1. Nguyên nhân trẻ chậm tăng cân

Nếu con bạn phát triển chậm trong việc tăng cân, trước hết, bạn nên xác định nguyên nhân gốc từ đâu. Các nguyên nhân có thể bao gồm:

Trẻ sinh non:

Những em bé sinh non, đặc biệt là những em bé có cân nặng dưới 2,5kg, thường phải đối mặt với tốc độ tăng cân chậm hơn so với những đứa trẻ sinh ra ở thời điểm bình thường. Sức đề kháng yếu cùng với ảnh hưởng từ môi trường bên ngoài có thể ảnh hưởng đến quá trình tăng cân.

Trẻ bị dị tật bẩm sinh:

Những em bé mắc các vấn đề bẩm sinh như hở hàm ếch, sứt môi, hay dính thắng lưỡi thường gặp khó khăn trong việc bú sữa mẹ, dẫn đến thiếu hụt chất dinh dưỡng cần thiết và gây chậm phát triển.

Khả năng hấp thu dinh dưỡng kém:

Trẻ có khả năng hấp thu chất dinh dưỡng từ sữa công thức, sữa mẹ hoặc thức ăn dặm kém có thể gặp vấn đề trong quá trình tăng cân. Sự mất cân bằng chất dinh dưỡng cũng ảnh hưởng đến tốc độ tăng cân của bé.

Nguyên nhân trẻ chậm tăng cân

Vấn đề về hệ tiêu hoá:

Các vấn đề như tiêu chảy, táo bón, trào ngược dạ dày hay khả năng dung nạp lactose và gluten kém có thể làm giảm tốc độ tăng cân ở trẻ sơ sinh và ảnh hưởng đến sức khỏe toàn diện.

Bé lười bú sữa:

Nếu lượng sữa mẹ không đủ do vấn đề bệnh lý hoặc stress, hoặc nếu bé lười bú, điều này có thể làm tăng cân chậm. Bổ sung sữa công thức hoặc thực phẩm dặm có thể là giải pháp.

Khẩu phần dinh dưỡng thiếu vitamin, chất khoáng:

Chế độ ăn của mẹ hoặc khẩu phần dinh dưỡng hàng ngày của bé thiếu các vitamin và chất khoáng quan trọng có thể dẫn đến tăng cân kém và các vấn đề sức khỏe khác.

Trẻ mắc bệnh lý:

Một số trẻ tăng cân chậm có thể phát nguồn từ các vấn đề sức khỏe như bệnh tim, thiếu máu, thiếu hụt hormone tăng trưởng hay rối loạn trao đổi chất. Việc theo dõi các biểu hiện và đưa trẻ đến cơ sở y tế để kiểm tra là quan trọng để bảo đảm sức khỏe toàn diện cho bé.

2. Trẻ sơ sinh chậm tăng cân nên bổ sung gì?

2.1. Bổ sung Vitamin và Khoáng chất tổng hợp

Chế độ ăn uống bổ sung còn được gọi là vitamin tổng hợp, kết hợp khoáng chất và vitamin. Chúng có sẵn dưới dạng viên nang, viên nén, bột và chất lỏng. Đối với trẻ, dạng bột hoặc chất lỏng là lựa chọn tốt để đảm bảo sự tiện lợi trong việc sử dụng. Bổ sung đa vitamin - khoáng chất chất lượng tốt cung cấp cơ sở vững chắc cho sức khỏe tổng thể và phát triển của trẻ. Đảm bảo bổ sung của bạn đầy đủ các khoáng chất và vitamin và tránh chứa sắt và đồng. Hạn chế sử dụng kẹo dẻo và vitamin tổng hợp dạng nhai, vì chúng thường chứa nhiều đường và ít hơn về hàm lượng chất dinh dưỡng so với vitamin tổng hợp tiêu chuẩn.

2.2. Vitamin D

Vitamin D là một loại vitamin duy nhất không thể cung cấp đủ từ thức ăn mà phải nhờ ánh nắng mặt trời. Điều độc đáo về vitamin D là nó phải trải qua nhiều biến đổi trong cơ thể trước khi có thể sử dụng. Vitamin D hỗ trợ hấp thụ canxi và phốt pho, quan trọng cho sự phát triển xương, trí não, hệ miễn dịch, cơ, tim mạch và hệ hô hấp.

2.3. Canxi

Canxi đóng vai trò quan trọng trong xây dựng xương và răng, đặc biệt là trong giai đoạn phát triển. Nó cũng tham gia vào hoạt động cơ bắp, hệ thống thần kinh và quá trình giải phóng hormone và enzyme. Thiếu canxi có thể dẫn đến còi xương và tăng nguy cơ gãy xương.

2.4. Kẽm

Kẽm là khoáng chất thiết yếu, quan trọng cho sự tăng trưởng, phát triển của não, hệ thống miễn dịch, tổng hợp protein và chức năng giác quan. Thiếu hụt kẽm có thể gây giảm tăng trưởng, suy giảm trí nhớ và ảnh hưởng đến khả năng tập trung.

Trẻ sơ sinh chậm tăng cân nên bổ sung gì?

2.5. Magiê

Magiê đóng vai trò trong phát triển xương, chức năng cơ và thần kinh. Nó cũng giúp cải thiện chất lượng giấc ngủ

2.6. Vitamin B Complex

Vitamin B đóng vai trò quan trọng trong chức năng của nhiều cơ quan và mô khác nhau trong cơ thể, bao gồm tim, dây thần kinh, cơ, đường tiêu hóa, và hệ nội tiết. Chúng quan trọng cho sự tăng trưởng, phát triển và trao đổi chất.

2.7. Dầu gan cá tuyết

Dầu gan cá tuyết chứa axit béo omega-3, giúp phát triển mắt và não, giảm nguy cơ trầm cảm và ADHD ở trẻ em.

2.8. Iốt

Iốt là khoáng chất quan trọng cho hormone tuyến giáp, cần thiết cho sự phát triển của não và chức năng tâm thần. Thiếu hụt iốt có thể dẫn đến khuyết tật trí tuệ ở trẻ em.

3. Nguyên tắc bổ sung các thực phẩm tăng cân cho bé

Nguyên tắc bổ sung thực phẩm để bé tăng cân một cách khỏe mạnh có thể được áp dụng thông qua việc tuân theo các nguyên tắc sau đây:

Hiểu rõ nhu cầu của trẻ theo độ tuổi và tình trạng sức khỏe:

• Trước khi thực hiện bổ sung, cha mẹ cần nắm vững về nhu cầu dinh dưỡng của con, bao gồm năng lượng, khoáng chất và vitamin.
• Mỗi giai đoạn phát triển sẽ đòi hỏi mức độ dinh dưỡng khác nhau, ví dụ như việc bú mẹ hoàn toàn trong 6 tháng đầu đời, sau đó chuyển sang ăn dặm và thức ăn rắn dần dần.

Đa dạng hóa chế độ ăn:

• Kết hợp các loại thực phẩm linh hoạt để tạo ra bữa ăn đa dạng.
• Điều này giúp cung cấp nhiều loại vitamin và khoáng chất, giúp trẻ hấp thụ nhiều chất dinh dưỡng hơn.

Giữ cân bằng dinh dưỡng:

• Đảm bảo rằng chế độ ăn của bé cung cấp đầy đủ các chất dinh dưỡng cần thiết.
• Cân bằng dinh dưỡng giúp tránh tình trạng thừa cân, béo phì hoặc suy dinh dưỡng.

Mẹo thực hiện để bé tăng cân hiệu quả:

• Chia nhỏ bữa ăn và đảm bảo bé ăn đúng giờ.
• Tránh áp đặt hay thái độ quá mạnh mẽ, giữ cho bữa ăn là một trải nghiệm tích cực.
• Tạo không khí thoải mái và tích cực khi bé ăn, tránh tình trạng bé sợ ăn.
• Những biện pháp này không chỉ giúp bé tăng cân một cách hiệu quả mà còn tạo ra một môi trường ăn uống tích cực, hỗ trợ sự phát triển khỏe mạnh của bé.

Nguyên tắc bổ sung các thực phẩm tăng cân cho bé

4. Các loại thực phẩm tốt nhất để tăng cân lành mạnh cho trẻ

4.1. Nhóm chất đạm

• Thịt đỏ, bao gồm thịt bò xay, bít tết, thịt lợn, thịt cừu.
• Thịt trắng như thịt gà và thịt vịt (đặc biệt cần giữ da).
• Xúc xích heo, sườn heo, thịt xông khói, giăm bông.
• Cá béo như cá hồi, cá thu, cá ngừ, cá hồi, cá mòi, cá trắm, cá quả.
• Trứng.
• Bơ hạt như bơ hạt điều, bơ hạnh nhân, bơ đậu phộng và bơ hướng dương.
• Các loại hạt như quả hồ đào, quả óc chó, quả hạnh, hạt chia và hạt lanh.
• Protein đậu nành, chẳng hạn như đậu phụ, tempeh và sữa đậu nành.

4.2. Sản phẩm từ sữa

• Sữa chua.
• Sữa nguyên kem.
• Sữa bơ.
• Sữa nguyên chất.
• Phô mai.
• Kem phô mai.

Các loại thực phẩm tốt nhất để tăng cân lành mạnh cho trẻ - sản phẩm từ sữa

4.3. Chất béo và dầu

• Dầu oliu.
• Dầu bơ.
• Mỡ động vật.
• Salad.

4.4. Nhóm Carbs

• Cơm.
• Khoai tây và khoai lang.
• Ngô.
• Ngũ cốc ăn sáng giàu chất xơ, protein cao.
• Bánh mì nguyên hạt.
• Mỳ ống.
• Hạt quinoa.
• Yến mạch.
• Thanh granola (chọn những thanh có lượng đường thấp, chẳng hạn như 5 gam hoặc ít hơn mỗi thanh).

Các loại thực phẩm tốt nhất để tăng cân lành mạnh cho trẻ - nhóm Carbs

4.5. Hoa quả và rau

• Dừa.
• Bơ.
• Quả sung.
• Nho khô và các loại trái cây khô khác, như mơ, nam việt quất và nho.
• Chuối.
• Dâu.
• Bí và các loại rau ăn củ khác...

5. Giải pháp giúp trẻ tăng cân khỏe mạnh

Để khắc phục vấn đề tăng cân chậm ở trẻ sơ sinh, các phụ huynh có thể thực hiện những biện pháp sau đây:

Quản lý thời gian ngủ:

• Giữ cho thời gian ngủ của trẻ sơ sinh trong khoảng 16-18 giờ mỗi ngày, giảm dần khi bé phát triển.
• Đảm bảo bé có giấc ngủ đủ và đúng giờ để không ảnh hưởng đến sự phát triển của bé.

Bú đúng cách và duy trì thời gian cố định:

• Cho trẻ bú đúng cách để đảm bảo việc hấp thụ đủ chất dinh dưỡng.
• Giữ một lịch trình bú cố định hàng ngày để giúp bé hình thành thói quen.

Trì hoãn ăn dặm:

• Tránh cho bé ăn dặm quá sớm, và khi bé đạt 6 tháng, có thể bắt đầu bổ sung thức ăn xay nhuyễn hoặc sữa bột theo các giai đoạn phát triển.

Làm cách nào để trẻ tăng cân hiệu quả

Khuyến khích vận động hàng ngày:

• Khuyến khích bé tham gia hoạt động vận động để tiêu hao năng lượng và kích thích hệ tiêu hóa.
• Tăng cường hoạt động vận động sẽ giúp bé tăng cường sự hứng thú vào thời gian ăn.

Massage:

• Áp dụng kỹ thuật massage để giúp bé thư giãn, ngủ sâu hơn và kích thích hoạt động tiêu hóa.

Bổ sung dinh dưỡng:

• Bổ sung vitamin và các dưỡng chất cần thiết theo khuyến nghị của bác sĩ chuyên khoa để đảm bảo bé đủ chất dinh dưỡng.

Xây dựng lịch trình ăn uống lành mạnh:

• Đối với trẻ từ 6 tháng trở lên, thiết lập một lịch trình ăn uống lành mạnh với bữa chính và các bữa phụ để đáp ứng nhu cầu cơ thể của bé.

6. Các câu hỏi liên quan

6.1. Trẻ sơ sinh tăng cân chậm có nguy hiểm không?

Nguy hiểm của tình trạng trẻ sơ sinh tăng cân chậm phụ thuộc vào nhiều yếu tố. Trong một số trường hợp, việc trẻ tăng cân chậm không đồng nghĩa với nguy cơ đe dọa sức khỏe. Nếu bé vẫn duy trì sự vui chơi và sinh hoạt bình thường mà không có bất kỳ dấu hiệu nguy hiểm nào đi kèm, cha mẹ có thể giảm bớt lo lắng.

Tuy nhiên, nếu trẻ giảm cân một cách đột ngột trong thời gian ngắn hoặc sụt cân đồng thời xuất hiện các triệu chứng như tiêu chảy, mệt mỏi, quấy khóc nhiều, yếu cơ, yếu xương, hoặc da xanh xao, thì phụ huynh cần đưa bé đến thăm bác sĩ ngay lập tức. Việc này giúp ngăn chặn nguy cơ biến chứng và đảm bảo rằng sức khỏe và sự phát triển của trẻ được chăm sóc đúng cách.

Trẻ sơ sinh tăng cân chậm có nguy hiểm không?

6.2. Mẹ nên ăn gì để trẻ sơ sinh bú nhanh tăng cân?

Để đảm bảo cung cấp nguồn sữa chất lượng và giúp bé sơ sinh bú nhanh tăng cân, mẹ có thể tham khảo ý kiến của bác sĩ để tích hợp những dưỡng chất sau vào chế độ dinh dưỡng hàng ngày:

Thực phẩm giàu protein: Protein đóng vai trò quan trọng trong việc tăng cường hệ miễn dịch và phát triển mô cơ toàn diện, giúp bé sơ sinh tăng cân nhanh chóng. Mẹ có thể bổ sung protein thông qua trứng, sữa, các loại hạt (óc chó, đậu nành, thìa là), thịt nạc, hải sản, rau chân vịt và bông cải.

Thực phẩm giàu canxi: Canxi cần thiết để hỗ trợ sự phát triển của hệ xương của bé. Đảm bảo mức canxi đủ cho cả mẹ và bé bằng cách tiêu thụ sữa, sữa đậu nành, cũng như các sản phẩm chứa canxi khác.

Thực phẩm giàu chất sắt: Sắt đóng vai trò quan trọng trong quá trình hấp thụ dinh dưỡng cho bé. Cung cấp nguồn sắt từ đậu xanh, đậu đen, đậu đỏ, cà hồi, cá chép và cá mực sẽ giúp bé phát triển tốt hơn.

Thực phẩm chứa nhiều DHA: DHA là dưỡng chất quan trọng hỗ trợ sự phát triển của não bộ và trí thông minh của bé. Mẹ có thể tìm thấy DHA trong trứng, sữa, hải sản, dầu cá, hạt hướng dương và hạt lạc.

Các loại rau quả: Rau xanh là nguồn cung cấp chất xơ, vitamin và chất chống oxy hóa quan trọng. Nó không chỉ giúp cân bằng dinh dưỡng cho bé mà còn hỗ trợ mẹ giảm cân và duy trì làn da đẹp. Mẹ có thể bao gồm cà chua, bí đỏ, cà rốt, mướp, đu đủ xanh, quả sung, rau muống, rau đay, rau mồng tơi, chuối, bơ trong chế độ dinh dưỡng hàng ngày.

Bài viết trên đã giải đáp thắc mắc :”Trẻ sơ sinh chậm tăng cân nên bổ sung gì?”. Quan trọng nhất là phụ huynh cần theo dõi sự phát triển của trẻ và thường xuyên đưa bé đến thăm bác sĩ để theo dõi tình trạng sức khỏe và đề xuất biện pháp điều trị phù hợp nếu cần.

Linh Linh(tổng hợp)