Chị Khánh Linh chia sẻ, ăn dặm là luyện tập để bé làm quen với bữa ăn. Giai đoạn này được bắt đầu khi bé được khoảng 5-6 tháng tuổi, có những dấu hiệu như hứng thú với bữa ăn của người lớn, bé có thể ngồi được nếu mẹ đỡ bé, bé nhanh đói, phản xạ bú của bé giảm đi.

Chị Khánh Kinh và con trai (Ảnh: NVCC)

“Trong thời gian ăn dặm, cách tăng thô theo từng giai đoạn phát triển của con là bước rất quan trọng để bé làm quen dần với thức ăn thô, và hoàn thành tốt kĩ năng ăn uống, sau thời gian ăn dặm sẽ đến giai đoạn trẻ cần lấy năng lượng và chất dinh dưỡng từ thức ăn để phát triển, vì vậy mình luôn chú trọng về cách tăng độ thô cho con theo giai đoạn một cách khoa học nhất”, mẹ trẻ Sài thành chia sẻ.

Theo đó, chị Linh chia cách tăng thô trong quá trình ăn dặm cho bé theo 4 giai đoạn cụ thể.

Giai đoạn 1: 5 - 6 tháng tuổi "Giai đoạn nuốt chửng"

Giaiđoạn này, độ cứng cơ bản sẽ là canh/súp. Vì con chưa cử động lưỡi tốt, lưỡi chỉ có thể cử động ra phía trước và phía sau, vì thế chị chế biến thức ăn ở trạng thái lỏng như canh/súp sao cho thức ăn di chuyển dễ dàng trong miệng.

Bé LamBo không chế bất cứ đồ ăn gì mẹ nấu khiến chi Linh rất phấn khởi (Ảnh: NVCC)

“Mình cho bé ăn khi con đói, mỗi ngày 1 lần trước giờ cho bé bú sữa bắt đầu bằng cháo tỉ lệ 1:10 (1 gạo, 10 nước) đã rây mịn, thử cho bé từ 1 thìa. Mới đầu mỗi ngày chỉ nên cho bé ăn 1 loại thực phẩm.

- Đối với cháo: cháo tỉ lệ 1:10 rây qua lưới 2, 3 lần thật mịn sao cho không còn hạt cháo và thêm nước dashi để làm loãng cháo hơn. Sau khi bé quen giảm rây và giảm lượng nước dashi để cháo giảm độ loãng.

- Đối với củ quả: hấp/luộc mềm rây nghiền ngay khi còn nóng sẽ dễ dàng hơn, cho thêm nước dashi để làm sánh

- Đối với rau: lấy phần lá, luộc mềm, thái nhỏ theo hai chiều ngang và dọc, rây nghiền cho đến khi mịn.

- Đối với cá thịt trắng: sau khoảng 3 tuần bé đã quen với ăn dặm, bé có thể ăn cá thịt trắng (như cá tuyết, cá bơn, cá lưỡi trâu). Luộc, bỏ da và xương, thêm nước rây nghiền nhuyễn đến mịn”, chị Linh hướng dẫn. Về số lần ăn, sau 1 tháng, lượng bé ăn được đã tăng lên thì chuyển 1 ngày tăng thêm 1 bữa phụ buổi chiều.

Giai đoạn 2:  7 - 8 tháng tuổi "Giai đoạn nhai trệu trạo"

Lúc này, độ cứng cơ bản là đậu phụ. Dấu hiệu chuyển từ giai đoạn nuốt chửng sang giai đoạn nhai trệu trạo chính là việc con di chuyển lưỡi, đẩy thức ăn vào sâu trong miệng và nuốt chửng tốt, bé ham ăn hơn so với lúc đầu ăn dặm. Ngoài cháo ra, những thức ăn mà bé có thể ăn được ví dụ như rau, cá thịt trắng đang nhiều lên. Bên cạnh đó, con có thể nghiền thức ăn bằng lưỡi và hàm trên. Cử động giống như khi ta đang càu nhàu. Dần dần cho thêm những thức ăn dạng hạt với độ cứng giống như đậu phụ. Một ngày, chị cho bé ăn hai lần.

Về cách chế biến, chị Linh đưa ra quan điểm:

“- Đối với cơm: cháo tỉ lệ 1:7 (1 gạo, 7 nước). Nửa đầu giai đoạn 2, nấu cháo 1:7 chín mềm xong thì 8 phần rây, 2 phần còn lại nghiền thô bằng thìa rồi dần dần giảm lượng rây. Nửa sau giai đoạn 2 (7m rưỡi đến 8m) nấu cháo 1:7 xong chỉ cần nghiền thô bằng thìa.

- Đối với củ quả: nửa đầu giai đoạn hấp/luộc mềm, 8 phần rây, 2 phần còn lại nghiền thô bằng thìa rồi dần dần giảm lượng rây. Nửa sau giai đoạn chỉ cần nghiền thô, nếu muốn để lại hình dạng của thức ăn thì thái hạt lựu, luộc mềm như đậu phụ, tức là có thể nghiền nát bằng 1 lực nhỏ. 

- Đối với rau: nửa đầu giai đoạn luộc mềm, băm nhuyễn. Nửa sau giai đoạn luộc mềm, cắt nhỏ cả 2 chiều ngang và dọc.

- Đối với cá thịt trắng: cá hấp/ luộc, bỏ da và xương rồi miết tơi trên bàn mài đinh khi còn nóng sau có thể gỡ thô bằng dĩa. Đối với thịt dù băm nhuyễn nhưng cấu trúc thịt vẫn không tơi mềm bằng cá thì có thể 8 phần rây, 2 phần còn lại giữ nguyên cấu trúc sau dần dần giảm lượng rây. Số lần ăn có sự thay đổi, bé có thể ăn 1 ngày 2 bữa. Chia 1 lần vào buổi sáng, 1 lần vào buổi chiều tối đã ổn định”.

Giai đoạn 3: 9 - 11 tháng tuổi "giai đoạn nhai tóp tép"

Độ cứng cơ bản trong giai đoạn này là chuối. Lúc này bé có các dấu hiệu như lưỡi cử động lên xuống, có thể đẩy thức ăn đến hàm, nghiền nát hoặc gặm bằng răng cửa . Mục tiêu độ cứng là giống như chuối. 

Thời điểm này, chị Linh tăng độ thô qua cách chế biến như sau:

- Đối với cơm: cháo tỉ lệ 1:5 (1 gạo, 5 nước) trạng thái vẫn còn hình dạng hạt gạo. Dần dần bé đã quen thì chuyển sang cháo tỉ lệ 1:3 (1 gạo, 3 nước) cháo đặc nguyên hạt.

- Đối với củ quả: hấp/ luộc đến khi đạt được độ cứng có thể nghiền nát bằng ngón tay. Cắt 5~6mm. - Đối với rau: luộc mềm. Cắt nhỏ hai chiều ngang dọc. Để bé cảm thấy hơi cứng khi cắn.

- Đối với cá thịt trắng: luộc, bỏ da và xương, cắt miếng 5~8mm.

“Đặc trưng lớn của giai đoạn này là bé có nhu cầu tự ăn. Nếu để đồ ăn trước mặt, bé sẽ bốc và đưa vào miệng. Bốc ăn thể hiện bé tìm hiểu hình dáng của thức ăn và các cảm giác bằng ngón tay nên không được ngăn cản bé. Từ tháng thứ 9 trở đi, lượng sắt mà bé nhận được khi ở trong bụng mẹ giảm đi nên cần phải biết các nguyên liệu có nguồn sắt phong phú ví dụ như thịt đỏ, cá và gan và cố gắng đưa vào thực đơn của bé. Số lần ăn thay đổi 1 ngày 3 lần. Mình tạo thói quen về bữa ăn cho bé thành 1 ngày ăn 3 bữa, và cũng không quên tạo không khí ăn uống vui vẻ cho bé cùng gia đình”, chị Linh chia sẻ.

Giai đoạn 4:  12 - 18 tháng tuổi "Giai đoạn nhai thành thạo"

Độ cứng cơ bản lúc này hướng đến mục tiêu như thịt viên. Bé đã có thể cứ động cả lưỡi và cằm một cách thuần thục. Răng hàm cũng bắt đầu mọc nên bé có thể nhai nát thức ăn.

Thời điểm này, chị Linh chú trọng tăng độ thô cho con như sau:

- Đối với cơm: cơm nát. Hơi nhiều nước hơn so với cơm bình thường, trạng thái mềm. Khi bé đã quen thì chuyển sang cơm.

- Đối với củ quả: hấp/luộc đến khi đạt độ cứng có thể cắt dễ dàng bằng dĩa, cắt miếng to vừa miệng. - Đối với rau: luộc mềm. Cắt rộng 1cm. Bé cảm giác được xơ.

- Đối với cá thịt: luộc, bỏ da và xương, cắt miếng to vừa ăn. Bé cảm giác được thớ của miếng cá. Số lần ăn được điều chỉnh 1 ngày 3 bữa chính và 1 bữa phụ.

Thông qua hành trình tăng độ thô cho con ăn dặm, chị Linh đưa ra một số lưu ý rằng, trong quá trình tăng thô nhiều bé chưa quen dễ bị oẹ thì các mẹ đừng quá lo lắng, hãy tăng thô từ từ từng chút một đúng cách, dần dần bé sẽ quen và hết sau vài ngày.

Bên cạnh đó, các mẹ hãy cứ bình tĩnh, kiên nhân và tạo không khí ăn vui vẻ cho bé. Bé không thích ăn nữa thì thôi không nên ép bé ăn dẫn đến sợ ăn. Nên chế biến thực đơn đa dạng, phong phú và tránh các loại thức ăn không có lợi cho sức khoẻ, không nên thúc giục, dọa dẫm hay nịnh nọt nếu bé không thích ăn và cố gắng không sử dụng mắm, muối, đường trước 1 tuổi.

Văn Anh