Quả đồi rộng 2 ha này là mảnh đất của gia đình nhà bà Nam, ông Thưởng thuộc xóm Bầu Lầy, xã Trù Hựu, Lục Ngạn, Bắc Giang. Hơn 10 năm nay nhà ông bà dành trọn quả đồi rộng này để trồng bưởi Diễn và cam đường. Mỗi năm đến mùa bưởi, mùi thơm dịu nhẹ ngào ngạt tỏa ra khắp một vùng.

Năm nào cũng vậy, cứ vào khoảng cuối tháng 12 dương lịch là gia đình bà Nam lại tất bật đón các đoàn thương lái đến thu mua bưởi Diễn.

Bưởi Diễn tại vườn nhà bà được thu mua với nhiều loại khác nhau tùy theo chất lượng. Thông thường với loại quả nhỏ, hình dáng xấu thì có giá từ 35- 50.000/ quả. Loại to hơn hơn và có hình thức ổn hơn được bán với giá khoảng 60.000- 80.000/ quả. Những quả loại ngon, quả to đẹp bắt mắt thì lên đến 100.000- 120.000/ quả.

Ngoài khách đặt mua trước hay đổ buôn, vườn nhà bà cũng thường xuyên đón các hộ gia đình về mua lẻ tại vườn. Người thì mua 10 quả, 20, 30 quả. Có người đến mua 50 quả về ăn dần. Nhờ trồng bưởi Diễn bán Tết mà năm nào nhà bà cũng thu về hàng tỷ đồng.

Theo người phụ nữ có kinh nghiệm 10 năm trồng bưởi Diễn này cho biết, bưởi Diễn chăm sóc không khó. Nhưng để trồng được những trái bưởi thơm ngon, có mùi hương ngào ngạt thì người trồng bưởi phải mất 2 đến 3 năm trồng và chăm sóc.

Sau mỗi mùa thu hoạch quả xong thì người trồng bưởi phải bắt đầu tỉa cành cho thoáng cây và tạo tán. Tiếp đó, đợi ra Giêng mới tưới nước chờ ra hoa. Sau đó, khoanh gốc sau khi cây ra quả và đến tháng 5 mới bón phân. Nếu tưới nước sớm thì cây sẽ ra hoa sớm ruồi vàng sẽ ăn hết.

Năm nào cũng vậy, nếu làm đúng kế hoạch tỉa cành, tưới nước thì tháng 2, bưởi Diễn sẽ bắt đầu ra hoa. Cây bưởi càng trồng lâu năm thì cho ra những trái bưởi càng ngọt: "Nhà tôi trồng được 10 năm rồi, do trồng dày, năm nào cây cũng sai quả nên cây không lớn được".

Bà chủ vườn bưởi này cũng cho biết, có những năm bưởi Diễn mất mùa nên cuối năm cũng cực khan hiếm. Nguyên nhân là do phụ thuộc khá nhiều vào thời tiết. Nếu tháng Giêng, tháng hai mưa nhiều thì năm đó bưởi Diễn dự báo sẽ bị mất mùa. Chỉ có nhà nào hoa bưởi nở trước đợt mưa hoặc sau đợt mưa tháng Giêng vài ngày mới được mùa. 

Gia đình bà Nam trồng được hơn một ngàn gốc bưởi, ngoài ra chưa kể các gốc cam. Nhưng mấy năm trước, do sợ không chăm sóc được tốt, ông bà Nam đã chuyển cho con trai chăm sóc một nửa quả đồi. Vì thế, hiện nay trong vườn của ông bà còn khoảng 600 gốc bưởi và ước tính cho 2 vạn quả.

Cùng chiêm ngưỡng vườn bưởi sai trĩu cành của gia đình nhà bà Nam:

Cù Hiền