Tương truyền rằng, khi Khổng Tử đưa một người đệ tử đi chu du thế gian, trên đường đi thấy một chiếc móng ngựa gãy đã nhờ anh ta nhặt lại. Tuy nhiên, người này vì lười nhác nên vờ như không nghe thấy gì. Khổng Tử yên lặng không nói, khom người cúi xuống nhặt lấy móng ngựa, dùng nó để đổi lấy 3 xu ở chỗ một người thợ rèn và dùng tiền để mua 18 quả anh đào.

Rời khỏi thành, hai người tiếp tục đi qua vùng đất hoang vu rộng lớn. Ngồi trên lưng bò, Khổng Tử đoán người đệ tử của mình đang khát nước nên liền lén đánh rơi một quả anh đào xuống đất. Người này khi nhìn thấy vội nhặt nó lên và ăn ngon lành.

Khổng Tử cứ vừa đi vừa cố ý đánh rơi quả anh đào, người đệ tử cũng cúi xuống 18 tám lần để nhặt. Cuối cùng, Khổng Tử nói với anh ta: “Nếu con chịu cúi xuống một lần thôi, con sẽ không phải cúi xuống nhiều lần về sau. Nếu con không làm từ những việc nhỏ, con sẽ phải làm những việc nhỏ hơn trong tương lai”.

Cúi mình là một việc đơn giản mà ngay cả một đứa trẻ cũng có thể làm, nhưng nhiều người trưởng thành lại không làm được. Họ lười biếng hoặc kiêu ngạo, hoặc mải ngước nhìn trời cao mà quên phải cúi đầu. Kết quả, họ đã để vuột mất nhiều cơ hội hiếm có trong đời.

Có rất nhiều người dạy bạn cúi mình ở đời.

Khi còn nhỏ, cha mẹ là người dạy bạn phải cúi mình: “Nếu luôn để việc hôm nay sang ngày mai, thì con sẽ chẳng làm nên trò trống gì cả”.

Khi đi học, thầy cô là người dạy bạn biết cúi mình: “Mỗi ngày hãy xách giỏ đi nhặt từng chữ cái, từng con số, từng phương trình. Tất cả đều là báu vật”.

Khi bước chân ra ngoài xã hội, người lãnh đạo trở thành người dạy bạn biết cúi mình: “Núi cao cao đến đâu cũng chỉ ở dưới chân người leo, đường có xa đến đâu cũng luôn có điểm cuối cùng”.

Và chính mỗi chúng ta cũng có thể dạy mình biết “cúi” khi tự nhắc nhở bản thân: “Tôi đã nhặt được gì và mất những gì trong đời này?”. Dù bạn có thể đánh rơi nhiều thứ, nhưng đừng để đánh mất chính mình.

“Lúa càng nặng hạt thì càng trĩu bông, người càng giản dị cúi đầu”. Cúi đầu là tinh thần học hỏi cầu tiến, dám đối mặt với thiếu sót của bản thân để hoàn thiện mình. Ai trong đời cũng có lúc phải đi qua đoạn đường khúc khuỷu gian nan, khi đi lên dốc bạn nên cúi đầu, khi đi xuống dốc hãy ngẩng đầu. Lúc “diều đang lên” không nên kiêu ngạo, lúc đang trượt chân xuống vực sâu không nên đánh mất sự tự tin và dũng khí hướng về phía trước.  

Thay vì mải nhìn lên những người giàu có tài giỏi, chỉ cần cúi đầu, bạn sẽ nhận ra mình đang “có” nhiều hơn rất nhiều người khác. Chỉ là mải ngẩng lên khiến bạn đã quên trân trọng những gì mình đang có mà thôi!

Chỉ cần biết cúi xuống đúng lúc, biết đâu cuộc đời bạn sẽ đổi khác.

Tune (Lược dịch tổng hợp)