NSƯT Lê Mai xuất thân trong một gia đình có truyền thống hoạt động nghệ thuật. Tuổi thơ của bà gắn bó với mảnh đất nơi cửa sông Hải Phòng, nơi cha bà lớn lên và hoạt động nghệ thuật gần như cả cuộc đời. Cha của bà là nhà thơ - kịch tác gia Lê Đại Thanh hoạt động trong Đội kịch Trung ương cùng thời với Thế Lữ và Song Kim.

Năm 1954, Lê Mai theo cha ra Hà Nội công tác tại Đoàn Kịch nói Trung ương do nhà văn, nhà viết kịch Học Phi làm trưởng đoàn. Tại đây, bà gặp và kết hôn với nghệ sĩ Trần Tiến. Nhưng do rạn nứt trong quan hệ gia đình, hai người sau đó đã ly hôn. Ba người con gái của bà và NSND Trần Tiến đều trở thành nghệ sĩ nổi tiếng: Lê Vân, Lê Khanh, Lê Vi.

Cách đây 3 năm, NSND Lê Khanh đã kể câu chuyện xúc động về người mẹ Lê Mai, nghệ sĩ gạo cội của Kịch nói Việt Nam trong chương trình Chị em chúng mình.

Theo Lê Khanh, mẹ cô từng là nghệ sĩ nên lương rất thấp. Hồi đó, bà luôn phải bươn chải, kiếm từng đồng để lo cho gia đình chứ không phải bản thân. "Tới một ngày, mẹ tôi chỉ còn 34kg, đến mức không được đóng đào chính, phải đóng đào phụ. Một người còn có 34kg làm sao mặc được phục trang đẹp lên sân khấu?

Mẹ tôi phải đan những chiếc áo len thật dày để mặc, rồi còn mặc thêm áo trần bông, khoác ra ngoài áo ngực để người trông to lên và lớp cuối cùng mới là áo phục trang", NSND Lê Khanh kể.

Sau khi diễn xong, nghệ sĩ Lê Mai phải cởi bỏ phục trang sân khấu nhanh chóng để chăm sóc con. Đi bộ xuống phố, mọi người liên tục nhìn chằm chằm vào bà. Lúc đầu, bà nghĩ mọi người nhận ra mình là một nghệ sĩ, nhưng sau đó bà phát hiện ra một câu chuyện bi hài là mọi người nhìn không phải vì nhận ra bà mà vì thấy bà đang mặc áo ngực độn.

Vì quá xấu hổ, nghệ sĩ Lê Mai quyết định không lên sân khấu, không lên màn ảnh nữa, lui về một phía, làm đủ mọi công việc để nuôi sống gia đình, nuôi sống gia đình với chồng và ba con với tư cách là một nghệ sĩ. “Mẹ tôi đã chôn vùi ước mơ làm nghệ sĩ để thực hiện ước mơ của chúng tôi”, nữ nghệ sĩ ngậm ngùi.

Sau những hy sinh vì con, tuổi xế chiều NSƯT Lê Mai được sống bình yên bên con cháu. Bà mô tả về cuộc sống của mình hơn hai năm trước: "Tôi sống một mình ở phố Phan Đình Phùng, Hà Nội. Sức khỏe của tôi rất tốt, hàng ngày tôi tự đi chợ nấu cơm. Ngày xưa, tôi ở với Lê Vi ở Phú Thượng, sau đó, Lê Vi về Pháp thì tôi cho Lê Khanh nhà.

Lê Vi ở bên Pháp, vài năm mới về 1 lần. Tôi sang chơi 4 lần rồi và tuyên bố, mẹ đi vậy thôi, không sang nữa. Lê Vân ở Thụy Khuê với chồng người Hà Lan và các con.

Ngày xưa tôi làm ăn được lắm, được lộc về đất đai nên cũng có chút, mảnh đất rộng 360m2 Lê Vân đang ở tôi cũng mua. Hồi ấy, tôi đi mua mãi không được, đành ra uống nước chè và than: "Tôi đi khắp Hồ Tây mà không mua được miếng đất nào", thế là có người bảo, anh tôi đang bán đây. Và rồi, tôi mua được đất với 15 cây vàng. Nó cũng là cái số hết".

Loan Mạc

Ảnh: Tổng hợp