Đang điều trị tại khoa Truyền nhiễm (Bệnh viện Bạch Mai) chàng sinh viên Trường Đại học Giao thông vận tải Bùi Quang Hưng (sinh năm 1994, tại Cầu Giấy, Hà Nội) vẫn còn chưa hết lo sợ khi một bên tinh hoàn trái sưng, đau đớn do quai bị.

Chàng trai 9x Bùi Quang Hưng cho biết, cách đây một tháng, bạn học ngồi cùng bàn bị quai bị. Hàng ngày, Hưng vẫn nói chuyện với người bạn đó, nhưng không hết biết bệnh quai bị rất dễ lây.

“Lúc đầu em bị sốt cao sau đó sưng đều cả hai bên mang tai. Sau 5 ngày điều trị bệnh tại nhà em bị sưng đỏ, rất đau tinh hoàn trái và kèm theo sốt trở lại. Em có tìm hiểu về bệnh và được biết quai bị có biến chứng ảnh hưởng tới tới khả năng sinh sản sau này”, bác sĩ Bùi Quang Hưng nói

(Ảnh minh họa)

Dù biết đến những biến chứng nguy hiểm của bệnh quai bị nhưng Hưng lại không biết cách phòng ngừa bệnh bằng cách tiêm phòng. Tuy nhiên, Hưng cho biết, bản thân không biết đã được tiêm phòng quai bị hay chưa.

TS. Đỗ Duy Cường, Trưởng khoa Truyền nhiễm (Bệnh viện Bạch Mai) cho biết, bệnh nhân Hưng nhập viện ngày 10/2 trong tình trạng sốt cao, sưng đau hai tuyến mang tai, tinh hoàn bên trái sưng đỏ rất đau đớn. Sau 4 ngày điều trị, tình trạng của bệnh nhân đã ổn định và chuẩn bị được xuất viện về nhà.

Bệnh nhân bị quai bị sau tuổi dậy thì ở nam giới có thể có biến chứng viêm tinh hoàn (trẻ nhỏ không bị viêm tinh hoàn). Khi tinh hoàn bị viêm sẽ đau và sưng to gấp 2-3 lần bình thường. Tinh hoàn sưng 1 bên tỷ lệ chiếm 70%, sưng 2 bên 30%. Tinh hoàn sưng trong 1 tuần nếu không được điều trị sẽ bị teo lại.

Kiểm tra chất lượng tinh trùng thế nào?

“Nam giới bị quai bị có biến chứng viêm tinh hoàn sau khi khỏi vẫn phải được theo dõi, bởi có thể bị ảnh hưởng tới chất lượng của tinh trùng. Khi có điều kiện hoặc trước khi kết hôn nên làm tinh dịch đồ để xác định mức độ ảnh hưởng. Trong trường hợp bệnh nhân bị quai bị sưng cả 2 bên tinh hoàn có nguy cơ bị vô sinh. Ở nữ giới bị quai bị có thể gây viêm buồng trứng”, TS. Đỗ Duy Cường chia sẻ.

Bệnh nhân quai bị có thể gặp phải những biến chứng nguy hiểm khác như viêm tụy cấp với biểu hiện nôn, đau bụng. Trong 20 năm làm nghề bác sĩ Đỗ Duy Cường đã từng gặp một trường hợp, bệnh nhân bị tử vong do biến chứng quai bị viêm màng não.

Theo TS. Đỗ Duy Cường, quai bị là bệnh do virus gây ra, lây theo đường hô hấp, thường dễ mắc vào mùa đông xuân. 

Hiện quai bị chưa có thuốc đặc trị, việc điều trị quai bị chủ yếu là  điều trị triệu chứng. Khi sốt, bệnh nhân sẽ được uống thuốc hạ sốt, sưng đau sẽ dùng corticoid để giảm viêm.

“Chăm sóc bệnh nhân quai bị tại nhà cần lưu ý dùng cao dán để giảm khó chịu sưng ở mang tai. Dùng thuốc hạ sốt nếu sốt cao. Bệnh nhân nên nghỉ ngơi không chạy nhảy nhiều, thường xuyên vệ sinh răng miệng và cho bệnh nhân ăn đồ ăn lỏng. Nếu được chăm sóc tốt bệnh sẽ tự khỏi sau 5 – 7 ngày. Trong trường hợp bệnh nhân bị sốt trở lại cần phải nhập viện ngay vì nguy cơ biến chứng rất cao”, TS. Đỗ Duy Cường nói.

Trong gia đình có người bị bệnh cần khẩu trang, hạn chế tiếp xúc và tăng cường vệ sinh tay. Bệnh nhân chưa bị quai bị nên đi tiêm vắc xin sởi – quai bị - rubella. Người dân sau khi tiêm cho con cần phải giữ lại sổ theo dõi đề phòng quên, không nhớ đã tiêm vắc xin hay chưa.

(Tên nhân vật đã được thay đổi)

Ngọc Minh