Cách đây 4 năm, xuất phát từ mong muốn có không gian xanh mát, thư giãn ngay tại nhà, anh Lê Vinh (38 tuổi, đến từ TP. HCM) quyết định thiết kế sân thượng, “hô biến” thành trang trại nuôi cá, trồng rau.

Anh Vinh cho biết có đam mê trồng cây từ nhỏ, luôn ấp ủ dự định sở hữu một khu vườn riêng, vừa thỏa mãn thú vui điền viên, vừa cung cấp thực phẩm sạch cho gia đình sử dụng.

Trang trại sân thượng của gia đình anh Vinh nhìn từ trên cao.

Ngoài trồng các loại rau trái, anh còn xây hồ cá, nuôi hơn trăm con.

Thời gian đầu, anh tính làm vườn theo cách truyền thống và xây ao để nuôi cá cho vui. Tuy nhiên, khi biết đến và tìm hiểu về Aquaponics - mô hình tích hợp đồng thời cả hai hệ thống: nuôi thủy sản và trồng thủy canh, dựa trên nguyên tắc sản xuất trong tự nhiên, anh quyết định triển khai mô hình này.

"Làm vườn truyền thống có thể đơn giản hơn song mô hình Aquaponics lại mang nhiều ưu điểm như tiết kiệm được thời gian và công sức chăm sóc. Ví dụ, trong khi nuôi cá, phân cá thải ra nước sẽ được chuyển hóa bằng vi sinh vật, tạo thành nguồn dinh dưỡng giúp rau phát triển. Nước trong hồ cá khi bơm lên khay rau sẽ được lọc sạch, giúp cá sống khỏe hơn,...", anh Vinh nói.

Được biết, sân thượng của gia đình anh Vinh có diện tích khoảng 50m2. Tại đây, gia chủ thiết kế một hồ cá rộng, làm bằng bê tông kiên cố, có xử lý chống thấm cẩn thận để tránh gây hư hại kết cấu trần nhà.

Xung quanh hồ là mép thành rộng để đặt các khay trồng rau và làm chỗ ngồi chơi.

Trong hồ có nhiều loại cá khác nhau, được nuôi theo mô hình Aquaponics.

Anh Vinh cho hay, anh phải tự mày mò, bắt đầu thử nghiệm lọc nước, tìm hiểu điều kiện phù hợp trong vài tháng rồi mới thả cá. Anh nuôi các giống cá như cá Koi, cá hồng vĩ mỏ vịt, ba ba, cá rô,... Nhưng do chưa có nhiều kinh nghiệm nên anh cho cá ăn quá nhiều khiến nguồn nước ô nhiễm. Đàn cá cứ thế chết dần, còn rau trồng thì thối rễ.

Không nản chí, ông bố 3 con tiếp tục nghiên cứu, tham khảo kinh nghiệm từ những người đi trước và dần dần “dắt túi” được nguồn kiến thức phong phú, chính xác để áp dụng cho mình.

Hiện tại, anh Vinh đã nuôi thành công đàn cá vài trăm con theo mô hình Auqaponics. Trong hồ, anh nuôi vài trăm con cá rô, cá hồng vĩ mỏ vịt size từ 1-10kg làm cảnh, cá tra trắng và cá kim phát tài size từ 1-2kg.

Nước được lọc sạch hàng ngày để cá sống khỏe cũng như cung cấp dưỡng chất cho rau trái trong vườn.

Bên cạnh đó, để tận dụng nguồn nước từ hồ cá và có nguồn thực phẩm sạch cho gia đình, anh còn thử sức trồng rau theo phương pháp thủy sinh. Từ 4 khay ban đầu, tăng lên 8 và đến nay, trong vườn hiện có hơn 20 khay rau các loại, bố trí khoa học, gọn gàng dọc quanh thành bể.

Vì trên sân thượng nhiều nắng, anh Vinh trồng thêm nhiều khóm lá dứa (lá nếp) xen kẽ các khay rau, vừa có tác dụng che chắn cho rau xanh mát, vừa giúp thoát hơi nước, giảm nhiệt cho cây cối xung quanh, làm mát ao và tạo mùi thơm dễ chịu.

Không chỉ trồng rau theo phương pháp thủy sinh, gia chủ còn tận dụng hai bệ bê tông bên hông sân thượng để đổ đất, trồng rau kiểu truyền thống. Nước tưới được lấy trực tiếp từ hồ cá. Thỉnh thoảng anh tiến hành xả bồn lọc, giúp rau hấp thu nguồn nước có phân cá nên bổ sung được dinh dưỡng, phát triển tốt hơn, cho thu hoạch “mỏi tay”.

Thiết kế theo mô hình Aquaponics nhưng gia chủ chỉ trồng 2 hàng rau, ưu tiên bài trí không gian sao cho gọn gàng đẹp mắt chứ không tối ưu diện tích.

Hiện, anh Vinh trồng thành công nhiều loại rau trái khác nhau trong khu vườn sân thượng như bầu đất, bầu hồ lô, rau ngót Nhật, cải bẹ, cải chân vịt và một số rau thơm như ngò gai, húng lủi, diếp cá, rau răm.

Hàng ngày, anh dành thời gian lên vườn 2 lần, chủ yếu để thu hoạch rau và cho cá ăn. Người đàn ông U40 nhận xét, rau trồng theo mô hình Aquaponics không chỉ sạch mà còn rất ngọt, mọng nước, lại không tốn nhiều công chăm.

"Mình từng học qua ngành kỹ thuật nhưng cũng phải mất nửa năm mới làm khu vườn phát triển ổn định. Công việc này đòi hỏi thời gian và công sức, sự đầu tư”, anh kể.

Ông bố 3 con cũng thừa nhận, quá trình làm trang trại không tránh khỏi khó khăn. Thời gian đầu hệ thống chưa ổn định nên cá bị chết, cây thối rễ do làm sai quy trình. Chưa kể mỗi lần vận chuyển vật liệu từ dưới nhà lên sân thượng tầng 5 cũng khiến anh cảm thấy khá mệt.

Không chỉ cung cấp nguồn thực phẩm sạch, khu vườn, ao cá còn góp phần làm đẹp cảnh quan, điều hòa không khí, đồng thời trở thành nơi thư giãn thú vị để các thành viên giải tỏa căng thẳng mỗi ngày.

Tuy nhiên, bù lại thành quả mà gia đình anh Vinh nhận được cũng hơn cả tưởng tượng. Từ khi có trang trại xanh mát trên cao, các thành viên không cần phải đi chợ thường xuyên. Cá trong ao cũng thỉnh thoảng được bắt để gia chủ cải thiện món.

"Mỗi sáng thức dậy, mình lại lên vườn, hít hà hương thơm thoang thoảng của lá dứa, cảm giác như đầu óc thư thái hơn, tràn đầy năng lượng để khởi động ngày mới. Từ khi có khu vườn và ao cá, các con cũng có thêm không gian trải nghiệm mới mẻ. Mình thường dạy con phân biệt các loại rau, chỉ cho chúng biết các loài côn trùng, động vật,...", ông bố 3 con chia sẻ.

Ngọc Anh - Ảnh: Le Vinh