Khái niệm, biểu hiện, hậu quả của hèn là gì được Emdep tổng hợp và giới thiệu đến độc giả một cách đẩy đủ qua bài viết "Hèn là gì? Biểu hiện, tác hại của sự hèn nhát trong cuộc sống"

Chúng ta vẫn nghe nói: “Sự hèn nhát khiến con người tự đánh mất mình, còn dũng khí lại giúp họ được là chính mình?” Vậy hèn là gì? Hèn nhát là gì? Cùng Emdep tìm hiểu về từ “hèn” ngay trong bài viết này bạn nhé!

Hèn là gì?

Hèn trong tiếng Việt có 3 nghĩa: Thứ nhất, hèn có nghĩa là chỉ người có tính cách kém bản lĩnh thường do nhút nhát hoặc sợ sệt khiến người khác thấy đáng khinh. Ví dụ: "Đánh trộm là hèn", hoặc "Chỉ thế mà không dám nói, sao mà hèn thế". Thứ hai, hèn cũng có nghĩa là chỉ người có địa vị thấp kém trong xã hội bị coi thường vì nghèo và sự yếu thế nên thường bị gọi là phận hèn. Thứ 3, hèn cũng là chỉ sự kém cỏi trong tài năng (tài năng không ra gì) và người ta thường gắn với câu thành ngữ “tài hèn sức mọn”.

Dựa theo Từ điển tiếng Việt (xuất bản năm 2000) do Hoàng Phê chủ biên

Tuy nhiên, theo Vương Lộc trong Từ điển từ cổ (xuất bản năm 2001), hèn có 4 nghĩa:

1. Hèn là nghèo hèn, giống với nghĩa thứ hai theo Từ điển tiếng Việt của Hoàng Phê. Hèn trong câu “Cớ sao họ Thạch công lao mà hèn?”

2. Hèn là nhỏ mọn, thấp kém, không có giá trị. Ví dụ: “của hèn” là của không quý, “vải hèn” là vải thô, xấu, “vật hèn” là đồ không có giá trị. Đây là những tổ hợp từ ngày nay không còn được sử dụng nhiều.

3. Hèn có nghĩa là (tội) nhẹ, không nặng. Trong Lịch sử chữ Quốc ngữ, Bento Thiện - Đỗ Quang Chính từng viết: “Ngày ấy, ai có tội gì hèn cầm trong tù, thì cũng tha cho nó về nhà” (trang 121)

4. Hèn là dở, kém, kém cỏi. Trong “Truyện Kiều” câu 1317, câu 2516, Nguyễn Du viết “Hay hèn lẽ cũng nối điêu”, “Hùm thiêng khi đã sa cơ cũng hèn”

Biểu hiện của hèn là gì?

• Tránh việc khó khăn: Khi người ta không dám đối mặt với tình huống khó khăn, nguy hiểm, hoặc bất trắc vì sợ hãi, đó là biểu hiện của sự hèn nhát. Có câu tục ngữ nói rằng “thấy ăn tìm đến thấy việc tìm đi”
• Thiếu can đảm trong quyết định: Kẻ hèn nhát thường chạy trốn khỏi sự khó khăn và không dám đưa ra quyết định mạnh mẽ, không dám nói những điều mình có thể nói, và không dám bảo vệ lời nói, quan điểm của mình.
• Hành động thoái thác trách nhiệm: Hèn nhát thể hiện qua việc không dám đấu tranh với cái xấu, cái ác, và không dám bảo vệ chính nghĩa, đúng lẽ phải.
• Đùn đẩy những nguy hiểm, bất lợi cho bạn bè, người thân, đồng loại
• Mưu lợi bản thân mà không từ những việc trái lương tâm, đạo đức

Tác hại của hèn nhát là gì?

Bên cạnh câu hỏi "Hèn là gì?" thì cũng có nhiều người thắc mắc "Tác hại của hèn nhát là gì?"

Hèn nhát sẽ dẫn đến những tác hại, những hậu quả tồi tệ. Hậu quả của hèn nhát là:

• Khi hèn nhát, con người ta không dám thể hiện tài năng, sở thích, năng lực của cá nhân mình. Từ đó, người khác sẽ không đủ tinh tế để nhận ra khả năng thực sự của bạn, nghiễm nhiên, bạn mất đi nhiều cơ hội để thành công trong cuộc sống
• Người hèn nhát thường không đủ dũng khí để bày tỏ quan điểm, ý kiến của cá nhân mà thường im lặng để an toàn, nương theo tâm lý số đông để khỏi khác biệt. Điều đó khiến con người không còn phân biệt được thật giả, đúng sai, từ đó dễ bị dụ dỗ, sa ngã, tha hóa, biến chất
• Những người hèn nhát thường không đủ mạnh mẽ để theo đuổi ước mơ, khát vọng, mong muốn nào đó của chính mình nên cuộc sống của họ thường lu mờ, tầm thường,  tẻ nhạt.
• Sống hèn nhát sẽ khiến con người thiếu đi sức mạnh, bản lĩnh để đối mặt và vượt qua những chông gai, thử thách, dễ đầu hàng số phận, gục ngã, thất bại
• Những người hèn nhát thường không dám đấu tranh, im lặng, làm ngơ, vô cảm trước cái sai, cái xấu, cái ác nên chẳng khác nào tiếp tay cho chúng hoành hành
• Người hèn nhát thường không dám chịu trách nhiệm với những gì mình gây ra, thậm chí đổ mọi tội lỗi cho người khác nên đôi khi trở thành gánh nặng cho họ

Cách để không trở thành người hèn trong cuộc sống

Để không trở thành người hèn, bạn vượt qua cảm giác hèn nhát và thực hiện những cách ở dưới đây:

Chấp nhận bản thân

Đừng tự cho rằng hèn nhát là khác biệt, kỳ lạ hoặc bất thường. Hãy chấp nhận điểm độc đáo của bạn và hài lòng với chính bạn.

Cải thiện hình ảnh của bản thân

Đừng né tránh việc giao tiếp. Bạn không cần phải hòa tan vào đám đông hoặc cư xử giống những người khác. Hãy tự tin với điểm mạnh của bạn

Tự nhận thức và tin tưởng lời khen

Đừng ngần ngại chấp nhận lời khen từ người khác. Hãy tin rằng bạn xứng đáng với những lời khen đó

Học cách tham gia vào cuộc trò chuyện

Tập trung lắng nghe và tham gia vào các cuộc trò chuyện. Đừng lo lắng quá nhiều về cách bạn thể hiện

Luyện tập kỹ năng xã hội

Tham gia vào các hoạt động xã hội để rèn luyện kỹ năng giao tiếp và tạo quan hệ

Tự tin và tự trọng

Tự tin là một yếu tố quan trọng để tránh trở thành người hèn. Tin tưởng vào khả năng của bản thân và đánh giá cao giá trị cá nhân.

Phát triển kỹ năng

Nâng cao kỹ năng của bạn trong lĩnh vực bạn quan tâm. Học hỏi liên tục và phát triển bản thân.

Xác định mục tiêu

Đặt ra mục tiêu và hoạch định kế hoạch để đạt được chúng. Mục tiêu giúp bạn có hướng và ý nghĩa trong cuộc sống.

Giữ tâm trạng tích cực

Tư duy tích cực có thể giúp bạn vượt qua những thách thức và khó khăn. Hãy tập trung vào những điều tích cực trong cuộc sống.

Xây dựng mối quan hệ

Tìm kiếm sự hỗ trợ từ bạn bè, gia đình, và cộng đồng. Giao tiếp tích cực với người khác để xây dựng mối quan hệ tốt.

Chấp nhận và học từ sai lầm

Mọi người đều mắc phải sai lầm. Quan trọng là học từ chúng thay vì tự làm mình trở nên tự ti.

Chăm sóc bản thân

Dành thời gian chăm sóc bản thân, cả về mặt tinh thần và tâm lý. Điều này bao gồm việc duy trì lối sống lành mạnh và giữ tâm hồn an bình.

Tự trách nhiệm

Chấp nhận trách nhiệm về cuộc sống của mình. Đừng đổ lỗi cho người khác hay hoàn cảnh.

Kỷ luật và tổ chức

Phát triển kỷ luật cá nhân và tổ chức công việc một cách hiệu quả.

Học cách giao tiếp hiệu quả

Kỹ năng giao tiếp là quan trọng để tránh bị coi thường. Học cách diễn đạt ý kiến của bạn một cách rõ ràng và tôn trọng người khác.

Hèn nhát là gì?

Phần trên các bạn đã hiểu "hèn là gì?" vậy còn "Hèn nhát là gì?". Cùng tìm hiểu ngay dưới đây nhé. 

Hèn nhát là không dám đối mặt với những tình huống liên quan đến nguy hiểm, khó khăn, bất trắc vì sợ hãi. Những kẻ hèn nhát là những kẻ thiếu can đảm đến mức đáng khinh, bị khuất phục một cách hèn nhát

Hèn nhát đồng nghĩa với: sợ hãi, yếu đuối, nhút nhát, hèn mọn… Hèn nhát trái nghĩa với: dũng cảm, quyết đoán, quả cảm…

Những kẻ hèn nhát là những kẻ không dám hành động hoặc hành động một cách hèn nhát khi phải đối mặt với tình huống khó khăn vì sợ hãi quá mức. Hành động hèn nhát là những hành vi thiếu trách nhiệm, trái đạo đức, pháp luật hòng thoát khỏi tình huống khó khăn, nguy hiểm. Chẳng hạn như việc đổ lỗi cho người khác. Hành động hèn nhát xuất phát từ suy nghĩ hèn nhát, cụ thể là nỗi sợ.

Bản chất của sự hèn nhát

Hèn nhát là cảm giác e sợ, lúng túng, vụng về khi ở xung quanh những người khác. Điều này thường xảy ra khi người ta được đặt vào một môi trường mới hoặc với những người không quen1. Rụt rè nhút nhát có thể gây khó khăn trong giao tiếp và tạo rào cản trong mối quan hệ xã hội

Ví dụ về sự hèn nhát

Những kẻ hèn nhát vẫn luôn tồn tại trong cuộc sống này và họ cũng được khái quát hóa trong văn học

Dế Mèn trong “Bài học đường đời đầu tiên” của Tô Hoài đại diện cho một kẻ hung hăng, hống hách, kiêu ngạo, sốc nổi luôn coi thường người khác nhưng khi gây họa lại hèn nhát chạy trốn, đổ mọi hậu quả lên đầu người bạn Dế Choắt yếu đuối, bệnh tật. Kết quả là Dế Choắt phải chịu tội thay cho Dế Mèn và Dế Mèn đã sống trong dằn vặt suốt quãng đời còn lại vì hành động hèn nhát của mình.

Nhân vật Lý Thông trong truyện cổ tích Thạch Sanh cũng là một điển hình cho sự hèn nhát. Hắn thấy Thạch Sanh mồ côi, khỏe mạnh, tốt bụng nên đã muốn kết nghĩa anh em để lợi dụng Thạch Sanh. Khi đến lượt hắn nộp mạng cho xà tinh, hắn đã hèn nhát nói dối để đẩy Thạch Sanh vào chỗ chết thay mình. Lý Thông thực sự là kẻ hèn nhát khi còn không ngại hớt công Thạch Sanh, hãm hại Thạch Sanh nhiều lần để được hưởng bổng lộc, vinh hoa phú quý.

Hay nhân vật ông lão đánh cá trong truyện “Ông lão đánh cá và con cá vàng” cũng là một kẻ hèn nhát khi ông rất phẫn nộ trước sự tham lam vô lối của vợ mình nhưng lại không dám phản kháng, không dám lên tiếng, mặc cho mụ vợ lộng hành. Kết cục của kẻ hèn nhát như ông ta là trở về với căn nhà rách nát và cái máng lợn sứt bên bờ biển.

Hãy nhớ rằng, việc không trở thành người hèn là một hành trình liên tục. Quan trọng nhất là duy trì lòng tin và cam kết với quá trình phát triển bản thân.

Trên đây là những tổng hợp với nội dung “hèn là gì?”. Emdep hi vọng các bạn tìm thấy cho mình những thông tin tham khảo hữu ích!

MIN (tổng hợp)