Chị Ngọc Thuý cho biết, đến giai đoạn 1 – 3 tuổi, con bắt đầu có nhiều những biểu hiện mà bố mẹ hay người khác sẽ coi con là “hư quá”, nhưng thực ra tất cả các hành vi của trẻ đều có lý do, và nhiệm vụ bố mẹ là cần thấu hiểu hành vi của con. Từ đó đưa ra những phản ứng cho phù hợp, để tránh nói những từ ngữ tiêu cực với con như nói con “hư” quá, “xấu tính” quá.

Gia đình hạnh phúc của chị Ngọc Thuý (Ảnh: NVCC)

“Bản thân mình cũng đã từng chứng kiến bé Bơ đánh và tát người khác. Nhưng hành động đánh và tát của con không phải là do con hư, mà thực ra đó là hành động bắt đầu một cách vô tình, con đang tò mò về thế giới xung quanh, và con chỉ đang kiểm tra xem nếu con làm thế, thì con có nhận được phản hồi nào không”, chị Ngọc Thuý chia sẻ.

Bên cạnh đó, bà mẹ trẻ cũng đưa ra một số nguyên nhân dẫn đến hành động con đánh và tát người khác như sau:

Do trẻ cũng có cảm xúc riêng. Con còn rất nhỏ, nên việc đối diện với quá nhiều cảm xúc xảy đến hàng ngày, từ đau răng, giận dữ, thất vọng hay cảm giác lo sợ cũng làm cho con cảm giác quá tải. Ngay cả người lớn cũng có những lúc cảm thấy bất lực. Não bộ của con chưa đủ năng lực, để đối diện với những cảm xúc tiêu cực này một cách nhẹ nhàng.

Do vậy, con lại biểu hiện ra bằng phản ứng đánh những người xung quanh mình. Đó là phản ứng ra bên ngoài, khi đối diện với những cảm xúc từ bên trong con. Đặc biệt là khi con chưa thể dùng từ ngữ để diễn tả những cảm xúc của mình. Con thực sự cần sự giúp đỡ. 

Chị Thuý cũng đã từng chứng kiến bé Bơ có hành đông đánh người xung quanh (Ảnh: NVCC)

Theo đó, trong tình huống này, mẹ bé Bơ cho biết bố mẹ không nên đánh mắng, quát con hay trách con với nhừng từ ngữ mang tính tiêu cực. Dù cho con chưa học được cách tự kiềm chế, thì con cũng cần được dạy về đúng sai. Do vậy, ngay khi thấy con có ý định đánh hay tát người xung quanh, thì mẹ chỉ nên nói với con “Nhẹ nhàng, nhẹ nhàng thôi con” và cầm tay con rồi dạy con cách âu yếm má người khác.

“Hay nếu khi con tát thật, mẹ biểu hiện thái độ cương quyết nhắc nhở con rằng “Không, con không tát người khác nhé”. Hành động đánh là hành động không bao giờ được phép, cho dù con có cảm xúc thế nào đi chăng nữa. Nên bố mẹ luôn luôn ngăn chặn hành động này ngay lập tức và cương quyết.

Khi mẹ nói không với hành động của con, hay nhẹ nhàng ngăn con đánh người khác, con có thể sẽ khóc và hiểu rằng con không thể luôn có mọi thứ con muốn. Khi đó điều mẹ cần làm là ôm con vào lòng, để con cảm thấy yên tâm và cảm nhận được tình yêu của mẹ. Dù cho con có cảm xúc “tiêu cực” như thế nào, hãy để con được khóc. Tình yêu của bố mẹ là món quà vô giá đối với con, một cái ôm chặt là cách để thể hiện tình yêu và sự đồng cảm đối với con, kể cả khi con lớn đến 4-5 tuổi.

Con vẫn cần được bố mẹ ôm vào lòng mỗi khi con cảm thấy đau, tức giận hay sợ hãi. Mỗi khi Bơ đau, hay sợ hãi hay có vấn đề gì, việc đầu tiên của mình là ôm con lại, cảm giác ôm con vào lòng rất sung sướng và con ngược lại cũng yên tâm hơn, rồi sau đó mới nhắc nhở con là “con nên đi chậm lại” hay “mẹ xin lỗi vì làm con sợ!”. Đừng hạn chế ôm con”, mẹ bé Bơ nhấn mạnh. 

Chị không quát mắng mà dạy bảo con rất nhẹ nhàng, khoa học (Ảnh: NVCC)

Bà mẹ trẻ cũng cho biết, nếu thay vào đó, mẹ phản ứng lại với con bằng sự tức giận như quát mắng con là “con hư quá” hay là phạt con, đánh con, con sẽ không quên được cảm giác giận dữ đó. Thậm chí con vẫn tiếp tục giận dữ và cười thích thú, khi con đánh mẹ. Hành động đánh người khác có rất nhiều khả năng, sẽ vẫn tiếp tục xảy ra vì giới hạn hành động của mẹ chưa rõ ràng, con vẫn không phân biệt được đúng và sai.

Nếu bố mẹ thấy hành vi của con và hiểu được cảm xúc của con, chị Ngọc Thuý khuyên rằng hãy dùng ngôn từ của mình, diễn đạt lại cảm xúc của con đang trải qua “Mẹ biết là con đang tức giận vì không được đi chơi đúng không?", hay "Mẹ biết con đang rất buồn và tức giận", "con đang đau răng lắm đúng không". 

Bên cạnh đó, hãy nói với con cảm xúc của người xung quanh “Những con đánh thì mẹ đau lắm, mẹ buồn lắm", "Nhưng mẹ không để con đánh người khác như thế, đau lắm con ạ"... Đây gọi là thừa nhận cảm xúc của con, dần khi con lớn, con sẽ học được cách tự nói ra cảm xúc của mình, việc này còn giúp con tăng sự tự tin. Vì con hiểu được chính cảm xúc của mình và nói ra, chứ không chỉ dùng tiếng khóc để giải quyết mọi vấn đề khi con lớn lên. Chị Thuý khẳng định, con chắc chắn sẽ cảm thấy an toàn với sự thấu hiểu của mẹ và thấy rằng sự giận dữ là không cần thiết, để xua đi cảm giác tức giận hay sợ hãi.

Bà mẹ trẻ cho hay tình yêu thương và một cái ôm sẽ là cách dạy con tuyệt vời nhất (Ảnh: NVCC)

“Bố mẹ có thể rủ con cùng tham gia hoạt động gì vui vẻ hơn để con cảm thấy tốt hơn“Mình cũng nghe nhạc nhảy con nhé", "Mình cùng đọc sách đi" hay "Con nhìn các anh chị vui chưa kìa, con đi chơi với anh chị nhé", mẹ bé Bơ bày tỏ.

Tóm lại, về vấn đề day con khi bé đánh hoặc tát người khác, chị Ngọc Thuý nhấn mạnh rằng, điều quan trọng nhất trong tất cả là thấu hiểu, đặt ra giới hạn và thừa nhận cảm xúc của con.

- Đặt ra giới hạn với con (“Con không được đánh/tát bố/mẹ nhé!”) (không quát mắng, đánh lại con)

- Thừa nhận cảm xúc của con (“Con cảm thấy buồn/ đau/ thất vọng đúng không?”)

- Để con khóc để thể hiện cảm xúc của mình, không cần đánh lạc hướng, hãy ôm con vào lòng.

- Tìm cách để con chuyển sang cảm xúc tích cực hơn.

Đôi khi bố mẹ rất giận dữ với những hành vi tiêu cực của con, nhưng lúc ấy hãy thật bình tĩnh, nhẹ nhàng dùng tình yêu thương để cảm hoá tất cả. Đó mới là điều con cần chứ không phải sự quát mắng, ghét bỏ.

Lê Huyền