Mâm ngũ quả là gì?

Mâm ngũ quả là mâm gồm các 5 loại trái cây được gia chủ chuẩn bị dâng lên tổ tiên, ông bà cúng dịp Tết Nguyên đán.

Mâm ngũ quả có thể giống nhau về số lượng ở các vùng miền nhưng khác biệt về cách chọn loại quả bày lên mâm vào dịp Tết.

Mâm ngũ quả ngày Tết Miền Bắc

Mâm ngũ quả ngày Tết ở miền Bắc thường gồm chuối, bưởi hoặc phật thủ, sung hoặc đu đủ, cam quýt, đào, hồng,…

Trong đó, nải chuối xanh tượng trưng cho bàn tay ngửa lên với ý nghĩa bao bọc đem tới sự bình an, đa phúc lộc. Chuối xanh cũng là biểu tượng của mùa xuân, tinh túy đất trời.

Bưởi và phật thủ mang ý nghĩa cầu mong sự may mắn, bình an.

Sung và đu đủ mang ý nghĩa sung túc, đủ đầy, cầu cho năm mới tránh được khó khăn, bần hàn.

Cam quýt, đào, hồng cầu xin sự no đủ, hạnh phúc.

Mâm ngũ quả ngày Tết miền Nam

Mâm ngũ quả ngày Tết của người miền Nam thường có các loại quả: Mãng cầu, dừa, đu đủ, xoài, sung (theo câu: "Cầu sung vừa đủ xài"), thêm chân đế là 3 trái thơm (dứa), thể hiện sự vững vàng. Điều đặc biệt mâm ngũ quả ở miền Nam không thể thiếu cặp dưa hấu ruột đỏ vỏ xanh.

Với người dân miền Nam mâm ngũ quả ngày Tết luôn thể hiện cho 5 yếu tố Kim – Mộc – Thủy – Hỏa – Thổ. Đây là 5 yếu tố được cho là đã cấu thành nên vũ trũ trong quan niệm của người Việt nói riêng và của văn hóa Á Đông nói chung.

Mâm ngũ quả ngày Tết miền Trung

Cách bày mâm ngũ quả đơn giản

Khi bày mâm ngũ quả nên tránh các loại quả có vị cay, đắng, quả có gai, quả chín nẫu hay quả có mùi hắc nông. Nên chọn những loại trái cây có mùi hương thoang thoảng, thơm ngán.  Hương thơm dịu nhẹ không chỉ tốt cho không gian mà cũng thể hiện sự tôn kính Thần Phật, gia tiên - Đấng bề trên có trí huệ cao minh.

Cách bày mâm ngũ quả đơn giản nhất là cho chuối ở dưới, sau đó cho các loại quả khác lên phía trên. Đây là cách dễ làm và đơn giản nhất.

Mâm ngũ quả bắt nguồn từ tư duy Ngũ hành. Người ta thường chọn 5 loại quả tương ứng với 5 màu sắc của các hành Kim – Mộc – Thủy – Hỏa – Thổ, tượng trưng cho ngũ phúc: giàu có, sang trọng, sống lâu, khỏe mạnh, bình yên.”

Việc lựa chọn các loại quả tùy thuộc vào đặc thù về sản vật và quan niệm văn hóa của từng địa phương. Từ đó, người ta chọn ra những loại quả mang ý nghĩa tâm linh, tinh thần để bày biện, sắp xếp trên mâm ngũ quả.

Trước khi bày mâm ngũ quả ngày Tết, bạn cần chú ý rửa sạch hoa quả, bỏ các quả bầm dập, thối. Sau đó sắp nhẹ nhàng lên đĩa. hoa quả mua về cũng cần bày cẩn thận, trang trọng, không nên để vào tủ lạnh hay vứt lăn lóc góc bếp rồi đến tối 30 mới mang ra đặt lên bàn thờ.

Trên đây là bài viết cách bày mâm ngũ quả đơn giản và lưu ý cần biết. Hy vọng với bài viết trên sẽ góp phần cho các bạn tham khảo một số cách để có thể tự mình bay mâm ngũ quả trong nhà mình và đón tết. Chúc các bạn thành công!

Thu Trang (Tổng hợp)