Cha mẹ nào cũng mong muốn con cái mình trở thành những đứa trẻ ngoan ngoãn, đáng yêu và tự tin. Một đứa trẻ tự tin sẽ có nhiều cơ hội trong học tập, cuộc sống và nhận được sự tin tưởng cũng như yêu thương từ mọi người.

Tuy nhiên, không ít cha mẹ lại lo lắng khi thấy con mình ngày càng thiếu tự tin khi trưởng thành. Trẻ trở nên nhút nhát, sợ hãi và không dám thể hiện bản thân. Dù đã thử tìm các lớp học để giúp con trở nên tự tin hơn, kết quả thu về không như mong đợi. Mới đây, chị Nhung (Hà Nội) chia sẻ những điều mà nhiều phụ huynh thường mắc phải khi nuôi dạy con, khiến trẻ mất đi sự tự tin.

Quát mắng, đổ lỗi, chỉnh sửa con quá mức

Những đứa trẻ lớn lên trong môi trường luôn bị la mắng, phê bình hay quát tháo sẽ dần mất đi sự tự tin vốn có. Ban đầu, con có thể hồn nhiên thể hiện bản thân nhưng khi nhận ra mỗi hành động, lời nói của mình đều bị chỉ trích, con sẽ dần trở nên sợ hãi và rụt rè.

Khi ấy, trẻ không còn dám tự quyết định hay làm gì mà không có sự chấp thuận của bố mẹ. Việc can thiệp vào từng hành động của trẻ, dù là nhỏ nhất, như mặc áo sai hay đi dép không đúng, chỉ khiến trẻ thêm lo sợ và thiếu tự tin. Chị Nhung chia sẻ rằng thay vì chỉ trích, chị luôn khuyến khích con đưa ra ý kiến riêng và tôn trọng quyết định của trẻ nếu hợp lý.

So sánh với các bạn cùng trang lứa

Một thói quen phổ biến mà nhiều cha mẹ mắc phải là thường xuyên so sánh con mình với những đứa trẻ khác. Các bậc phụ huynh đôi khi không nhận ra rằng việc so sánh con với bạn bè, anh chị em hay bất kỳ ai khác có thể khiến trẻ cảm thấy không đủ tốt và tự ti. Những câu nói như "Sao con không giỏi như bạn A, bạn B?" hay "Con hư quá, con xem bạn ấy ngoan thế nào?" sẽ khiến trẻ luôn cảm thấy áp lực và không thể tự tin vào khả năng của mình.

Mỗi đứa trẻ đều có những đặc điểm và khả năng riêng biệt, vì vậy cha mẹ không nên đặt con vào khuôn mẫu so sánh. Thay vào đó, hãy tập trung vào những điểm mạnh của trẻ và khuyến khích, khen thưởng để trẻ cảm thấy tự tin và có thể phát triển bản thân tốt hơn.

Thiếu sự lắng nghe và áp đặt quá mức

Nhiều bậc phụ huynh thường không dành thời gian để lắng nghe suy nghĩ và cảm xúc của con, chỉ quan tâm đến những tiêu chuẩn và ý tưởng trong đầu mình. Điều này khiến trẻ cảm thấy mình không được tôn trọng và không có cơ hội thể hiện bản thân. Dần dần, những ý kiến của trẻ sẽ trở nên ít dần, vì chúng nhận thấy nói ra cũng không thay đổi được gì, nên chọn cách im lặng và làm theo sự sắp đặt của người lớn.

Điều này làm mất đi sự tự tin của trẻ. Chị Nhung chia sẻ rằng mình luôn dành thời gian lắng nghe con, dù là những câu chuyện nhỏ hay những suy nghĩ của trẻ về một vấn đề nào đó, mà không áp đặt suy nghĩ của mình lên con. Sau khi lắng nghe, chị sẽ chia sẻ câu chuyện của mình, làm bạn với con để trẻ cảm thấy tin tưởng và có thể đồng hành cùng mình.

Phê phán và kiểm điểm quá mức

Việc học và sai lầm trong trường lớp thường đi kèm với những hình phạt, chẳng hạn như viết bản kiểm điểm, đứng góc lớp hay phạt trước đông người. Điều này khiến trẻ cảm thấy tự ti, thấy mình luôn mắc lỗi và bị chế giễu. Lâu dần, trẻ có thể trở nên ngỗ ngược hoặc chọn cách im lặng vì sợ sai.

Đó là lý do chị Nhung chọn trường cho các con rất kỹ, vì cô không muốn các con phải đối mặt với những hình phạt công khai hay sự nhấn mạnh vào thành tích học tập mà không tôn trọng sự khác biệt cá nhân. Mỗi đứa trẻ đều có những thế mạnh riêng, và sự sai sót là một phần tự nhiên trong quá trình học hỏi. Vì vậy, chị Nhung khuyến khích các con thử sai, học hỏi từ những bài học riêng của mình và tự tin thể hiện suy nghĩ.

Những chia sẻ của chị Nhung nhận được sự đồng tình từ nhiều bậc phụ huynh. Việc nuôi dạy một đứa trẻ tự tin và vui vẻ không phải là điều dễ dàng nhưng đó là một hành trình dài, cần sự kiên nhẫn và sự dẫn dắt đúng đắn từ bố mẹ, cùng với một môi trường tích cực. Ngoài sự tự tin, các bậc phụ huynh cũng cần dạy con biết khiêm tốn và hiểu chuyện để nhận được tình yêu thương từ mọi người.

Anh Chi (Tổng hợp)