一期一会 (Ichigo Ichie) hay Nhất kỳ nhất hội là câu thành ngữ nổi tiếng của Nhật Bản thể hiện quan niệm nhân sinh sâu sắc. Nhất kỳ nhất hội hiểu đơn giản là “một thời điểm, một cuộc gặp gỡ”, hàm chứa ý nghĩa mỗi cuộc hội ngộ chỉ diễn ra duy nhất một lần trong đời.

Khởi từ văn hóa trà đạo

Thuật ngữ Nhất kỳ nhất hội được xem là bắt nguồn từ bậc thầy trà đạo Sen no Rikyuu, khi ông nhắn nhủ tới những người uống trà rằng mỗi khoảnh khắc trong đời chỉ diễn ra một lần và không thể lặp lại, do vậy mỗi chúng ta cần trải nghiệm nó với trọn vẹn tấm lòng.

Đại lão Ii Naosuke của Mạc phủ Tokugawa vào thế kỷ 19 cũng lý giải về ý nghĩa của “một thời điểm, một sự gặp gỡ” như sau: “Mặc dù chủ và khách có thể gặp nhau thường xuyên trong xã hội, nhưng không thể lặp lại chính xác việc tụ họp của một ngày nào đó. Nhìn theo cách này, cuộc gặp gỡ thật sự là một dịp chỉ có một trong đời.”

Trong quan niệm của người Nhật xưa nay, uống trà không chỉ đơn giản là một hoạt động đưa nước vào bụng, hơn cả, nó là sự kết hợp của nhiều yếu tố khác nhau như không gian uống trà, dụng cụ pha trà hay tâm thế thưởng thức của con người. Thưởng trà là phải dùng cả trái tim và toàn bộ giác quan cơ thể, cảm nhận sự tinh túy của lá trà, sự tinh xảo của khay và cốc trà, mùi hương tinh tế lảng bảng trong không trung hay cả niềm trân trọng những người có mặt ở đây cùng ta chia sẻ thời giờ tĩnh lặng. 

Theo thời gian thành ngữ Nhất kỳ nhất hội ngày càng trở nên phổ biến, ngày nay khi đến xứ sở Phù Tang ta có thể dễ dàng bắt gặp dòng chữ ấy ở các phòng trà hay trên bức thư pháp được treo trong phòng khách, phòng học... Cùng với đó, cách lý giải câu thành ngữ cũng vượt khỏi phạm vi văn hóa trà đạo.

Chúng ta chỉ sống duy nhất một lần

Người Nhật vô cùng coi trọng chữ “Duyên” - một thuật ngữ xuất phát từ Phật giáo, theo đó mọi sự trên đời này không có gì là xảy đến ngẫu nhiên, mà để một cuộc gặp gỡ diễn ra thì phải có sự kết hợp của vô vàn cái duyên khác biệt. 

Hãy thử nhớ về người mà bạn yêu thương, đã bao giờ bạn tự hỏi làm thế nào mà các bạn trở thành người thân thiết của nhau? Nếu như hôm ấy bạn không ra khỏi nhà, nếu hôm ấy bạn diện một bộ đồ khác, nếu hôm ấy bạn không mạnh dạn bắt chuyện hay nếu hôm ấy bạn làm thế này mà không phải thế kia...; có vô số giả dụ mà bạn có thể tưởng tượng ra, rằng nếu hôm ấy bạn hành động khác đi dù chỉ một chút thôi, liệu các bạn có gặp mặt và quen biết nhau không? Bạn nhận ra để có những mối quan hệ như hiện tại không phải điều dễ dàng, chỉ cần sơ sẩy một chút thôi là có thể đã đánh mất một mối nhân duyên trong đời.

Triết gia Hy Lạp Heraclitus từng nói: “Không ai tắm hai lần trên một dòng sông”. Nhất kỳ nhất hội ngày nay đã trở thành một triết lý sống của người Nhật. Mỗi chúng ta chỉ sống một lần duy nhất, không có nút tái sinh hay cơ hội sửa chữa lỗi lầm, mỗi khoảnh khắc trôi qua không thể trở lại. Cuộc đời biến đổi khôn lường, không ai biết được tương lai sẽ ra sao, người mà chúng ta còn trò chuyện thân thiết hôm nay chưa chắc ngày mai vẫn còn kề cận, mỗi cuộc gặp mặt đều có thể là lần cuối. Do vậy hãy sống trọn vẹn như thể sớm mai không bao giờ đến.

Quá khứ khổ đau đừng mãi giữ trong lòng, tương lai mù mịt cũng không cần vội lo lắng. Điều quan trọng là bạn ý thức về hiện tại, sống hết mình và tận hưởng trọn vẹn từng phút từng giây. Quá khứ thất bại làm bạn buồn bã, hãy coi đó là kinh nghiệm để hoàn thiện bản thân. Tương lai mơ hồ làm bạn hoang mang, nhưng chẳng phải tương lai cũng chỉ là những khoảnh khắc hiện tại được cộng dồn? Hiểu được điều ấy nghĩa là bạn đã nắm giữa được chìa khóa dẫn tới một cuộc sống hạnh phúc: để tâm trí tập trung hoàn toàn vào giờ phút hiện tại.

Vivian (Tổng hợp)

Ảnh: Sưu tầm