Nhân chuyện 1 bạn hỏi làm thế nào để con có đam mê đọc sách, và một vài lần có một số bạn hỏi sao Bách biết đọc sớm vậy, mình xin chia sẻ một số kinh nghiệm mà mình đã "thí điểm" với Bách.

Tạo môi trường "giàu ngôn ngữ" cho con

Trước tiên, việc đọc sớm cũng không có gì quá ghê gớm, quan trọng hơn là sự yêu thích đối với sách, và khi yêu thích, các bạn nhỏ sẽ tò mò muốn tìm hiểu chữ ấy đọc như thế nào, và sẽ rất hứng thú đọc tất tần tật những gì các bạn ấy thấy. Cũng phải nói cho rõ hơn, mình không hề theo trường phái "nhồi" con học trước, mà chỉ đơn giản mình cho con vào một môi trường "giàu ngôn ngữ" và để con phát triển một cách tự nhiên. Trong một môi trường như thế, khi đủ "độ chín", bé sẽ hứng thú với việc đọc sách và sẽ biết đọc sớm. Hai chuyện đó mình nghĩ luôn song hành với nhau. Và mình nghĩ bản năng của một đứa bé luôn là sự tò mò với thế giới xung quanh, bố mẹ hoàn toàn có thể đóng vai trò giúp con khám phá thế giới sách vở.

Bách bắt đầu tiếp xúc với bảng chữ cái (và số từ 1 - 10) từ khi 1 tuổi. Mình mua bộ chữ cái  về cho Bách. Hồi đó mọi người cũng bảo "trời ạ, nó còn bé tí, biết gì mà dạy chữ." Cơ mà mình không có dạy, quan điểm của mình là mọi cái đối với con lúc đó chỉ như một bức tranh, con nhớ được bức tranh con gà, thì con sẽ nhớ được "bức tranh" chữ A. Và thêm nữa đó là cách mình muốn rèn trí nhớ cho con. Lúc đó mình bận đi làm, nên cũng không có nhiều thời gian cho con, rất may có ông bà nội cùng chơi bộ chữ với Bách. Dần dần Bách nhớ hết bảng chữ cái tiếng Anh, và cả  bảng chữ số. Mình có cho Bách xem cả những bài hát về chữ và số bằng tiếng Anh nữa. Đó là giai đoạn nhận diện bảng chữ cái.

Lúc đó, kế hoạch của cả gia đình là quay trở lại Mỹ, mình muốn con có vốn từ tốt, hòa nhập tốt, nên có tải một số app cho iPad về để cho con chơi, tăng cường vốn từ. Giờ mình ko nhớ hết nữa, chỉ nhớ nhất cái app Amazing Shape Puzzle, cái app này mình mua bản đầy đủ luôn. Bách học được kha khá từ qua app này. Đó là giai đoạn phát triển vốn từ vựng.

Dành thời gian đọc sách cùng con

Khi sang Mỹ, mình ở nhà 1 năm với Bách. Hàng tuần đều đưa Bách đi thư viện tham gia giờ đọc truyện, mượn sách về nhà xem. Lúc đó Bách chưa hiểu gì nhiều, tuy nhiên những quyển sách màu sắc đẹp đẽ nhìn là Bách đã thích rồi. Mình cũng dành thời gian ngồi đọc truyện với con, giảng giải chỗ nào con chưa hiểu. Lúc đó Bách đã biết hết bảng chữ cái rồi, mình cũng băn khoăn làm gì tiếp bây giờ, có một dạo dạy tiếng Việt, nhưng trong tay chỉ có quyển sách Tiếng Việt 1 khô khan mà thôi. Sau một thời gian thì Bách chán, nên cũng dừng.

Một lần đến nhà một chị bạn chơi, nhìn cô bé con nhà chị hơn Bách hơn 1 tuổi, đọc nhoay nhoáy. Mình ngạc nhiên, và xin luôn "bí kíp". Chị bạn cho mình mượn bộ đĩa Baby Einstein Your baby can read, bảo về cho Bách xem, họ làm clip để giúp đứa bé biết đọc. Chị chỉ mình làm thẻ ảnh (flash card), ghi từ ra dạy con nữa. Bé con nhà chị hiện nay đang học lớp 1, sau khi test IQ đã được đặc cách bỏ lớp kindergarten (ở VN là mẫu giáo lớn, hoặc lớp Lá) mà lên thẳng lớp 1.

Sau đó, mình về và chọn ra phương pháp phù hợp với Bách. Trong đĩa Baby Einstein đó nói một câu mà mình thấy rất đúng đó là nếu bé đến ngưỡng biết đọc được 50 từ, thì sau đó khả năng đọc của bé tăng lên rất nhanh. 50 từ đầu tiên là 50 từ khó nhất. Mình bắt đầu ra thư viện tìm sách nào phù hợp với trình độ của Bách. Sau khi mượn đi mượn lại, tham khảo chán chê, thì đã chọn được bộ Brand New Readers. 

Tuy nhiên, lưu ý có thể các bạn ấy đọc thuộc lòng theo tranh. Để biết Bách có biết đọc không, mình viết các từ riêng rẽ lên bảng và hỏi lại Bách từ này đọc sao. Cho đến khi Bách đọc được những từ trên bảng thì mình mới coi là Bách biết đọc từ đó. Trong bộ này có nhiều set (Purple, Blue, Red, etc). Bách đọc thành thạo khoảng 2, 3 set thì mình cũng dừng luôn việc viết bảng. Lúc đó mình mượn ở thư viện những quyển sách level 1 dễ dễ (trong cùng level cũng có quyển khó hơn, quyển dễ hơn, tùy nhà xuất bản) và về ngồi đọc cùng Bách thôi. Để con nhận mặt chữ, mình chỉ tay vào từng từ đi từ trái sang phải, đọc to, từ nào không chắc tra từ điển cho con nghe phát âm. Lúc đầu con đọc 1, 2 từ trong 1 câu. Dần dần con đọc 1 câu mẹ đọc 1 câu. Dần dần nữa con đọc 1 trang mẹ đọc 1 trang. Dần dần nữa con tự ngồi đọc. Thêm một điều nữa là mình luôn xem việc đọc sách như một trò chơi, giờ giải trí, con thích thì mới làm. Việc đọc sách, việc mẹ dạy chữ cho còn là một... phần thưởng nữa. Con ngoan, mẹ dạy đọc thêm cho 1 quyển sách, con hư, mẹ sẽ không dạy con đọc sách.

Kết quả là: Nói là đam mê thì Bách cũng không phải đam mê sách, nhưng bạn í hứng thú với việc đọc sách và thích đọc sách. Khi bắt đầu vào pre-kindergarten (mẫu giáo nhỡ/ lớp chồi), lúc đó Bách gần 4 tuổi, đọc ở level 1. Giờ vừa hết năm học, Bách sang level 2. Bố mẹ đang bắt đầu chú ý đến nội dung những quyển sách Bách đọc, để có thể chọn cho con những sách phù hợp.

Tuy nhiên, phải nói cho rõ, mẹ Bách không hề muốn Bách lớn lên chỉ biết có sách vở nha. Thời gian Bách chơi ngoài đường, ngoài sân chơi là chủ yếu à, mỗi ngày chừng 20 – 30 phút ngồi đọc sách thôi, lắm hôm cũng chả đọc gì cả (vì mẹ kêu bận, ko ngồi đọc cùng). Mình nghĩ những bạn ở VN cũng có thể thử cách này với tiếng Việt. Dạy đánh vần hơi khó với Bách, nên giờ mẹ Bách đang chỉ Bách đọc như hồi dạy Bách đọc tiếng Anh. Bách đang xem bộ Bubu (bà ngoại đem sang). Bubu là bộ sách mình thấy khá đơn giản, nội dung dễ thương. Bạn nào có kinh nghiệm dạy con học tiếng Việt thì chỉ giáo cho mẹ Bách nha!

Theo FB mẹ Bách - chị Hà Lan Ng