Hà Trần, tên thật là Trần Thu Hà, sinh năm 1977 tại Hà Nội, trong một gia đình có truyền thống nghệ thuật. Cha cô là NSND Trần Hiếu, một trong những nhà sư phạm thanh nhạc hàng đầu tại Nhạc viện. Mẹ Hà Trần là giáo viên ưu tú Vũ Thúy Huyền, người từng là trưởng khoa Thanh nhạc tại Nhạc viện Hà Nội.

Chú cô là nhạc sĩ Trần Tiến, một nghệ sĩ âm nhạc tài năng của nền âm nhạc Việt Nam đương đại. Anh họ của Hà Trần là nhà sản xuất âm nhạc Trần Thanh Phương, được biết đến như là "tay chơi đàn xuất sắc nhất Việt Nam."

Sinh trưởng trong cái nôi nghệ thuật, Hà Trần sớm bộc lộ tài năng âm nhạc. Tuy vậy, ban đầu, cô không sở hữu giọng ca xuất sắc. Giọng hát của Hà Trần bị đánh giá là mỏng, đại trà, thiếu ấn tượng. Ban đầu, NSND Trần Hiếu không muốn con gái theo nghiệp cầm ca, chỉ mong con trở thành một giảng viên thanh nhạc. Tuy vậy, sau đó, ông thay đổi quan điểm, động viên con thể hiện cá tính mạnh mẽ trong âm nhạc. 

Ngay từ thời điểm học, Hà Trần đã đạt nhiều thành tích xuất sắc. Khi mới đi hát, diva theo đuổi dòng nhạc trữ tình, ballad và được khán giả đón nhận. Album Đánh thức tầm xuân, Em về tinh khôi của cô gây được tiếng vang. 

Nữ ca sĩ tâm sự tại một talkshow, nhạc sĩ Trịnh Công Sơn ngay khi gặp cô lần đầu tại nhà riêng và nghe cô hát đã thốt lên: "Nhạc của mình rất nhiều người hát nhưng chưa bao giờ mình được nghe một giọng hát trong trẻo, tinh khôi như thế này, như tiếng hát từ một thiên thần".

Tuy vậy, do cá tính âm nhạc mạnh mẽ, cô chuyển hướng sang indie với album Nhật thực năm 2001, khai thác âm thanh mới lạ, biến ảo, ma mị cùng lối hát lạ, phong cách lập dị. Hà Trần đánh giá đây là album ấn tượng nhất của cô, giúp cô được là chính mình. Tuy vậy, âm nhạc, tạo hình mới của cô nhận ý kiến trái chiều từ khán giả. Hà Trần make up độc lạ, mặc quần jeans với áo dài cách tân, đi chân đất, khác hẳn với những ca sĩ trong showbiz Việt thời điểm đó.