Người ta có hàng tá lý do để chán ghét công việc mình đang làm. Có thể vì áp lực công việc, không phải công việc mình yêu thích hoặc vì công việc quá nhàm chán. Họ quên mất rằng chính họ đã chọn công việc đó, ngoài ra họ cũng chẳng biết làm việc gì khác và họ vẫn cần nguồn thu nhập để nuôi sống bản thân và gia đình. Nhưng liệu chúng ta có thể nhìn công việc với một khía cạnh tích cực hơn?

Thái độ kính nghiệp dù làm bất kỳ công việc gì

Ở gần ký túc xá tôi từng sống thời đại học, có một cặp vợ chồng làm công việc sửa giày, túi da cho khách. Có thể với nhiều người đây chỉ là công việc tẻ nhạt, cả ngày tay chân lấm lem. Thế mà tôi thấy anh chị đã gắn bó với nghề này cũng ngót mười mấy năm trời, có thể còn lâu hơn nữa. Ít nhất là từ khi tôi còn là sinh viên, đến khi đã ra trường cả chục năm vẫn thấy anh chị làm công việc ấy, ở cửa tiệm nhỏ ấy. Điều khiến tôi ấn tượng là anh rất tâm huyết với công việc của mình. Mỗi khi cầm một chiếc giày của khách, ăn ngắm nghía, sờ nắn và biết đôi nào là da tốt, đôi nào là hàng giả. Anh cũng thường tư vấn cho khách cách sửa thế nào để đôi giày trở nên vừa vặn và thẩm mỹ nhất. Không biết đây có phải công việc anh yêu thích không nhưng tôi thấy anh rất gắn bó và có trách nhiệm với công việc của mình.

Chính hình ảnh anh thợ sửa giày cặm cụi làm công việc của mình đã cho tôi một ý niệm về thái độ kính nghiệp dù bạn làm bất kỳ công việc gì.

Trước khi trở thành ngọc nữ màn ảnh và làm dâu hào môn, Tăng Thanh Hà từng có tuổi thơ nghèo khó, cơ cực. Cuộc đời của cô như bước sang trang mới khi bén duyên với điện ảnh. Ở tuổi hai mươi, cô đã gặt hái nhiều thành công mà người khác ao ước. Trong một bài phỏng vấn, phóng viên đặt câu hỏi: “Giới người mẫu, diễn viên vẫn hay kêu ca thu nhập không đủ cho họ trang trải cuộc sống, nhưng với chị có vẻ như mọi chuyện ngược lại?”

Tăng Thanh Hà đã trả lời: “Thiếu hay đủ cũng do mình mà ra. Người xưa chẳng có câu "Khéo ăn thì no, khéo co thì ấm" đó sao? Ai nói nghề này thu nhập thấp chứ, tôi nghĩ ngược lại. Người ta làm cả tháng trời mới được 2 - 3 triệu đồng trong khi mình chỉ đứng chụp hình có một tiếng đã được 200 USD. Như thế sao gọi là thấp? Cái chính là xài thế nào thôi chứ không phải kiếm được bao nhiêu tiền.”

Khi con đường nghệ thuật đang trên đà phát triển, Tăng Thanh Hà quyết định sang Singapore du học ngành Quản lý khách sạn. Cô chia sẻ rằng diễn xuất là đam mê của cô nhưng không thể coi là công việc kiếm cơm được, cô vẫn cần một nghề khác ổn định hơn. Sau này, khi cô đã kết hôn và tạm dừng hoạt động nghệ thuật để tập trung cho gia đình và công việc kinh doanh, tên tuổi của cô vẫn chưa bao giờ hết hot. Có lẽ do cái tâm kính nghiệp nên dù cô làm công việc gì cũng gặt hái thành công.

Trong Friends, Rachel từng bắt đầu cuộc sống tự lập với công việc bồi bàn. Cô vốn là tiểu thư nhà giàu, quen tiêu xài bằng tiền của bố và chẳng có nghề ngỗng gì cả. Chính vì thế cô phải chấp nhận một công việc tay chân, không đòi hỏi bằng cấp. Công bằng mà nói, cô là một bồi bàn tệ, vụng về và thường xuyên nhầm lẫn khi phục vụ khách. Bù lại, cô làm việc khá chăm chỉ và cũng cố gắng trong khả năng của mình.

Rachel biết mình không thể làm bồi bàn mãi nên đã tìm một công việc khác trong ngành thời trang. Bao nhiêu lần tìm việc mỏi mòn và bị từ chối, cô mới được làm công việc mình yêu thích và đúng sở trường. Cô đã làm việc chăm chỉ và bồi đắp kiến thức trong công việc. Rachel từ một nhân viên bình thường đã vươn lên vị trí quản lý, được những hãng thời trang lớn như Ralph and Lauren, thậm chí cả Gucci săn đón với mức lương cao.

Như thế nào là thái độ không kính nghiệp?

Có thể kể đến trường hợp của diễn viên Thương Tín. Ở thời kỳ đỉnh cao của danh tiếng và sự nghiệp, ông đã đốt tiền trong những cuộc ăn chơi, thú tiêu khiển, mua sắm xa xỉ. Để rồi ở tuổi ngoại lục tuần, ông trở thành một diễn viên hết thời, ăn mày quá khứ, sống nhờ vào tình thương của khán giả nhưng lại quay lưng trở mặt với chính người đã giúp đỡ mình. Thế nhưng khi trả lời phỏng vấn trên báo về cuộc đời mình, ông lại nói: “Nếu bây giờ cho tôi chọn lại, tôi sẽ không làm diễn viên mà làm nghề khác. Tôi hết đam mê rồi. Thực tế nghề này phũ phàng, bầm dập quá. Giá như ngày trước tôi đừng làm diễn viên mà đi làm ăn buôn bán thì giờ khá hơn.

Với những nghệ sĩ giàu có, họ có bao giờ cam đoan chỉ giàu nhờ làm nghệ thuật chân chính không? Chắc chắn họ phải làm những nghề tay trái khác nhưng họ giấu, và nhờ những nghề đó đem lại tiền bạc cho họ, chứ chỉ làm nghệ thuật chân chính như chúng tôi thì nghèo đói, khổ sở, tiền đâu ra mà sống…”

Rõ ràng tất cả những gì ông có, từ danh tiếng, tiền bạc đều đến từ nghiệp diễn. Khi đã hết thời, ông vẫn ăn mày quá khứ mà, bám víu vào sự thương hại của khán giả để sống. Ông tán gia bại sản cho ăn chơi, cờ bạc chứ đâu phải vì nghề bạc với ông.

Biết yêu nghề kính nghiệp thì nghề chẳng phụ người

Có lần tôi nghe một người đồng nghiệp nói rằng sau này khi nghỉ việc ở công ty, chị sẽ làm một ngành nghề khác, tránh xa chữ nghĩa, viết lách, biên tập cho đỡ… đau đầu. Nhưng khi hỏi chị định làm gì thì chị bảo chưa biết, chị vẫn đang làm công việc đó và chưa hề nghỉ việc.

Là một người cùng ngành với chị, thú thật có những lúc tôi cũng có suy nghĩ tương tự. Tôi đã nghĩ đến việc học một lĩnh vực mới để đổi nghề, hoặc kinh doanh buôn bán gì đó để có thu nhập tốt hơn. Nhưng rồi tôi tự hỏi, mình đã sẵn sàng thử thách với lĩnh vực mới hay chỉ muốn có sự đảm bảo hơn về tài chính và muốn chạy thoát khỏi thực tại?

Công việc nào cũng có sự vất vả, khó khăn riêng, nghề làm nội dung cũng không ngoại lệ. Tốn nhiều thời gian, công sức, chất xám là điều tất yếu. Nhưng đôi khi chúng tôi còn chẳng được trả giá xứng đáng cho những gì mình đã bỏ ra. Chuyện được trả thù lao thấp, chậm thanh toán, thậm chí bị bùng luôn là chuyện vẫn thường xảy ra. Có lẽ những khó khăn này những người làm nghề khác cũng gặp phải chứ không chỉ người làm nội dung.

Nhưng dù thế nào, sáng tạo nội dung vẫn là công việc tôi yêu thích nhất, có thể làm tốt nhất và mang lại nguồn thu nhập ổn định. Trong công việc, tôi cũng từng gặt hái nhiều quả ngọt chứ không chỉ toàn trái đắng. Ít ra, tôi thấy mình vẫn được làm công việc đúng với thế mạnh của mình và có thu nhập tốt hơn nhiều người làm việc tay chân vất vả ngoài kia.

Vậy nên, sau này tôi luôn nhắc nhở bản thân dù làm bất kỳ công việc nào cũng nên giữ một thái độ tôn trọng và có trách nhiệm. Nếu cảm thấy công việc không còn phù hợp, hãy tìm một lối đi khác, như Tăng Thanh Hà, hay như Rachel trong Friends, thay vì tìm cách đổ lỗi cho công việc. Người biết yêu nghề kính nghiệp thì nghề sẽ chẳng phụ người.

I Am NGA

Ảnh: Sưu tầm