Một chuyên gia tâm lý tại Trung Quốc đã chia sẻ một câu chuyện: "Có một cô gái học sinh 15 tuổi không bao giờ để tóc dài và không dám mặc váy. Khi được hỏi, cô bé nói: "Em rất sợ mặc đẹp và nhìn vào gương vì em nghĩ mình xấu xí". Tuy nhiên, thực tế, vẻ ngoại hình của cô rất dễ thương. Sau này, chuyên gia mới phát hiện ra rằng: Cha mẹ của cô sợ cô phải đối mặt với việc yêu đương quá sớm. Vì vậy từ khi còn nhỏ, họ thường xuyên chỉ trích, mỉa mai và nói cô bé xấu xí, không biết mặc đẹp...".

Có một câu ngạn ngữ: "Trong một gia đình, trở ngại lớn nhất không phải là thiếu thốn về vật chất mà chính là mâu thuẫn nội tại". Nếu cha mẹ luôn tranh cãi, gây gổ, chê bai và mắng mỏ con cái, không chỉ gia đình trở nên căng thẳng, con cái cũng thường xuyên trải qua cảm xúc như lo lắng, tự ti, sợ hãi và dần mất đi niềm vui trong học tập và cuộc sống hàng ngày.

Ngược lại, trong một gia đình yên bình, nơi tất cả thành viên thể hiện lòng thông cảm và quan tâm lẫn nhau, con cái sẽ tự nhiên trở nên tự tin, hoạt động hiệu quả và không dễ dàng bị ảnh hưởng bởi cảm xúc tiêu cực. Để giáo dục con cái trở thành những người trưởng thành theo mong muốn, cha mẹ cần chú ý đến những điều sau để tránh mang tới những tác động tiêu cực cho trẻ:

Học cách kiểm soát cảm xúc, tránh chê bai con

Gần đây, có một đoạn video đã gây sửng sốt cho cộng đồng mạng Trung Quốc. Trong video, một bé gái 5 tuổi bị cha treo ngược ngoài cửa sổ. Nguyên nhân của việc này đáng ra là do cô bé lỡ đi tiểu trong phòng. Mặc dù chuyện này nhỏ nhặt, nhưng do cách người cha cư xử hung hãn, có thể đã để lại vết sẹo tinh thần không thể xóa bỏ trong cuộc đời của đứa trẻ.

Một người phụ huynh đã chia sẻ: "Một ngày nọ, bạn tôi phàn nàn về cách con trai anh ấy luôn rụt rè khi ra ngoài và không dám tự quyết định. Tôi sau đó nhận ra rằng hành vi này của đứa trẻ có nguồn gốc từ gia đình mình. Khi ăn cơm, bạn tôi thường hay chỉ trích hoặc nhắc nhở đứa trẻ về cách ngồi, cách cầm đũa... Lời nhắc nhở của bố khiến cậu bé xấu hổ, không còn tự tin.

Trong cuộc sống, nhiều phụ huynh thường chỉ trích con những vấn đề không đáng và làm con cái đau lòng. Chê bai con cái không chỉ là thói quen thường thấy, có người còn xem đó như là phương pháp giáo dục, cho rằng chê bai giúp con hiểu biết khiêm tốn và luôn phấn đấu. Tuy nhiên, đứa trẻ thường xuyên nghe những lời chỉ trích sẽ phát triển nghi ngờ, tự ti và dễ dàng bị hạn chế khả năng sáng tạo và khám phá.

Khuyến khích và tin tưởng con

Khi Dale Carnegie - một nhà văn danh tiếng người Mỹ và tác giả của cuốn sách "Đắc Nhân Tâm" - mới 9 tuổi, cha mẹ ông đã ly dị. Trong lần gặp đầu tiên với mẹ kế, người cha đã giới thiệu con trai mình một cách không tích cực: "Em à, hy vọng em sẽ để ý đến đứa bé tệ này. Nó đã khiến anh bất lực".

Tuy nhiên, người mẹ kế không đồng ý với cách chồng mình trình bày, thay vào đó, bà nói Carnegie là đứa trẻ thông minh và sáng tạo. Tuyên bố này đã thúc đẩy Carnegie mạnh mẽ và truyền cảm hứng cho khả năng tiềm ẩn của cậu. Từ đó trở đi, cậu đã thay đổi và cuối cùng trở thành một người giàu có tại Hoa Kỳ và một tác giả nổi tiếng toàn cầu, trở thành một trong những nhân vật có tầm ảnh hưởng lớn trong thế kỷ 20.

Những đứa trẻ được khuyến khích sẽ phát triển ý thức trách nhiệm và điều chỉnh hành vi và lời nói của họ để đạt đến một tiêu chuẩn cao hơn, để xứng đáng với niềm tin và hy vọng từ cha mẹ. Khi trẻ đối mặt với khó khăn, cha mẹ nên động viên: "Con có thể làm được, hãy cố gắng lên"; Khi gặp trở ngại, cha mẹ có thể nói: "Không dễ dàng, nhưng con chẳng có gì phải lo lắng. Bố mẹ ở đây để giúp con vượt qua"; Khi trẻ đạt thành tựu thông qua cố gắng, cha mẹ cần phản hồi tích cực: "Con đã thể hiện xuất sắc, con đã làm rất tốt. Bố mẹ tự hào về con."

Anh Chi (Tổng hợp)