Khi cái tiện trở nên bất tiện

Khách nước ngoài nào lần đầu đến Việt Nam cũng phải kinh ngạc trước “thiên đường xe máy”. Đây là phương tiện phù hợp nhất với giao thông ở Việt Nam, cũng quen thuộc nhất với phần lớn người dân. Nói về sự tiện lợi khi di chuyển trong đô thị thì không phương tiện nào làm lại với xe máy. Xe máy vừa có thể đáp ứng nhu cầu di chuyển với tốc độ cao, vừa dễ luồn lách ngõ ngách, đường nhỏ, xe đông, lại không tốn nhiều chi phí hay phải đau đầu tìm chỗ đậu như ô tô.

Thế nhưng xe máy cũng không phải không có những nhược điểm. Đi xe máy vất vả nhất là những lúc trời mưa bão, nắng gắt, ngập lụt và tắc đường. Khi giá xăng liên tục lập đỉnh thì không ít người đi xe máy phải đau ví mỗi khi đổ xăng. Xe máy là phương tiện vừa tiện lợi vừa tiết kiệm ư? Đấy là bạn chưa tính đến chi phí bảo dưỡng, sửa chữa, thay linh kiện khi xe đi nhiều năm và xuống cấp. Nếu như bạn là người quan tâm đến môi trường thì phương tiện cá nhân như xe máy, ôtô con đóng góp phần lớn trong việc làm tắc đường và xả khí thải ô nhiễm ra môi trường.

Bản thân tôi cũng đã từng thần thánh hóa xe máy và luôn từ chối các phương tiện công cộng vì bất tiện. Nếu không có biến cố một tháng sửa xe bốn lần, “bay” gần nửa tháng lương thì có lẽ tôi chẳng bao giờ nghĩ đến trải nghiệm đi làm bằng tàu điện. Quá thất vọng vì chiếc xe hỏng dồn dập, tôi đã nghĩ ngay đến việc mua xe mới. Thế nhưng mấy tháng trở lại đây, một số dòng xe tôi nhắm đến trở nên khan hiếm và đội giá khủng khiếp. Tôi đã nảy ra ý tưởng đi làm bằng tàu điện để giải tỏa bớt sự căng thẳng, tăng cường vận động và hạn chế sự lệ thuộc vào một loại phương tiện.

Sử dụng phương tiện công cộng là một nếp sống văn minh

Ở nhiều nước phát triển như Nhật, Hàn, việc đa số người dân sử dụng phương tiện công cộng như tàu điện, xe bus là điều bình thường. Còn ở Việt Nam, một phần do cơ sở hạ tầng chưa đáp ứng hết nhu cầu của người dân, một phần do thói quen và lười đi bộ nên đa số người dân vẫn chọn phương tiện cá nhân nhiều hơn. Điều này khiến tắc đường, giao thông hỗn loạn trở thành “đặc sản” ở các thành phố lớn vào giờ cao điểm.

Tôi từng tham khảo ý kiến của người khác về việc di chuyển bằng phương tiện công cộng. Những người không thích phương tiện công cộng đưa ra những lý do như nhà xa bến xe bus hay ga tàu, không tiện đón con, xe bus thường xuyên đông đúc, chật chội, nguy cơ bị móc túi, nắng nôi, bụi bặm, hè phố Việt Nam không tối ưu cho việc đi bộ. Những điều họ nói không phải là không có lý. Tuy nhiên, những người chọn phương tiện công cộng vẫn chỉ ra những ưu điểm như tiết kiệm chi phí, mưa không tới mặt, nắng không tới đầu, đi bộ cũng là một cách rèn luyện sức khỏe.

So với phương tiện công cộng duy nhất trước kia là xe bus với rất nhiều hạn chế thì tuyến đường sắt trên cao mang đến nhiều tiện lợi. Các đồng nghiệp ở công ty tôi, ngay cả các sếp cũng dần cất ô tô, xe máy ở nhà và chọn đi làm bằng tàu điện. Hầu hết những người mà tôi hỏi đều cảm thấy hài lòng với tàu điện vì nó thuận tiện, giải quyết được vấn nạn tắc đường. Ngay cả khi họ phải đi bộ một quãng đường ra ga hay phải gửi xe máy ở ga thì đi tàu vẫn là lựa chọn rất xứng đáng. Thậm chí có người còn sẵn sàng di chuyển bằng tàu điện rồi tiếp tục bắt xe bus để về công ty. Điểm hạn chế của tàu điện trên cao là chỉ những người sống và làm việc không quá xa tuyến đường sắt mới có thể sử dụng phương tiện này thôi. Hy vọng trong tương lai, thành phố mở rộng thêm các tuyến đường để nhiều người có thể tiếp cận tàu điện hơn.

Trải nghiệm sống chậm giữa dòng đời hối hả

Việc kết hợp giữa đi bộ và tàu điện mang đến cho tôi một trải nghiệm sống chậm đúng nghĩa. Khi đi xe máy, dù cố gắng đi chậm nhất có thể cũng không bao giờ chậm bằng đi bộ. Khi đi bộ, bạn sẽ không phải căng thẳng đối phó với tình trạng giao thông hỗn loạn, khi người tạt ngang, sang đường bất chợt, bóp còi vô tội vạ rồi món “đặc sản” xi nhan trái, rẽ phải như đánh đố người phía sau. Bạn cũng giải phóng bản thân khỏi nỗi lo nơm nớp xe hỏng dọc đường, trong khi muộn giờ làm.

Đi bộ cho tôi cơ hội khám phá từng ngõ ngách, thử một con đường mới, thưởng thức lần lượt các hàng quán mà trước giờ mình chưa từng để ý. Tôi còn dự định làm một “food tour” từ công ty về nhà. Đi bộ cho tôi cơ hội sống chậm lại, ngắm từng cánh hoa rơi trên vỉa hè, ngắm từng chiếc lá li ti xoay trong gió, cảm nhận từng cơn gió thổi khe khẽ qua mang tai, ngắm những hạt mưa rơi nghiêng nghiêng dưới ánh đèn đường. Tất cả những thứ đó, tôi không bao giờ để ý nếu đi xe máy.

Đúng là đi bộ mất thời gian và tốn sức hơn, nhưng ngoài việc tiết kiệm thời gian, chúng ta cũng cần nghĩ đến những khía cạnh khác. Có những ngày tôi thức dậy với cái đầu nặng trĩu, cả người mệt mỏi, muốn đi xe máy cho đỡ mệt nhưng chính việc đi bộ lại giúp tôi thấy khỏe hơn. Đi bộ là hình thức vận động mang đến nhiều tác động tích cực cho cơ thể và tâm trí. Về điểm này thì khoa học đã khẳng định và chứng minh quá rõ. Hãy cứ coi việc đi bộ là hình thức kết hợp vừa đi làm, vừa tập thể dục, như thế bạn sẽ không lãng phí một phút giây nào.

Có những ngày tôi thong thả đứng trong toa tàu mát lạnh, nhìn dòng người đông đúc đang chen chúc dưới cơn mưa tầm tã, thở phào thật may vì hôm nay mình không hòa mình trong đám đông ấy.

Thật khó để bạn từ bỏ một thói quen lâu năm là đi xe máy để chuyển sang phương tiện công cộng. Và không phải ai cũng có điều kiện phù hợp để di chuyển bằng tàu điện đến nơi làm việc mỗi ngày. Thế nhưng, nếu có thể, một ngày nào đó trong tuần, hãy thử cất ôtô, xe máy đi, đi bộ ra đường và bước chân lên một chuyến tàu điện hay tuyến bus xem sao. Biết đâu, bạn sẽ có những trải nghiệm rất khác.

I Am NGA

Ảnh: Sưu tầm