Mỗi khi tiếng ve gọi hè râm ran trên khắp các tán cây, cũng là lúc các bậc phụ huynh lại rơi vào “cuộc chạy đua thầm lặng” mang tên: cho con trải nghiệm mùa hè sao cho thật bổ ích. Người tìm các trại hè học kỹ năng, người săn học kỳ quân đội, người xếp lịch du lịch dài ngày. Ai cũng mong con được học điều gì đó mới mẻ, rèn luyện bản thân và trưởng thành hơn sau những ngày học hành căng thẳng. Nhưng giữa muôn vàn lựa chọn hiện đại, có bao giờ bạn chợt nghĩ: Liệu một mùa hè bình yên bên ông bà, giữa miền quê yên ả, có thể đáng giá hơn tất cả?

Và rồi, câu chuyện về một trại hè tưởng như đầy trải nghiệm đáng giá đang làm dậy sóng mạng xã hội những ngày qua, khiến không ít người phải suy nghĩ lại.

Một mùa hè không êm đềm như mơ ước

Trại hè Làng Háo Hức - cái tên từng khiến hàng ngàn phụ huynh tin tưởng rút ví, với chi phí gần 10 triệu đồng mỗi cháu, từng được bảo chứng bởi hình ảnh truyền thông đẹp mắt và gương mặt nổi tiếng. Nhưng rồi, sau 8 ngày con đi trại, nhiều phụ huynh bàng hoàng nhận ra, con họ không những không “trưởng thành” như mong đợi, mà còn trở về với những ký ức khiến người lớn cũng đau lòng.

Một bé trai suốt 8 ngày không dám đại tiện vì nhà vệ sinh bẩn, có muỗi và côn trùng. Một bé khác bị nổi mẩn ngứa, tinh thần sa sút. Có bé kể lại mình bị bạn cùng trại trêu chọc, thậm chí bắt nạt. Những câu chuyện nhỏ lẻ ban đầu nhanh chóng kết thành một làn sóng phản đối. Fanpage trại hè bị đánh giá 1 sao liên tục, phụ huynh kéo nhau đòi làm rõ, yêu cầu minh bạch và phản hồi.

Trong khi đó, đơn vị tổ chức lên tiếng ba lần nhưng không đủ sức xoa dịu giận dữ. Họ cho rằng điều kiện trại nông thôn khó tránh côn trùng, rằng có nhân sự kiểm soát và xử lý tình huống, rằng một số phụ huynh “không phù hợp với định hướng giáo dục”. MC Minh Trang - người đồng hành cùng mô hình cuối cùng phải lên tiếng xin lỗi. Nhưng đã quá muộn.

Vì hơn ai hết, không ai muốn gửi con đến một nơi xa lạ chỉ để nhận về tổn thương.

Vậy con cần gì trong mùa hè này?

Chúng ta vẫn thường sốt ruột trước mỗi kỳ nghỉ dài của con trẻ. Con nghỉ hè, tức là phụ huynh “bắt đầu mùa giải mới” - làm sao lấp đầy 60 đến 90 ngày không trường lớp, không giáo viên, không điểm số. Từ đó, các mô hình trải nghiệm mọc lên, đủ loại chiêu trò tiếp thị: con sẽ mạnh mẽ hơn, biết chia sẻ hơn, hiểu kỹ năng sinh tồn hơn...

Nhưng nếu hỏi những đứa trẻ, có lẽ câu trả lời sẽ khác. Con không cần trở thành “leader nhí” sau 1 tuần, cũng chẳng cần tập bơi giữa rừng hay dựng lều trong đêm. Có thể, điều con mong chỉ là được thức dậy không cần đồng hồ báo thức, ăn một bữa cơm mẹ nấu không vội vàng, ra vườn hái rau cùng ông, ngồi nghe bà kể chuyện ngày xưa.

Một mùa hè đúng nghĩa đôi khi không nằm ở giá trị “bề nổi”, mà ở khoảng thảnh thơi, ở sự kết nối thật giữa người với người, ở cảm giác an toàn tuyệt đối khi xung quanh là những người con tin tưởng.

Nghỉ hè về quê với ông bà - tưởng đơn giản, mà lại sâu sắc vô cùng

Về quê - nghe qua có vẻ như “kém phần đầu tư”. Không có lịch trình trải nghiệm kỹ năng, không có kỹ thuật dẫn dắt tâm lý tuổi teen, cũng không có slide powerpoint. Nhưng đổi lại, là bầu trời trong hơn, là tiếng ếch nhái ru đêm, là những buổi sáng con cùng bà ra chợ quê mua rau, là buổi chiều theo ông ra đồng ngắm lúa, thả diều.

Ở quê, con học được rất nhiều điều mà thành phố không dạy: biết kiên nhẫn, biết tiết kiệm, biết trân trọng từng quả cà, mớ rau, từng đồng tiền bà chắt chiu tích cóp. Con có thể ngã trầy đầu gối khi trèo cây, có thể té ao khi câu cá. Nhưng đổi lại, là tiếng cười giòn tan, là những bài học tự nhiên nhất về giới hạn, về mạo hiểm, về trách nhiệm.

Và trên tất cả, quê là nơi có ông bà - những người sẽ yêu con theo cách dung dị và bền bỉ nhất. Không ai thương con vô điều kiện như ông bà. Không nơi nào ấm như ngôi nhà của họ. Đó là chiếc nôi mà sau này, khi con lớn lên và đi xa, sẽ mãi là miền ký ức để quay về.

Không phủ nhận giá trị của trại hè, nhưng...

Đúng là không thể phủ nhận, nhiều mô hình trại hè được xây dựng bài bản, chất lượng và có ích. Với những trẻ đã sẵn sàng tâm lý, một kỳ trại xa nhà có thể là bước ngoặt giúp con trưởng thành. Nhưng điều quan trọng nhất: phụ huynh phải hiểu rõ con mình, và hiểu rõ nơi sẽ gửi con đến.

Đừng để câu chuyện Làng Háo Hức trở thành bài học tiếp theo cho một mùa hè “bị đánh cược”. Trước khi ký đơn đăng ký, hãy hỏi: trại ở đâu, điều kiện ăn ở thế nào, đội ngũ chăm sóc gồm những ai, xử lý khủng hoảng ra sao, và đặc biệt: nếu con cần hỗ trợ tâm lý, ai sẽ là người bên cạnh?

Đừng để những bài viết quảng cáo khiến ta mờ mắt. Vì đôi khi, một nụ cười gượng gạo của con sau 8 ngày trải nghiệm “hào nhoáng” sẽ khiến bạn ân hận mãi.

Mùa hè này, bạn sẽ chọn điều gì cho con?

Một trại hè hiện đại với nhiều lời hứa hấp dẫn, hay một miền quê cũ kỹ nhưng ấm áp?
Một chuyến đi xa đầy rủi ro, hay một mùa hè đủ đầy yêu thương bên ông bà?
Một “giá trị đầu tư” đầy lý tưởng, hay một mùa ký ức chậm rãi, bình yên nhưng chạm đến trái tim con?

Mỗi gia đình có lựa chọn riêng. Nhưng điều quan trọng nhất, luôn là: hãy đặt sự an toàn, hạnh phúc và cảm xúc của con lên trước. Bởi vì ký ức tuổi thơ chỉ có một. Và không mùa hè nào của con nên kết thúc bằng nước mắt.

Hạnh Nguyên