Khả năng hiểu được nét mặt là một phần quan trọng của giao tiếp phi ngôn ngữ. Nếu bạn chỉ lắng nghe những gì một người nói và bỏ qua những gì khuôn mặt họ đang nói với bạn thì bạn thực sự sẽ không hiểu được toàn bộ câu chuyện. Thông thường, lời nói không khớp với cảm xúc và khuôn mặt phản ánh những gì một người thực sự đang cảm thấy.

Tại sao hiểu biểu cảm khuôn mặt lại quan trọng

Nếu bạn mắc  chứng rối loạn lo âu xã hội (SAD), bạn có thể gặp khó khăn trong việc chú ý đến nét mặt. Bạn có thể gặp khó khăn khi giao tiếp bằng mắt hoặc hiểu quá nhiều về những biểu hiện tiêu cực trên khuôn mặt người khác. Những người bị SAD thường diễn giải các biểu hiện trên khuôn mặt một cách tiêu cực hơn (ngay cả khi chúng ở mức trung tính) và thậm chí họ có thể tránh hoàn toàn việc nhìn vào những biểu hiện tiêu cực trên khuôn mặt.

Mặc dù điều quan trọng là phải chú ý đến nét mặt nhưng hãy nhớ rằng việc biết được cảm xúc không cho bạn biết nguyên nhân. Nếu ai đó có vẻ buồn chán, khó chịu hoặc không quan tâm, điều đó có thể vì một số lý do - và nó có thể không liên quan gì đến bạn.

Giá trị của việc hiểu được nét mặt là thu thập thông tin về cảm giác của người khác và chọn cách tương tác của bạn cho phù hợp. Ví dụ: nếu ai đó tỏ ra không quan tâm, có thể họ đang mệt mỏi và có lẽ đã đến lúc kết thúc cuộc trò chuyện.

7 biểu cảm khuôn mặt cơ bản

Nghiên cứu của Tiến sĩ Paul Ekman cho chúng ta biết rằng có bảy biểu cảm khuôn mặt phổ biến mà tất cả chúng ta đều sử dụng, ngay cả khi có sự khác biệt về văn hóa.

Những biểu cảm này cho thấy: sự tức giận, khinh thường, ghê tởm, nỗi sợ, niềm hạnh phúc, sự buồn bã, sự ngạc nhiên.

Có thể có đến 16 biểu cảm khuôn mặt phổ biến

Nghiên cứu từ năm 2020 đã xác nhận sự tồn tại của các biểu cảm khuôn mặt phổ biến và thậm chí còn đưa ý tưởng này đi xa hơn, cho thấy gương mặt  chúng ta có thể biểu hiện tổng cộng 16 biểu cảm phức tạp: vui chơi giải trí, sự tức giận, kinh ngạc, sự tập trung, lú lẫn, khinh thường, sự hài lòng, sự mong muốn, thất vọng, nghi ngờ, sự phấn khởi, quan tâm, nỗi đau, sự buồn bã, sự ngạc nhiên và chiến thắng.

Hãy tập thể hiện nét mặt phù hợp với những cảm xúc này và bạn sẽ nhận ra chúng ở người khác tốt hơn.

Biểu thức vi mô

Không phải tất cả các biểu hiện trên khuôn mặt đều tồn tại trong một thời gian dài. Những biểu hiện trôi qua nhanh chóng được gọi là biểu thức vi mô và người quan sát bình thường hầu như không thể nhận ra chúng. Những biểu cảm vi mô có thể đến và đi trong chưa đầy nửa giây - nhưng chúng truyền tải những cảm xúc chân thật nhất.

Những biểu hiện vi mô thường liên quan đến những cảm xúc mà một người đang cố gắng che giấu và việc nhìn vào những biểu hiện vi mô có thể tiết lộ liệu ai đó đang nói thật hay nói dối. Việc phát hiện và giải thích các biểu thức vi mô thường khó khăn nhưng đó là một kỹ năng có thể học được.

Nếu bạn bị SAD, học cách chú ý những biểu hiện vi mô cũng có thể giúp cải thiện hiểu biết tổng thể của bạn về cảm xúc của người khác.

Cách nhận biết biểu cảm khuôn mặt theo đặc điểm khuôn mặt

Chúng ta truyền tải rất nhiều thông tin phi ngôn ngữ trên khuôn mặt và chúng ta có xu hướng tập trung vào các vùng khác nhau trên khuôn mặt khi cố gắng diễn giải ý nghĩa của từng biểu hiện. Chẳng hạn, chúng ta nhìn vào mắt để xác định xem ai đó đang buồn hay tức giận và nhìn vào miệng để kiểm tra xem ai đó có vui không.

Lông mày

Lông mày có thể thể hiện những tín hiệu cảm xúc đặc biệt (và chúng có khả năng quan trọng như đôi mắt trong việc nhận dạng khuôn mặt).

Lông mày có thể là:

Nâng lên và cong lên (thể hiện sự ngạc nhiên)

Hạ thấp và đan vào nhau (thường có nghĩa là giận dữ, buồn bã hoặc sợ hãi)

Vẽ lên ở các góc bên trong (có thể truyền tải nỗi buồn)

Mắt

Đôi mắt thường được mô tả là "cửa sổ tâm hồn" và chúng ta thường nhìn vào chúng để xác định xem người khác đang cảm thấy gì.

Đôi mắt có thể là:

Nháy mắt nhanh (có nghĩa là đau khổ hoặc khó chịu) hoặc chớp mắt quá ít (có thể có nghĩa là một người đang cố gắng kiểm soát mắt của mình).

Giãn nở (thể hiện sự quan tâm hoặc thậm chí kích thích).

Nhìn chăm chú (có thể thể hiện sự chú ý hoặc tức giận) hoặc nhìn đi nơi khác (thể hiện sự khó chịu hoặc mất tập trung).

Miệng

Miệng có thể truyền tải nhiều điều hơn là một nụ cười. Mọi người thường dùng miệng để che giấu những cảm xúc khác mà khuôn mặt họ đang truyền tải, ví dụ: một nụ cười gượng gạo có thể che đi biểu cảm vi mô trong mắt thể hiện cảm xúc thực sự của ai đó.

Hãy để ý:

Quai hàm rớt xuống (báo hiệu sự ngạc nhiên)

Há miệng (thể hiện sự sợ hãi)

Một bên miệng nhếch lên (có thể biểu thị sự ghét bỏ hoặc khinh thường)

Góc nâng cao (có nghĩa là hạnh phúc)

Các góc bị kéo xuống (truyền tải nỗi buồn)

Một vài tín hiệu khác như cắn môi (có thể là dấu hiệu của sự lo lắng), mím môi (thể hiện sự chán ghét), che miệng (có thể là họ đang che giấu điều gì đó).

Bạn hoàn toàn có thể tìm hiểu sâu hơn các biểu hiện phi ngôn ngữ khác trên gương mặt thông qua tra cứu trên mạng hoặc trong sách. Tin tôi đi, kỹ năng này sẽ giúp bạn bước trước kha khá người trong mọi lĩnh vực cuộc sống.

Nghiêng Nhiên (Tổng hợp/ Theo VeryWellMind)

Ảnh: Sưu tầm