Mỡ ôi thiu ép thành dầu sẽ sinh ra nhiều độc tố

Theo chuyên gia dinh dưỡng Từ Ngữ, Phó Chủ tịch - Tổng thư ký, Hội Dinh dưỡng Việt Nam, khi nguyên liệu làm mỡ đã có dấu hiệu ôi, thiu tuyệt đối không nên chiên, rán để lấy dầu. “Thông thường khi mỡ động vật nguyên liệu bị ôi thiu, thối đó là do quá trình oxy hóa của chất béo. Đây là một quá trình tương đối phức tạp do enzym và các yếu tố lý hóa khác xúc tác gây ra. Đặc biệt, khi các thương lái thu gom mỡ động vật bảo quản trong túi nilon khiến cho quá trình oxy hóa diễn ra càng nhanh, mỡ sẽ phân hủy có mùi hôi thối đặc trưng”.

Cũng theo PGS - TS Nguyễn Duy Thịnh, Viện Công nghệ sinh học, Công nghệ thực phẩm, Trường đại học Bách khoa Hà Nội, nhấn mạnh thêm: “Khi mỡ động vật nguyên liệu có dấu hiệu phân hủy thì đun nóng ở nhiệt độ cao 100độ C cũng không thể tiêu diệt được những độc tố đã biến đổi trước đó. Đun nóng mỡ động vật ở nhiệt độ cao cũng sẽ sinh ra những chất gây nguy hại cho cơ thể”.

 “Bản thân của từ mỡ bẩn cũng đủ để tố cáo mức độ nguy hiểm của sản phẩm này đối với sức khỏe” ông Thịnh, nói thêm.

Nguy cơ gây bệnh

Những bao tải mỡ thối bị cơ quan thu giữ tại  chế biến mỡ động vật tại xã Ngọc Hồi, huyện Thanh Trì, Hà Nội

Thông thường thương lái thu mua mỡ nước với giá là 1000 đồng/1kg, mỡ chưa qua sơ chế là 500 đồng/1kg. Sau khi qua các công đoạn rán, ép mỡ, thương lái sẽ bán với giá khoảng 100.000đ/1 bao tải mỡ. Quá trình thu gom mỡ cũng thường kéo dài thông thường từ 6 tháng đến một năm. Cũng chính vì nếu mỡ ban đầu thương lái gom dù là mỡ sạch thì sau thời gian dài như vậy cũng biến thành mỡ bẩn.

Theo lý giải của chuyên gia Từ Ngữ, việc bảo quản mỡ động vật rất khó vì nó phụ thuộc vào rất nhiều yếu tố, trong đó có: ánh sáng, nhiệt độ, độ ẩm, oxy trong không khí. “Nếu mỡ động vật nguyên liệu sạch rán xong ,đậy kín, bảo quản trong tủ lạnh cũng chỉ có thể dùng được từ 1- 2 tháng. Trong khi đó hầu như các cơ sở chế biến mỡ động vật thường tích lũy mỡ thành phẩm từ 6 tháng đến cả năm khiến nó chẳng khác gì độc dược. Bởi vì khi mỡ oxy hóa có mùi ôi, thối nó sẽ hình thành nên một số chất peroxyd, aldehyd, xeton…”

Chuyên gia này cũng lý giải thêm, nếu ăn phải mỡ ôi thiu khi vào cơ thể sẽ gây ảnh hưởng tới hệ thống tiêu hóa. Ở mức nhẹ sẽ gây ra tình trạng khó tiêu và tác động tới tim mạch, thần kinh. Nếu ăn loại mỡ này trong một thời gian dài khiến peroxide vào cơ thể sẽ tiêu diệt hệ thống enzyme quan trọng của cơ thể, làm tổn thương hệ thống trao đổi chất, đẩy nhanh quá trình lão hóa, phá hủy các tế bào não, khiến não bị sớm bị lão hóa, mất trí nhớ.  Ăn nhiều aldehyde dễ gây ra bệnh tim, các dị tật thai nhi, chứng viêm, loét dạ dày và cao huyết áp… Bên cạnh đó quá trình thu mua mỡ nguyên liệu ôi thiu sẽ tồn tại các vi khuẩn, nấm tồn tại trong mỡ,  khi ăn vào rất dễ bị ngộ độc, gây tổn hại tới gan, thận và tiềm ẩn ung thư rất lớn.

Để đảm bảo sức khỏe, chuyên gia Từ Ngữ khuyên mọi người cần tránh xa các sản phẩm mỡ động vật không đảm bảo an toàn vệ sinh. Trong trường hợp muốn sử dụng mỡ động vật có thể mua mỡ nguyên liệu về và tự rán. Khi mua mỡ nguyên liệu cần phải chú ý: “Mua mỡ từ lợn đã có giấy kiểm dịch. Khi rán mỡ động vật cần rán nhỏ lửa. Sau khi mỡ chảy ra hết chỉ còn tóp mỡ, nhanh chóng tắt bếp rồi vớt ra ngay để không có cặn cháy của tóp đọng lại trong mỡ”.

Ông Từ Ngữ cũng nói thêm: “Mỡ sau khi rán xong nên để nguội hoàn toàn trước khi đậy kín và bảo quản trong tủ lạnh. Tránh cho mỡ tiếp xúc với ánh nắng, vì nếu để mỡ đông bị tan ra sẽ có mùi thiu và không an toàn để tiếp tục sử dụng. Không nên chiên rán mỡ lại nhiều lần”.

Trong tháng 4 cơ quan công an Hà Nội đã bắt giữ số lượng mỡ thối lớn:

- Ngày 8/4, đội CSGT số 14 (PC67 – Công an TP Hà Nội) đã thu giữ 1,5 tấn mỡ thối đang trên đường trở vào khu văn Điển, Hà Nội đã tiêu thụ.

- Ngày 13/4, Phòng Cảnh sát phòng chống tội phạm về môi trường (PC49), Công an TP.Hà Nội phối hợp với đội quản lý thị trường số 7 và Công an huyện Thanh Trì bất ngờ kiểm tra cơ sở sản xuất, chế biến mỡ động vật tại xã Ngọc Hồi, huyện Thanh Trì, Hà Nội do Đinh Văn Thắng làm chủ. Đoàn đã thu giữ 5 tấn mỡ đang bốc mùi hôi thối các loại.

- Ngày 16-4, thông tin từ Công an TP Phủ Lý, tỉnh Hà Nam đã thu giữ hơn 1.000 lít dầu không có nguồn gốc rõ ràng đang trên đường trở về Hà Nội tiêu thụ.

- Ngày 20/4, Công an tỉnh Bắc Ninh vừa bắt giữ xe tải chở 350kg mỡ lợn bốc mùi hôi thối đang trên đường từ TP. Bắc Ninh tuồn về Hà Nội.

Ngọc Minh