AI có thể “cướp” công việc của con người không?

Cơn sốt đến từ loạt ứng dụng trí tuệ nhân tạo như ChatGPT, Midjourney, DALL-E đã khiến con người thật sự kinh ngạc, bàng hoàng bởi vì AI đã “tiến hóa” đến mức này rồi, không biết rồi chúng có âm mưu thôn tính Trái Đất luôn không. AI không chỉ vẽ tranh đoạt giải thưởng, viết báo được trả nhuận bút lên tới 600 USD mỗi bài, “khuyên” một người phụ nữ Anh ly hôn chồng, AI còn nhiều thứ khiến bạn kinh ngạc hơn thế.

Từ cuối năm 2022, OpenAI, “cha đẻ” của ChatGPT đã cho người dùng trải nghiệm chatbot được cho là thông minh nhất hiện nay. Không chỉ biết viết văn, làm thơ, sáng tác truyện, ChatGPT thậm chí còn biết lập trình và “tâm sự” với con người để cho họ những lời khuyên.

Nhiều người đã bắt đầu cảm thấy “rén” vì nguy cơ bị cướp mất chén cơm không còn xa. Vậy AI có thể thay thế con người không? Câu trả lời là có! Sự sợ hãi của nhiều người hoàn toàn có cơ sở khi AI ngày càng thông minh và có thể thay thế con người làm nhiều việc. Đáng lo nhất có lẽ là những người đang làm những công việc lặp đi lặp lại, đơn giản, không “tốn não” nhưng lại tốn nhiều thời gian, công sức.

AI cũng chỉ là công cụ, nó cũng giống như Excel, Photoshop hay bất kỳ phần mềm nào. Trước khi có máy tính cầm tay ra đời, con người tính toán bằng cách gảy bàn tính. Sự xuất hiện của Excel đã giúp con người xử lý hàng loạt dữ liệu với tốc độ nhanh và độ chính xác cao. Máy móc được đưa vào dây chuyền sản xuất công nghiệp để thay thế những người công nhân. Con người sẽ ngày càng văn minh, hiện đại hơn, đó là xu thế tất yếu và không thể tránh khỏi. Lo lắng sẽ không giúp chúng ta giải quyết được vấn đề.

Làm gì để không bị AI thay thế?

AI không phải là siêu nhân, nó cũng có những điểm yếu mà chúng ta có thể “nắm thóp”. ChatGPT, DALL-E hay bất kỳ ứng dụng AI nào có nguyên lý hoạt động tương tự nhau: tiếp nhận nguồn dữ liệu đầu vào, xử lý và tổng hợp thông tin từ nhiều nguồn để đưa ra một kết quả đầu ra. AI chỉ biết những gì nó được học, nó không tự cập nhật những thông tin mới nếu chưa được dạy. Nó chỉ tổng hợp và xuất dữ liệu dựa trên những thông tin sẵn có chứ không thể sáng tạo ra những thứ hoàn toàn mới, không thể đáp ứng linh hoạt cho mọi tình huống.

Thay vì ngồi lo AI giành mất chén cơm của mình, con người có thể dùng AI để phục vụ chính mình, thay mình làm những công việc đơn giản để có thời gian làm những việc phức tạp hơn, đòi hỏi tính sáng tạo cao hơn.

Không chỉ trong những công việc như viết, vẽ, tạo nội dung mà dù làm trong lĩnh vực nào cũng có nguy cơ bị thay thế nếu chỉ biết làm một công việc duy nhất, lặp đi lặp lại. Vậy nên, cách tốt nhất là học hỏi không ngừng, liên tục rèn luyện, nâng cao kỹ năng của mình. Ngoài kỹ năng chuyên môn, chúng ta có thể trau dồi thêm kỹ năng quản lý và kinh doanh, nếu như muốn vươn lên những vị trí cao hơn hay khởi nghiệp. Con người khác AI ở chỗ, AI chỉ biết những gì nó được dạy còn khả năng phát triển của con người là không giới hạn. Luôn luôn học hỏi để phát triển không ngừng thì không AI nào thay thế được.

Thứ mà AI chưa có chính là cảm xúc và chính kiến riêng. AI nhìn chung vẫn còn rất “ngây thơ”, chỉ biết làm theo những gì mà con người ra lệnh, nó không có khả năng nắm bắt những ý đồ phức tạp, sâu xa. Chừng nào AI trở nên “tâm cơ” như loài người thì chúng ta mới nên sợ.

Vì thế, đừng lo mà nên mừng vì AI càng phát triển, ta càng có thêm công cụ giúp mình tiết kiệm thời gian và làm việc hiệu quả hơn.

Tuy nhiên sử dụng ChatGPT nói riêng và AI nói chung như thế nào cho hiệu quả cũng là điều mà chúng ta nên lưu ý. ChatGPT chỉ cung cấp và tổng hợp dữ liệu, con người mới ra quyết định cuối cùng. Việc một người phụ nữ ở Anh ly hôn sau khi “tâm sự” với ChatGPT không phải do AI “xúi giục” mà ngay từ đầu cô đã có lựa chọn của mình.

Đừng tin tưởng 100% những gì ChatGPT tạo ra, nó được training từ một tệp dữ liệu khổng lồ và bản thân nó cũng không thể cung cấp nguồn chính xác. Bên cạnh đó, dữ liệu của ChatGPT chỉ cập nhật đến năm 2021, những sự kiện, kiến thức mới sau mốc thời gian này thì nó chưa được đào tạo. Dữ liệu người dùng nhập vào ChatGPT sẽ bị thu thập để phục vụ cho mục đích nghiên cứu nên cần tránh nhập những thông tin nhạy cảm hoặc bí mật. ChatGPT hiên tại có thể tạo nội dung văn bản, tóm tắt nội dung một bài viết, dịch thuật, coding, chatbot. Tuy nhiên tệp dữ liệu của ChatGPT là những thông tin tổng hợp của mọi lĩnh vực, ít có sự chuyên biệt cho bất cứ ngành nào.

AI đã dạy chúng ta điều gì về việc con người đặc biệt như thế nào?

Bộ phim WALL-E đã vẽ ra một thế giới viễn tưởng mà ở đó con người phụ thuộc hoàn toàn vào những loại robot, máy móc tự động. Sau khi tàn phá Trái Đất đến kiệt quệ và để lại những núi rác khổng lồ, loài người chuyển hộ khẩu lên một chiếc phi thuyền lơ lửng trong vũ trụ. WALL-E là chú robot dọn rác độc nhất và cuối cùng còn sót lại trên Trái Đất. 700 năm cô đơn, cậu được học về tình yêu qua những thước phim lãng mạn trên chiếc vô tuyến cũ. Chính tình yêu giữa WALL-E và Eve đã thức tỉnh loài người, dạy con người biết thế nào là yêu, giúp con người tái sinh một lần nữa. Đến robot còn biết yêu, tại sao con người lại không? Bộ phim cũng là lời cảnh tỉnh cho những người quá lệ thuộc vào máy móc, robot mà đánh mất dần đi tính “người” của mình.

Trong bài phát biểu của Tổng thống Israel Isaac Herzog trong Hội thảo về an ninh mạng Cybertech Global Tel Aviv 2023 được tạo hoàn toàn bởi ChatGPT có đoạn viết: “Chúng ta đừng quên nhân tính chính là thứ khiến chúng ta thật sự trở nên đặc biệt trong thế giới này. Không phải máy móc sẽ định hình vận mệnh của chúng ta mà nó là trái tim, khối óc và quyết tâm của chúng ta để tạo ra ngày mai tươi sáng hơn cho nhân loại”.

Chính AI đã dạy chúng ta rằng con người đặc biệt như thế nào, liệu chúng ta có thể tự tin vào bản thân mình không?

I Am NGA

Ảnh: Sưu tầm