Ngày 27/11 vừa qua, Quốc hội đã thông qua Luật Căn cước 2023, có hiệu lực từ 1/7/2024, với nhiều nội dung mới nổi bật.

Theo đó, thẻ căn cước công dân theo quy định hiện nay sẽ đổi thành thẻ căn cước.

Cũng theo luật mới, bên cạnh trường hợp công dân bị tước quốc tịch Việt Nam, được thôi quốc tịch Việt Nam, bị hủy bỏ quyết định cho nhập quốc tịch Việt Nam, thì nếu thẻ căn cước cấp sai quy định hay thẻ căn cước đã tẩy xóa, sửa chữa cũng đều bị thu hồi.

Ngoài ra, thẻ căn cước bị giữ trong trường hợp:

(i) Người đang chấp hành biện pháp tư pháp giáo dục tại trường giáo dưỡng; người đang chấp hành quyết định áp dụng biện pháp xử lý hành chính đưa vào trường giáo dưỡng, cơ sở giáo dục bắt buộc, cơ sở cai nghiện bắt buộc.

(ii) Người đang bị tạm giữ, tạm giam, chấp hành án phạt tù.

Trong thời gian bị giữ thẻ căn cước, cơ quan giữ thẻ căn cước xem xét cho phép người bị giữ thẻ căn cước sử dụng thẻ căn cước của mình để thực hiện giao dịch, thực hiện quyền, lợi ích hợp pháp.

Người bị giữ thẻ căn cước sẽ được trả lại thẻ căn cước khi hết thời hạn tạm giữ, tạm giam hoặc có quyết định hủy bỏ việc tạm giữ, tạm giam; chấp hành xong án phạt tù, chấp hành xong biện pháp tư pháp giáo dục tại trường giáo dưỡng; chấp hành xong quyết định áp dụng biện pháp xử lý hành chính đưa vào trường giáo dưỡng, cơ sở giáo dục bắt buộc, cơ sở cai nghiện bắt buộc.

Cơ quan quản lý căn cước thực hiện thu hồi thẻ căn cước. Cơ quan tiếp nhận, trả kết quả khi thực hiện thủ tục tước quốc tịch Việt Nam, cho thôi quốc tịch Việt Nam hoặc hủy bỏ quyết định cho nhập quốc tịch Việt Nam thì có trách nhiệm thu hồi để hủy thẻ căn cước của công dân và thông báo cho cơ quan quản lý căn cước.

Trong khi đó, thẩm quyền giữ thẻ căn cước thuộc về cơ quan thi hành quyết định tạm giữ, tạm giam; cơ quan thi hành án phạt tù; cơ quan thi hành biện pháp tư pháp giáo dục tại trường giáo dưỡng; cơ quan thi hành quyết định áp dụng biện pháp xử lý hành chính đưa vào trường giáo dưỡng, cơ sở giáo dục bắt buộc, cơ sở cai nghiện bắt buộc.

Khai tử CMND từ năm 2025

Theo Luật Căn cước 2023, các loại Chứng minh nhân dân (CMND) chỉ được sử dụng đến hết ngày 31/12/2024.

Từ năm 2025, những ai đang dùng CMND dù còn hạn cũng không còn được sử dụng nữa. Thay vào đó, những người này phải đổi CMND sang thẻ Căn cước theo quy định của Luật Căn cước.

Theo Luật Căn cước, CMND hết hạn trong khoảng thời gian từ ngày 15/01/2024 đến ngày 30/6/2024 thì vẫn được sử dụng đến hết ngày 30/6/2024.

Người dùng CMND nên đi đổi sang thẻ Căn cước trong khoảng thời gian từ ngày 01/7/2024 - 31/12/2024 để việc sử dụng giấy tờ tùy thân không bị gián đoạn.

Thủ tục cấp thẻ Căn cước thực hiện theo trình tự:

- Kiểm tra, đối chiếu thông tin của người cần cấp thẻ từ Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư, cơ sở dữ liệu quốc gia, cơ sở dữ liệu chuyên ngành để xác định chính xác người cần cấp thẻ Căn cước.

Trường hợp chưa có thông tin của người đó trong Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư thì người cần cấp thẻ Căn cước phải thực hiện thủ tục cập nhật thông tin vào Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư.

- Thu nhận đặc điểm nhân dạng và thông tin sinh trắc học gồm: ảnh khuôn mặt, vân tay, mống mắt.

- Người cần cấp thẻ kiểm tra, ký vào phiếu thu nhận thông tin căn cước;

- Người tiếp nhận cấp giấy hẹn trả thẻ Căn cước;

- Trả thẻ Căn cước theo địa điểm trong giấy hẹn; trường hợp người cần cấp thẻ có yêu cầu trả thẻ tại địa điểm khác thì cơ quan quản lý căn cước trả thẻ tại địa điểm theo yêu cầu và người đó phải trả phí dịch vụ chuyển phát.

Trường hợp thay đổi thông tin nhận dạng, xác định lại giới tính hoặc chuyển đổi giới tính… mà thông tin đó chưa được cập nhật trong Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư thì người cần cấp thẻ phải xuất trình các giấy tờ hợp pháp về những thông tin đã được thay đổi.