Ngày nay, mâm cúng ông Công ông Táo dường như đơn giản hơn nhiều, do các bà nội trợ không có thời gian, hoặc muốn làm đơn giản, nhưng vẫn đầy đủ.

2. Mâm cúng ông Công ông Táo gồm có:

Một đĩa thịt luộc

Một con gà luộc

Một đĩa xào thập cẩm

Một đĩa xôi (hoặc bánh chưng)

Một đĩa giò luộc

Một bát canh măng, nấm, mọc

3. Hoa quả tươi, trà rượu

Ngoài mâm cúng ông Công ông Táo còn cần chuẩn bị 1 đĩa hoa quả, 1 ấm trà sen, 3 chén rượu, 1 quả bưởi, 1 quả cau, lá trầu,...

Quả là một trong những thành tựu cuối cùng để con người thụ hưởng từ cây cối. Ý niệm “kết quả” thể hiện mong muốn sự viên mãn, đầy đủ, đồng thời là những điều trang trọng nhất của người Việt muốn dâng lên thần linh, mong muốn phù hộ cho gia đình những điều tốt đẹp.

Điều này, có lẽ bắt nguồn từ văn hóa nông nghiệp, người dâng cúng lựa chọn những loại quả ngon, đẹp từ vườn nhà để cúng thần.

Trong mâm ngũ quả, thường không thể thiếu trái bưởi, bòng, phật thủ đặt trên nải chuối. Về mặt hình thức, nải chuối xòe ôm trọn lấy trái bưởi tượng trưng cho đất và trời, thêm vào các loại quả khác, tượng trưng cho sinh sôi của vạn vật. Khi thắp hương, người Việt gửi gắm vào đó tâm nguyện được nối liền với tự nhiên, theo hàm nghĩa “có trời đất chứng giám”.

4. Cá chép sống hoặc rán

Ngày 23 tháng Chạp, không thể thiếu món cá chép (sống hoặc rán), vì theo quan niệm, cá chép chính là phương tiện để đưa ông Táo về trời.

Thầy Thích Minh Quang, trụ trì chùa Địa Tạng (huyện Bình Lục, Hà Nam) cho hay: “Thả cá chép là tập tục của tín ngưỡng dân gian, cá chép là phương tiện để ông Công ông Táo cưỡi lên chầu Ngọc Hoàng để tâu trình những công việc xảy ra trong một gia đình. Người ta cúng cá chép để ông Công ông Táo có thể châm chước cho những lỗi mà gia chủ mắc phải trong một năm, đồng thời cầu chúc một năm mới tốt lành, vạn sự như ý, nhà nhà ấm no”.

Minh Anh