Nỗi ám ảnh mang tên "Định Kiến"

Định kiến là các quan điểm, đánh giá tiêu cực của con người về thế giới xung quanh. Người ta dùng cái nhìn ác ý và thiếu thiện chí để đánh giá người khác. Gây ra các rào cản và ngăn cách trong xã hội. Có thể thấy định kiến là một thái độ vô căn cứ, chỉ được thực hiện với tư duy lối mòn. Hơn nữa nó thường mang ý nghĩa thiên về tiêu cực. Từ đó, con người cho mình quyền được đánh giá, phán xét bất cứ ai.

Định kiến làm con người xa cách, khó hòa đồng với nhau. Nhiều người vì định kiến mà tự đặt ra các rào cản, không dám vượt qua những giới hạn. Nếu định kiến được xác định là chuẩn mực của xã hội, nó càng khiến xã hội thụt lùi.

Nhưng một sự thật đáng buồn là định kiến luôn tồn tại bên trong mỗi chúng ta. Những định kiến tiêu cực thâm nhập vào trong cuộc sống hằng ngày của ta. Ngay cả khi bạn ghét cái đứa mang tên “Định Kiến” hoặc là một nạn nhân của định kiến thì nó vẫn tồn tại trong tư duy của bạn. Nghĩa là nó luôn sẵn sàng làm tổn thương ai đó ngay cả khi bạn không nhận thức được điều đó.

Định kiến tồn tại ở rất nhiều dạng khác nhau. Nhưng bạn có thể học cách giảm tác động có hại của định kiến đối với bản thân bạn và giảm cơ hội đặt những định kiến lên người khác nhờ ba bước sau đây.

Ba bước xóa bỏ định kiến của chính mình

Làm chủ chính kiến của bản thân

Hãy quan sát những định kiến hằng ngày mà bạn đang dùng để đánh giá người khác, đánh giá bản thân mình, hoặc những chính kiến mà bạn có dựa trên đặc quyền cá nhân. Hãy chấp nhận cách nhìn nhận của bạn và đừng né tránh hay tự chỉ trích bản thân vì đã cho phép những định kiến này mặc sức thâm nhập trong tâm trí bạn. Chúng là những suy nghĩ, cảm xúc và thói quen vô hình từ chính bạn, bạn có trách nhiệm nhưng cũng không hoàn toàn có lỗi. Chỉ cần ghi nhận sự tồn tại của định kiến và nâng cao nhận thức của bạn về những khuôn mẫu văn hóa tiêu cực mà tất cả chúng ta đều đang có.

Chấp nhận cách nhìn nhận của bạn và đừng né tránh hay tự chỉ trích bản thân

Kết nối với cảm xúc của người khác

Chúng ta nên cố gắng hiểu và tiếp nhận quan điểm của những người bị tâm trí bạn đánh giá để hiểu cho cảm giác của họ. Bạn không cần bỏ chạy khi nhìn thấy nỗi đau từ những cảm giác không mấy dễ chịu kia. Và cũng đừng khiến bạn rơi vào cảm giác tội lỗi hay xấu hổ. Bởi vì mục tiêu chính của bước này chính là kết nối với cảm xúc của người khác và làm chủ được chính kiến của bản thân.

Hãy hiểu cho cảm xúc của người khác

Khi bạn hiểu được những tổn thương của việc bị đánh giá vì một định kiến nào đó, bạn sẽ nâng cao hơn được nhận thức của mình và cách mà mình gây ra nỗi đau cho người khác.

Cam kết sửa đổi 

Hãy biến nỗi lo của quyền sở hữu chính kiến cá nhân và nỗi đau khi kết nối với cảm giác của người khác thành động lực để hành động. Cam kết thực hiện các bước cụ thể để giảm bớt tác động của định kiến và những lời xúc phạm lên người khác. Nghĩa là bạn học cách lắng nghe nhiều hơn, nêu rõ quan điểm khi người khác coi thường định kiến, nhường cơ hội để người khác được thể hiện bản thân, làm quen với nhiều người thuộc nhiều nhóm khác nhau để có thể hiểu và mở rộng góc nhìn, quan điểm.

Những hành động này không nhằm mục đích xóa bỏ những điều mà bạn đang làm và trải nghiệm, mà là để hướng đến việc bảy tỏ lòng trắc ẩn của bản thân. Khi bắt đầu nới lỏng sự kìm kẹp của các thành kiến bên trong mình, bạn sẽ thấy niềm vui được giao lưu với mọi người tăng lên, bất kể họ từng có sự khác biệt với bạn như thế nào.

 Niềm vui được giao lưu với mọi người tăng lên, bất kể họ từng có sự khác biệt với bạn như thế nào

Nếu chúng ta không giải quyết vấn đề tồn đọng của định kiến, ta sẽ giúp nó duy trì bền chặt hơn trong tâm trí ta. Và nếu chúng ta không học cách thừa nhận những suy nghĩ định kiến tức là ta đang ủng hộ cho nó và có khả năng sẽ truyền những thứ tiêu cực ấy sang người khác. Thật khó để thừa nhận với bản thân rằng ta đang "đồng lõa" với những người mang tư tưởng thành kiến nặng nề. Cũng như rất khó để giảm bớt tác động của định kiến. Nhưng bằng cách học hỏi và luyện tập, tất cả chúng ta đều có thể làm được!

Thu Trang (Tổng hợp)

Ảnh: Sưu tầm