Trung Quốc

Trung thu được xem là một trong những ngày Tết truyền thống quan trọng bậc nhất đối với người dân Trung Quốc, chỉ xếp sau Tết Nguyên đán. Người Trung Quốc thường được nghỉ ba ngày làm việc trong dịp lễ này.

Tết Trung thu đã có lịch sử hơn 3.000 năm tại Trung Quốc, được bắt nguồn từ phong tục cúng trăng vào mùa thu để tạ ơn mùa màng bội thu. Trong quá trình phát triển Tết Trung thu đã mang nhiều ý nghĩa hơn, bao gồm cả gia đình quây quần bên nhau và cầu mong sức khỏe, hạnh phúc. Người ta cho rằng mặt trăng vào ngày này là sáng nhất và tròn nhất, điều này mang ý nghĩa gia đình đoàn tụ.

Trong tâm thức của người Trung Quốc, hình tròn của mặt trăng tượng trưng cho sự đoàn tụ của gia đình. Bởi thế, ngày Tết Trung thu còn gọi là tết đoàn viên. Trong dịp này, những người đang làm ăn xa đều sắp xếp về quê quây quần ăn tối cùng nhau vào tối Tết Trung thu. Những người ở quá xa quê hương, không có điều kiện về quê thường tụ tập ăn tối với bạn bè.

Hàn Quốc

Tết Trung Thu ở xứ kim chi có tên gọi là tết Chuseok (lễ tạ ơn), ngày những người đi xa đều quay trở về quê hương để đoàn tụ. Thông thường, cả gia đình sẽ cùng vào bếp và thưởng thức những món ăn truyền thống như bánh songpyeon (bánh gạo có hình trăng lưỡi liềm), rượu sindoju.

Vào ngày Tết Trung thu, người Hàn Quốc sẽ nặn những chiếc bánh theo hình trăng lưỡi liềm, do quan niệm “trăng khuyết rồi sẽ tròn” - biểu tượng của sự hạnh phúc, sinh sôi nảy nở. Bánh sau khi nặn được cho nhân đậu vào giữa, rồi hấp với một ít lá thông tươi. Ngoài màu trắng, bánh còn có màu hồng từ trái dâu, màu xanh đậm từ lá ngải cứu, màu vàng từ bí đỏ... Tương truyền, thiếu nữ nào làm bánh songpyeon vừa đẹp vừa ngon sẽ gặp được ý trung nhân như ý, phụ nữ có chồng sẽ sinh được con gái xinh xắn.

Thái Lan

Lễ cầu nguyện Mặt trăng ở Thái Lan gắn liền với một sự tích khác xa câu chuyện thường được kể tại Trung Quốc về Hằng Nga và câu chuyện nàng lên Mặt trăng.

Truyền thuyết kể rằng vào đêm trăng rằm tháng 8, Bát tiên - 8 nhân vật huyền thoại trong văn hóa truyền thống Trung Quốc - đã bay đến Cung trăng để tặng quả đào và chúc mừng sinh nhật đến Quan Âm, vị thần tượng trưng cho lòng nhân từ và nhân ái ở Trung Quốc.

Do đó, các gia đình ở Thái Lan thường cầu nguyện dưới trăng và tặng nhau những chiếc bánh hình trái đào.

Dù vậy, nhiều truyền thống của lễ Trung thu ở Thái Lan vẫn được giữ nguyên so với ở Trung Quốc, điển hình là thói quen ăn bánh trung thu, đặc biệt là loại bánh có hương vị sầu riêng. Một loại thực phẩm thường thấy khác trong dịp lễ này ở Thái Lan chính là quả bưởi, vì hình dạng tròn xoe của nó tượng trưng cho sự đoàn tụ, sum vầy.

Vào ngày trăng rằm, người dân ở quốc gia Đông Nam Á này thường đi thuyền ngắm cảnh trên Vịnh Siam.

Nhật Bản

Tết Trung thu của Nhật Bản còn được gọi là Tsukimi, Otsukimi hoặc Jugoya.

Các cư dân trang trí đường phố bằng cỏ pampas để bảo vệ khỏi linh hồn của họ khỏi ma quỷ. Trong mâm cỗ cúng dường, họ trưng cây khoai môn đã đâm chồi non, xem đó là biểu tượng của một gia đình thịnh vượng.

Theo truyền thuyết Nhật Bản, trên Mặt trăng có một con thỏ sinh sống. Và nó giã bánh gạo mochi bằng vồ và cối. Một số người nói rằng  truyện ngụ ngôn này dựa trên một câu chuyện Phật giáo.

Những người khác lại cho rằng đó là cách chơi chữ vì thuật ngữ mochizuki trong tiếng Nhật có nghĩa là “trăng tròn” nhưng cũng đồng âm với “giã mochi”.

Người Nhật Bản ăn bánh gạo dango hình con thỏ trong ngày Trung thu để có sức khỏe tốt và hạnh phúc. Ngăn xếp bánh hình kim tự tháp thường đặt 15 chiếc dango để tượng trưng cho ngày 15 của tháng hoặc 12 chiếc bánh để đại diện cho số tháng trong một năm.

Màu trắng và độ tròn của món bánh này nhằm mô phỏng vẻ đẹp của mặt trăng. Đây cũng là chủ đề thường thấy trong các món ăn kỷ niệm Trung thu khác như soba hoặc udon.

Mọi người cũng ăn các đặc sản của mùa Thu như lang, hạt dẻ, đậu, khoai môn, đậu nành và rượu sake. Khi không nhìn thấy Mặt trăng, lễ hội Trung thu năm đó được gọi là Mugetsu (không có trăng) hoặc Ugetsu (trăng mưa). Nhưng lễ kỷ niệm vẫn diễn ra bình thường, bao gồm nhiều nghi thức như pha trà, đọc thơ và biểu diễn trống.

Thu Trang (tổng hợp)